۱٬۴۸۴
ویرایش
پیش نویس:حدیث «یک چهارم قرآن در مورد اهل‌بیت» (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۶ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۹:۰۳
، ۲۶ فوریه←موافقان و جمع بین روایات
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
== مخالفان == | == مخالفان == | ||
برخی محققان با این نوع روایات مخالفت کرده و معتقدند اختلاف زیادی بین محتوای این روایات وجود دارد. در روایتی همه آیات قرآن درباره اهل‌بیت(ع) دانسته شده و در روایتی دیگر دو سوم قرآن درباره اهل‌بیت(ع) و شیعیان دانسته شده است. در روایت دیگری آمده یک سوم قرآن درباره اهل‌بیت(ع) و شیعیان است و روایت چهارمی می‌گوید یک چهارم قرآن درباره اهل‌بیت(ع) است. روایت پنجم می‌گوید یک ششم قرآن درباره اهل‌بیت(ع) است و بالاخره در روایتی یک چهارم قرآن درباره حلال، یک چهارم درباره حرام، یک چهارم درباره احکام و سنت و یک چهارم درباره اخبار گذشتگان، آیندگان و آیات مربوط به حل اختلافات شمرده شده است. مخالفان این روایات، معتقدند آشفتگی و اضطراب زیادی در این روایات وجود و سهم اهل‌بیت(ع) از آیات قرآن، از همه آیات تا بخش اندکی از آن در حال تغییر است؛ بنابراین این روایات قابل پذیرش نیست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قرآن در اسلام|سال=1388|نام=سید محمد حسین|نام خانوادگی=طباطبایی|ناشر=قم، بوستان کتاب}}</ref> | برخی محققان با این نوع روایات مخالفت کرده و معتقدند اختلاف زیادی بین محتوای این روایات وجود دارد. در روایتی همه آیات قرآن درباره اهل‌بیت(ع) دانسته شده و در روایتی دیگر دو سوم قرآن درباره اهل‌بیت(ع) و شیعیان دانسته شده است. در روایت دیگری آمده یک سوم قرآن درباره اهل‌بیت(ع) و شیعیان است و روایت چهارمی می‌گوید یک چهارم قرآن درباره اهل‌بیت(ع) است. روایت پنجم می‌گوید یک ششم قرآن درباره اهل‌بیت(ع) است و بالاخره در روایتی یک چهارم قرآن درباره حلال، یک چهارم درباره حرام، یک چهارم درباره احکام و سنت و یک چهارم درباره اخبار گذشتگان، آیندگان و آیات مربوط به حل اختلافات شمرده شده است. مخالفان این روایات، معتقدند آشفتگی و اضطراب زیادی در این روایات وجود و سهم اهل‌بیت(ع) از آیات قرآن، از همه آیات تا بخش اندکی از آن در حال تغییر است؛ بنابراین این روایات قابل پذیرش نیست.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=قرآن در اسلام|سال=1388|نام=سید محمد حسین|نام خانوادگی=طباطبایی|ناشر=قم، بوستان کتاب}}</ref> | ||
البته گروه‌های مخالف این روایات، اصل [[ارزیابی روایات تطبیق آیات بر اهل‌بیت(ع)|انطباِق برخی آیات بر اهل‌بیت(ع)]] را پذیرفته و آن را یک امر طبیعی و عقلانی دانسته‌اند و معتقدند اهل‌بیت(ع)، مصداق تمام و کامل آیات بسیاری هستند که درباره صالحان و نیکان آمده است. | البته گروه‌های مخالف این روایات، اصل [[ارزیابی روایات تطبیق آیات بر اهل‌بیت(ع)|انطباِق برخی آیات بر اهل‌بیت(ع)]] را پذیرفته و آن را یک امر طبیعی و عقلانی دانسته‌اند و معتقدند اهل‌بیت(ع)، مصداق تمام و کامل آیات بسیاری هستند که درباره صالحان و نیکان آمده است.<ref name=":0" /> | ||
== موافقان و جمع بین روایات == | == موافقان و جمع بین روایات == | ||
برخی عالمان و محققان با این دسته از روایات موافق هستند. این افراد معتقدند نیاز به جمع میان روایات نیست؛ زیرا یک روایت که معتبر است را می‌پذیریم و سایر آنها که سند معتبری ندارند را رد می‌کنیم. | برخی عالمان و محققان با این دسته از روایات موافق هستند. این افراد معتقدند نیاز به جمع میان روایات نیست؛ زیرا یک روایت که معتبر است را می‌پذیریم و سایر آنها که سند معتبری ندارند را رد می‌کنیم. البته موافقان راه جمعی را برای جمع میان روایات، پیشنهاد کرده‌اند: [[علامه مجلسی]] در [[کتاب مرآة العقول]] این احتمال را مطرح کرده که درصدهای ذکر شده در روایات تنها برای تخمین گفته شده است؛<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول|سال=1404|نام=محمد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=تهران، دار الكتب الإسلامیه|جلد=12|صفحه=517}}</ref> همانگونه که در گفتارهای محاوره‌ای، به صورت تخمینی ثُلث و رُبع گفته شود. این جمع میان روایات را [[فیض کاشانی]] از عالمان شیعه نیز پذیرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر صافی|سال=1415|نام=ملامحسن|نام خانوادگی=فیض کاشانی|ناشر=تهران، انتشارات الصدر|جلد=1|صفحه=24}}</ref> | ||
البته موافقان راه جمعی را برای جمع میان روایات، پیشنهاد کرده‌اند: [[علامه مجلسی]] در [[کتاب مرآة العقول]] این احتمال را مطرح کرده که درصدهای ذکر شده در روایات تنها برای تخمین گفته شده است؛<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول|سال=1404|نام=محمد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=تهران، دار الكتب الإسلامیه|جلد=12|صفحه=517}}</ref> همانگونه که در گفتارهای محاوره‌ای، به صورت تخمینی ثُلث و رُبع گفته شود. این جمع میان روایات را [[فیض کاشانی]] از عالمان شیعه نیز پذیرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر صافی|سال=1415|نام=ملامحسن|نام خانوادگی=فیض کاشانی|ناشر=تهران، انتشارات الصدر|جلد=1|صفحه=24}}</ref> | |||
در مجموع به نظر می‌رسد مراد [[معصوم(ع)]] از اینکه می‌فرماید: «یک چهارم قرآن درباره ماست»، بیان نشانه‌های ویژه و صفات روشن اهل بیت عصمت و طهارت(ع) در قرآن است؛ به گونه‌ای که هر صاحب درک و قرآن‌شناس به دور از هوی و هوس با تدبر در آیات، بدون تردید، ولایت اهل بیت و فضایل و مناقب آنها را با توجه به روایات می‌یابد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تحریف ناپذیری قرآن|سال=1379|نام=محمد هادی|نام خانوادگی=معرفت|ناشر=تهران، سازمان مطالعه و تدوين کتب علوم انسانی دانشگاه ها|صفحه=81 ـ 82}}</ref> کافی است روایات شیعه و اهل سنت را در این زمینه ملاحظه کنیم. طبق این روایات، شأن نزول و تأویل بسیاری از آیات قرآن درباره عترت رسول اکرم(ص) بویژه امام علی(ع) است. برای نمونه: ابن عساکر از قول ابن عباس می‌نویسد: «در کتاب خدا درباره احدی به اندازه حضرت علی آیه نازل نشده است».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ مدینة دمشق|سال=1415|نام=ابو القاسم علی بن حسن|نام خانوادگی=ابن عساکر|ناشر=بیروت، دار الفکر|جلد=42|صفحه=363 ـ 364}}</ref> | در مجموع به نظر می‌رسد مراد [[معصوم(ع)]] از اینکه می‌فرماید: «یک چهارم قرآن درباره ماست»، بیان نشانه‌های ویژه و صفات روشن اهل بیت عصمت و طهارت(ع) در قرآن است؛ به گونه‌ای که هر صاحب درک و قرآن‌شناس به دور از هوی و هوس با تدبر در آیات، بدون تردید، ولایت اهل بیت و فضایل و مناقب آنها را با توجه به روایات می‌یابد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تحریف ناپذیری قرآن|سال=1379|نام=محمد هادی|نام خانوادگی=معرفت|ناشر=تهران، سازمان مطالعه و تدوين کتب علوم انسانی دانشگاه ها|صفحه=81 ـ 82}}</ref> کافی است روایات شیعه و اهل سنت را در این زمینه ملاحظه کنیم. طبق این روایات، شأن نزول و تأویل بسیاری از آیات قرآن درباره عترت رسول اکرم(ص) بویژه امام علی(ع) است. برای نمونه: ابن عساکر از قول ابن عباس می‌نویسد: «در کتاب خدا درباره احدی به اندازه حضرت علی آیه نازل نشده است».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ مدینة دمشق|سال=1415|نام=ابو القاسم علی بن حسن|نام خانوادگی=ابن عساکر|ناشر=بیروت، دار الفکر|جلد=42|صفحه=363 ـ 364}}</ref> | ||