توسل به حضرت عیسی(ع)


سؤال
آيا اگر به حضرت عيسي (ع) مسيح توسل کنيم اشکال دارد يا نه؟ 


توسل یعنی واسطه قرار دادن شخص یا چیزی نزد خداوند، برای تقرب به او و برآورده شدن حاجت‌ها و انبیای الهی در زمره کسانی هستند که نزد خداوند محترمند و بوسیله ایشان می توان به خداوند نزدیک شد، بنابراین چون حضرت عيسي(ع) يکي از پيامبران و بندگان صالح خداي متعال مي باشد، مي شود ايشان را واسطه قرار داد و خداي متعال را به حق ايشان خواند و حاجت خواست.


نکته مهمي که تذکر آن لازم است اين است که مسلمانان در توسل، خداوند را حاجت دهنده مي دانند و از اولياي الهي مي خواهند براي برآورده شدن حاجتشان از درگاه الهي درخواست کنند، درخواست دعا، موثر دانستن غير خدا نمي باشد، بلکه اعتراف به اين مطلب است که تنها حاجت دهنده و مؤثر در عالم هستي خداي متعال مي باشد و اين در حقيقت توجه به خدا مي باشد.[۱]

در آيه شريفه ۳۵ سوره مائده آمده است: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَابْتَغُواْ إِلَيهِ الْوَسِيلَه....[۲] اي مؤمنان پرواي الهي داشته باشيد و به سوي او وسيله تحصيل کنيد.

با توجه به اين که در کلمه وسيله قيدي نيامده استف شامل هر چيزي مي شود که صلاحيت نزديک شدن انسان به خداوند متعال را دارد.

انواع توسل در قرآن و سنت

۱. توسل به اسماء حسني و اوصاف خداوند متعال[۳] ﴿وَلِلّهِ الأَسْمَاء الْحُسْنَي فَادْعُوهُ بِهَا....[۴] براي خداوند منان اسم هاي نيکویي مي باشد؛ با آنها خداوند را بخوانيد.

۲. توسل به عمل صالح (روزه، نماز، دستگيري ايتام، و...) حضرت علي (ع) در خطبه ۱۱۰ نهج البلاغه، حديثي درباره اين مطلب بيان فرموده اند.[۵]

۳. توسل به خداي متعال به واسطه دعاي انسان صالح و رباني (پيامبران و امامان معصوم و انسان هاي پاک و الهي).[۶]

و چون حضرت عيسي (ع) يکي از پيامبران و بندگان صالح خداي متعال مي باشد، مي شود ايشان را واسطه قرار داد و خداي متعال را به حق ايشان خواند و حاجت خواست. نويسنده تفسير نمونه، شفاعت پيامبران و امامان و بندگان صالح خداي متعال را باعث تقرب به ساحت قدس پروردگار مي داند.[۷]

آلوسي مفسر اهل سنت نيز مي گويد: توسل جستن به مقام غير پيامبر در پيشگاه خداوند بلامانع است، مشروط به اين که آن شخص واقعا در پيشگاه خداي متعال مقام و منزلت معنوي داشته باشد.[۸]

انس بن مالک مي گويد: روزي که فاطمه بنت اسد (مادر حضرت علي (ع) ) وفات نمودند، پيامبر دستور داد قبري را حفر کردند، آن گاه خود حضرت وارد قبر شد و در آن خوابيد و چنين دعا فرمودند:

«اللهم اغفر لامّي فاطمه بنت أسد وسّع عليها مدخلها بحق نبيّک و الانبياء الذين من قبلي».[۹]

خدايا مادرم فاطمه بنت أسد را بيامرز و جايگاه او را وسعت بخش به حق پيامبرت و پيامبران قبل از من. پس روشن مي شود؛

اولا: منعي از شرع در توسل به انبياء الهي نرسيده است.

ثانيا: از کلمه «وسيله» در آيه ۳۵ سوره مائده و سيره رسول اکرم (ص) فهميده مي شود اشکالي در توسل به حضرت عيسي (ع) و انبياء عظام الهي نمي باشد.


منابع

  1. مکارم شيرازي، ناصر و همکاران، تفسير نمونه، انتشارات دارالکتب الاسلاميه، تهران، ج۴، ص۳۷۰ ـ ۳۶۵ ؛ روحاني، سيد محمد کاظم، شفاعت و توسل، نشر معارف، قم، ۱۳۸۳ش، ص۶۲.
  2. همو، شفاعت و توسل، ص۵۰.
  3. محمد عيد العباسي، التوسل و انواعه و احکامهالمکتب الاسلامي، چاپ پنجم، ، بيروت، ص۳۲.
  4. اعراف / ۱۸۰.
  5. همو، التوسل و انواعه و احکامه، ص۳۵ وهمو، تفسير نمونه، ج۴، ص۳۶۴.
  6. التوسل و انواعه و احکامه، همان، ص۴۱؛ تفسير نمونه، همان، ج۴، ص۳۶۵.
  7. تفسير نمونه، همان، ج۴، ص۳۶۵.
  8. بهرام پور، ابوالفضل، نسيم حيات، قم، انتشارات هجرت، ۱۳۸۰ش، ج۶، ص۱۲۱.
  9. الحافظ ابي القاسم سليمان بن احمد الطبراني، المعجم الکبير، قاهره، مکتبه ابن تيميه، ج۲۴، ص۳۵۲؛ علاء الدين المتقي بن حسام الدين الهندي، کنز العمال، بيروت، موسسه الرساله، ج۱۲، ص۱۴۸، ح۳۴۴۲۵.