دیوانسالاران، ناظمان (CommentStreams)، مدیران رابط کاربری، مدیران اشتراک فشاری، پنهانگران، مدیران، trustworthy
۲٬۷۲۲
ویرایش
Meysamhasani (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}}تعداد آیات قرآن | {{سوال}}تعداد آیات قرآن چند آیه است؟ منابع شیعه و سنی در اینباره چه نظری را گزارش کردهاند؟ این اختلاف دلیلی بر تحریف شدن قرآن است؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{درگاه|قرآن | {{درگاه|قرآن}} | ||
تعداد آیات [[قرآن]] به علت اختلاف در اموری چون تعیین محل وقف و انتهای آیات و نیز اختلاف در شمارش [[بسم الله الرحمن الرحیم|بسمله]]، مختلف گشته و اقوال متعددی بوجود آورده است. | تعداد آیات [[قرآن]] به علت اختلاف در اموری چون تعیین محل وقف و انتهای آیات و نیز اختلاف در شمارش [[بسم الله الرحمن الرحیم|بسمله]]، مختلف گشته و اقوال متعددی بوجود آورده است. در این میان عددی بین <small>۶۰۰۰</small> تا <small>۶۶۰۰</small> ببه عنوان تعداد آیات قرآن یاد شده است. | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
==منشأ | ==اختلاف و منشأ آن در عدد آیات== | ||
تعداد آیات قرآن، از جمله مسائل اختلافی است. چرا که هیچیک از پیامبر(ص)، [[ائمه اطهار(س)]] یا گردآوران قرآن، آیات آن را شماره گذاری نکرده و این کار به دست قاریان انجام شده است… این اختلاف، برآمده از اختلاف در اموری چون تعیین محل وقف و انتهای آیه و نیز اختلاف در شمارش [[بسم الله الرحمن الرحیم|بسمله]] (بسم الله الرحمن الرحیم) به عنوان آیه مستقل یا جزئی از سوره نداستن آن است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه علوم قرآن|سال=1396|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=1|صفحه=56|مکان=تهران}}</ref> | تعداد آیات قرآن، از جمله مسائل اختلافی است. چرا که هیچیک از پیامبر(ص)، [[ائمه اطهار(س)]] یا گردآوران قرآن، آیات آن را شماره گذاری نکرده و این کار به دست قاریان انجام شده است… این اختلاف، برآمده از اختلاف در اموری چون تعیین محل وقف و انتهای آیه و نیز اختلاف در شمارش [[بسم الله الرحمن الرحیم|بسمله]] (بسم الله الرحمن الرحیم) به عنوان آیه مستقل یا جزئی از سوره نداستن آن است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه علوم قرآن|سال=1396|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=1|صفحه=56|مکان=تهران}}</ref> | ||
خط ۱۶: | خط ۱۵: | ||
==اقوال متعدد== | ==اقوال متعدد== | ||
=== | ===در بیان علمای مسلمان=== | ||
اقوال متعددی درباره تعداد آیات قرآن کریم ذکر شده است:<ref name=":0325">{{یادکرد کتاب|عنوان=ترجمه الاتقان فی علوم القرآن جلال الدین سیوطی|سال=1389|نام=سید مهدی|نام خانوادگی=حائری قزوینی|ناشر=امیرکبیر|جلد=1|صفحه=226-227|مکان=تهران}}</ref> | |||
*قول (<small>۶۲۱۶</small> آیه): این قول را دیلمی در کتاب مسند الفردوس از طریق فیض از فرات از میمون از [[ابنعباس]] مرفوعا روایت کرده است و سپس فیض گفته: «در سند این حدیث ابن معین دروغگوی خبیث است.» | *قول (<small>۶۲۱۶</small> آیه): این قول را دیلمی در کتاب مسند الفردوس از طریق فیض از فرات از میمون از [[ابنعباس]] مرفوعا روایت کرده است و سپس فیض گفته: «در سند این حدیث ابن معین دروغگوی خبیث است.» | ||
*قول (<small>۶۶۰۰</small> آیه): ابن الضریس از طریق ابن عطاء از پدرش از ابنعباس آورده است که گفت: «تمام آیات قرآن ۶۶۰۰ آیه است». | *قول (<small>۶۶۰۰</small> آیه): ابن الضریس از طریق ابن عطاء از پدرش از ابنعباس آورده است که گفت: «تمام آیات قرآن ۶۶۰۰ آیه است». | ||
خط ۲۸: | خط ۲۷: | ||
[[علامه طباطبایی]] درباره شمارگان آیات قرآن میگوید: «پیرامون تعداد آیههای قرآن باید گفت: در این خصوص نص متواتری نرسیده که یک یک آیهها را معرفی کند، و هر یک را از دیگری متمایز سازد. روایات محدودی هم که رسیده به خاطر خبر واحد بودن قابل اعتماد نیستند، و روشنترین علت بر نبودن دلیل معتبر، اختلاف اهل مکه، مدینه، شام، بصره و کوفه است، که درباره تعداد آیات اعداد متفاوتی ارائه کردهاند… وقتی اعداد به یک نص [[متواتر]] یا حداقل [[خبر واحد]] قابل اعتنایی منتهی نشود، و هیچ آیهای بهطور اطمینانبخشی، از سایر آیات قبل و بعدش متمایز نگردد، هیچ الزامی نیست که یکی از این روایت اخذ شود، لا جرم هر یک از این روایات که روشن و قابل اعتماد بود را میپذیریم و ما بقی را طرد میکنیم، یا به هیچیک عمل نمیکنیم، و اگر شخصی اهل تدبر باشد، باید به هر روایتی که در نظرش بیشتر قابل اعتماد بود، عمل نماید.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ترجمه تفسیر المیزان|سال=1402|نام=محمدحسین|نام خانوادگی=طباطبایی|ناشر=جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی|جلد=13|صفحه=320|مکان=قم}}</ref> | [[علامه طباطبایی]] درباره شمارگان آیات قرآن میگوید: «پیرامون تعداد آیههای قرآن باید گفت: در این خصوص نص متواتری نرسیده که یک یک آیهها را معرفی کند، و هر یک را از دیگری متمایز سازد. روایات محدودی هم که رسیده به خاطر خبر واحد بودن قابل اعتماد نیستند، و روشنترین علت بر نبودن دلیل معتبر، اختلاف اهل مکه، مدینه، شام، بصره و کوفه است، که درباره تعداد آیات اعداد متفاوتی ارائه کردهاند… وقتی اعداد به یک نص [[متواتر]] یا حداقل [[خبر واحد]] قابل اعتنایی منتهی نشود، و هیچ آیهای بهطور اطمینانبخشی، از سایر آیات قبل و بعدش متمایز نگردد، هیچ الزامی نیست که یکی از این روایت اخذ شود، لا جرم هر یک از این روایات که روشن و قابل اعتماد بود را میپذیریم و ما بقی را طرد میکنیم، یا به هیچیک عمل نمیکنیم، و اگر شخصی اهل تدبر باشد، باید به هر روایتی که در نظرش بیشتر قابل اعتماد بود، عمل نماید.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ترجمه تفسیر المیزان|سال=1402|نام=محمدحسین|نام خانوادگی=طباطبایی|ناشر=جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی|جلد=13|صفحه=320|مکان=قم}}</ref> | ||
===روایات | ===در روایات اسلامی=== | ||
تعداد آیات قرآن، در روایات مختلف بیان گشته است که این روایات توسط علماء مورد نقد و از درجه اعتبار ساقط گشته است. | تعداد آیات قرآن، در روایات مختلف بیان گشته است که این روایات توسط علماء مورد نقد و از درجه اعتبار ساقط گشته است. همانطور که گفته شد، عدد اهل کوفه منسوب به حمزه و کسایی و هشام میباشد. اما حمزه گفته است: «ابن ابی لیلی از عبدالرحمن السلمی از [[علی بن ابی طالب(ع)]] این تعداد را خبر داده است.»<ref name=":032">{{یادکرد کتاب|عنوان=ترجمه الاتقان فی علوم القرآن جلال الدین سیوطی|سال=1389|نام=سید مهدی|نام خانوادگی=حائری قزوینی|ناشر=امیرکبیر|جلد=1|صفحه=227|مکان=تهران}}</ref> [[علامه طباطبایی]] در نقد این روایت مینویسند: «و آنچه که از علی(ع) در عدد کوفیان نقل شده معارض است با ادلهای که از خود آن جناب و همچنین از سایر ائمه اهل بیت(ع) رسیده که: در هر سوره بسم اللَّه جزء آن سوره و یکی از آیات آن است، زیرا به حساب کوفیان، تنها بسم اللَّه [[فاتحه]]، جزء سوره است، و ما بقی به حساب نیامده، و لازمه روایت نامبرده این است که عدد آیههای قرآن به مقدار بسمالله های سورهها بیشتر باشد.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ترجمه تفسیر المیزان|سال=1402|نام=محمدحسین|نام خانوادگی=طباطبایی|ناشر=جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی|جلد=13|صفحه=321|مکان=قم}}</ref> | ||
همانطور که گفته شد، عدد اهل کوفه منسوب به حمزه و کسایی و هشام میباشد. اما حمزه گفته است: «ابن ابی لیلی از عبدالرحمن السلمی از [[علی بن ابی طالب(ع)]] این تعداد را خبر داده است.»<ref name=":032">{{یادکرد کتاب|عنوان=ترجمه الاتقان فی علوم القرآن جلال الدین سیوطی|سال=1389|نام=سید مهدی|نام خانوادگی=حائری قزوینی|ناشر=امیرکبیر|جلد=1|صفحه=227|مکان=تهران}}</ref> | |||
[[علامه طباطبایی]] در نقد این روایت مینویسند: «و آنچه که از علی(ع) در عدد کوفیان نقل شده معارض است با ادلهای که از خود آن جناب و همچنین از سایر ائمه اهل بیت(ع) رسیده که: در هر سوره بسم اللَّه جزء آن سوره و یکی از آیات آن است، زیرا به حساب کوفیان، تنها بسم اللَّه [[فاتحه]]، جزء سوره است، و ما بقی به حساب نیامده، و لازمه روایت نامبرده این است که عدد آیههای قرآن به مقدار بسمالله های سورهها بیشتر باشد.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ترجمه تفسیر المیزان|سال=1402|نام=محمدحسین|نام خانوادگی=طباطبایی|ناشر=جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی|جلد=13|صفحه=321 | |||
هر چند که این روایت، [[صحیح السند]] است<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول|سال=1404|نام=محمّد باقر |نام خانوادگی=المجلسی|ناشر=دار الکتب الإسلامیّة|جلد=12|صفحه=525|مکان=تهران}}</ref> | [[امام صادق(ع)]] در اینباره میفرماید: «قرآنی که [[جبرئیل]] برای محمد(ص) آورد ۱۷ هزار آیه بوده است».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن یعقوب |نام خانوادگی=الکلینی الرازی|ناشر=دار الحدیث|جلد=4|صفحه=674|مکان=قم}}</ref> هر چند که این روایت، [[صحیح السند]] است<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول|سال=1404|نام=محمّد باقر |نام خانوادگی=المجلسی|ناشر=دار الکتب الإسلامیّة|جلد=12|صفحه=525|مکان=تهران}}</ref> برای آنکه این روایت به علت تعارض با متن قرآن در خصوص عدم تحریف شدن قرآن، از اعتبار ساقط نشود و کنار گذاشته نشود، مورد توجیه قرار گرفته است.<ref name=":022">{{یادکرد کتاب|عنوان=شناختنامه قرآن|سال=1391|نام=محمد|نام خانوادگی=محمدی ری شهری|ناشر=دار الحدیث|جلد=1|صفحه=308|مکان=قم}}</ref> از این میان میتوان به مورد زیر اشاره کرد: | ||
'''توجیه اول:''' اینکه در این روایت کلمه «عشر» به اشتباه توسط نسخه نویسان یا راویان اضافه گشته باشد و امام در صدد بیان عدد تقریبی بوده است نه عدد دقیق.<ref name=":05">{{یادکرد کتاب|عنوان=شرح أصول الکافی|نام خانوادگی=المازندرانی، الملا صالح|ناشر=المکتبة الإسلامیة|جلد=11|صفحه=76|مکان=تهران}}</ref> این حدیث در برخی نسخ [[اعتبار کتاب کافی|الکافی]] و در بعضی منابع دیگر، «سبعة آلاف آیة» آمده است: | '''توجیه اول:''' اینکه در این روایت کلمه «عشر» به اشتباه توسط نسخه نویسان یا راویان اضافه گشته باشد و امام در صدد بیان عدد تقریبی بوده است نه عدد دقیق.<ref name=":05">{{یادکرد کتاب|عنوان=شرح أصول الکافی|نام خانوادگی=المازندرانی، الملا صالح|ناشر=المکتبة الإسلامیة|جلد=11|صفحه=76|مکان=تهران}}</ref> این حدیث در برخی نسخ [[اعتبار کتاب کافی|الکافی]] و در بعضی منابع دیگر، «سبعة آلاف آیة» آمده است: |
ویرایش