علامه امینی: تفاوت میان نسخه‌ها

  | وفات =۱۳۴۹ش  

'''علامه امینی''' (۱۲۸۱–۱۳۴۹ش) نویسنده کتاب الغدیر و از عالمان شیعه قرن چهاردهم. الغدیر اثر مشهور او را شاهکار بزرگ شیعه شمرده‌اند. نوشتن الغدیر حدود ۴۰ سال از عمر امینی را به خود اختصاص داد. مبارزه با خرافه و تحریف‌زدایی از متون روایی و تاریخی، نخستین هدفِ علامه امینی در نوشتن الغدیر بوده است.

وی شاخص‌ترین چهره در مباحث مربوط به غدیر و امامت در دوران متأخر جهان تشیع به‌شمار می‌رود. [[مرتضی مطهری]] علامه امینی را طرفدار وحدت اسلامی معرفی می‌کند.[[سید جعفر شهیدی]] علامه امینی را از شخصیت‌های ممتاز تاریخ شیعه می‌داند که شخصیت علمی و ایمان و اعتقاد او، برای مردم مجهول مانده است.

علامه امینی، سفرهای زیادی به شهرها و کشورهای اسلامی داشت که با اهداف علمی فرهنگی انجام می‌گرفت: تحقیق و پژوهش در کتابخانه‌ها و یادداشت‌برداری و استنساخ از کتب شیعه و سنی (بویژه مآخذ خطی کهن) برای الغدیر و سایر آثار خویش، ملاقات با استادان حوزه و دانشگاه، اصلاح و ارشاد مردم، تربیت اهل علم و تأثیر در آنان، ایراد سخنرانی برای توده مردم و نیز دانشگاهیان، القای بحث و ایجاد زمینه‌های فکری در مسائل مربوط به فلسفه حکومت در اسلام و ابلاغ پیام «غدیر» از جمله این اهداف بود.<ref>علی ابوالحسنی (منذر)، «علامه امینی؛ زمان، اندیشه، تکاپو»، یاد ایام، شماره ۳۸، ۱۳۸۷ش، ص</ref>

علامه امینی شاخص‌ترین چهره در مباحث مربوط به غدیر و امامت در دوران متأخر جهان تشیع به‌شمار می‌رود.<ref>«[https://mtif.org/person/39733/آیة-الله-شیخ-عبدالحسین-امینی-نجفی-(علامه-امینی) آیة الله شیخ عبدالحسین امینی نجفی (علامه امینی)]»، بنیاد محقق طباطبایی، بازدید ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.</ref> [[مرتضی مطهری]] علامه امینی را طرفدار وحدت اسلامی معرفی می‌کند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۸۹ش، ج۲۵، ص۲۹.</ref> [[سید جعفر شهیدی]] علامه امینی را از شخصیت‌های ممتاز تاریخ شیعه می‌داند که شخصیت علمی و ایمان و اعتقاد او، برای مردم مجهول مانده است.<ref>شهیدی، سیدجعفر، از دیروز تا امروز، تهران،‌ علمی فرهنگی، ۱۳۹۱ش، ص۱۳۹.</ref>درباره امینی گفته‌اند وی تاریخ‌شناس و نقاد تاریخ بوده است.<ref>صادقی، غلام‌عباس، «چند اثر پیرایه‌زدا از فرهنگ دینی»، حوزه، شماره ۱۵۳ و ۱۵۴، پاییز و زمستان ۱۳۸۸ش، ص۲۹۹.</ref>

علامه امینی؛ مورخ، نسخه‌شناس و از علمای برجسته شیعه در سده چهاردهم به شمار می‌رود که با نگارش کتاب الغدیر به شهرت رسید. وی در علـوم اسلامی مانند تفسیر، حدیث درایه و علـم رجال فقه و تاریخ گویی استاد و متبحری بی مانند بود. این اندیشمند برجسته از جمله متفکران و مصلحانی بود که اندیشه وحدت امت اسلامی را در سرلوحه کار خویش قرار داد.<ref>«[https://www.irna.ir/news/84390736/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C درباره عبدالحسین امینی]»، ایرنا، بازدید: ‌۵ خرداد ۱۴۰۳ش.</ref>

 

عشق به ائمه(ع)، تزكيه نفس، مصلح دينى و اجتماعى، اراده قوى، امانت دارى، قاطعيت از ویژگی های فردی ایشان شمرده شده است.<ref>حسینى، سید محمدرضا، «نگاهی به زندگی احیاگر حادثه غدیر علامه امینی»،                                    معارف اسلامی، شماره ۴۶، ۱۳۷۹ش، ص۲۳ تا ۲۶.</ref>

الغدیر را دائره‌المعارف سترگ و شاهکار بزرگ شیعه شمرده‌اند. نگارش الغدیر، تقریباً حدود ۴۰ سال از عمر امینی را به خود اختصاص داده و برای نوشتن آن، ۱۰ هزار عنوان کتاب را خوانده و به ۱۰۰ هزار کتاب مراجعات مکرر داشته است.<ref>علی ابوالحسنی (منذر)، «علامه امینی؛ زمان، اندیشه، تکاپو»، یاد ایام، شماره ۳۸، ۱۳۸۷ش، ص</ref> الغدیر نقطه عطفی در تدوین و ارائه ادله اعتقادی شیعه در خصوص امامت و خلافت و جانشینی امام علی(ع) دانسته شده است.<ref>«[https://mtif.org/person/39733/آیة-الله-شیخ-عبدالحسین-امینی-نجفی-(علامه-امینی) آیة الله شیخ عبدالحسین امینی نجفی (علامه امینی)]»، بنیاد محقق طباطبایی، بازدید ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.</ref>

مبارزه با خرافه و تحریف‌زدایی از متون روایی و تاریخی، نخستین هدفِ علامه امینی در نوشتن الغدیر بوده است. علامه با کند و کاو در متون روایی و تاریخی از صدها موضوع خرافی و همراه با تزویر و تحریف، پیرامون گزارش‌های منتسب به پیامبر(ص) پرده برمی‌دارد و با تحلیل دقیق سند و محتوا و نقادی مضامین روایی، سره را از ناسره سوا می‌کند. کتاب الغدیر نشان‌گر حجم گسترده اطلاعات و تلاش وی در این‌باره است.<ref>صادقی، غلام‌عباس، «چند اثر پیرایه‌زدا از فرهنگ دینی»، حوزه، شماره ۱۵۳ و ۱۵۴، پاییز و زمستان ۱۳۸۸ش، ص۲۹۹.</ref>

در مجموعه ۱۱ جلدی الغدیر، صدها مورد تحریف و تزویر و خرافه و غلو که توسط راویان و مورخان ناآگاه یا مزدور در متون تاریخی و روایی گنجانیده شده، شناسایی و نمایانده شده است. برخی گفته اند بیش از هفتاد مورد از تحریفات مورخان و محدثان را که توسط تذکره نگاران معروف، چون: طبری، ابن حجر، ابن کثیر، ابن حزم و ذهبی به کتاب‌های تاریخی و حدیثی راه یافته، در کتاب الغدیر گزارش شده است. و نیز بیش از صد و پنجاه مورد از خرافه و بزرگ‌نمایی و گزافه‌گویی که مورخان و محدثان درباره شخصیت‌های مورد علاقه خود به قلم آورده‌اند، علامه امینی آنان را شناسایی کرده است. محمدرضا حکیمی در حماسه غدیر، علامه امینی را نقاد تاریخ نامیده و بخشی از نقدهای سرنوشت‌ساز علامه را بر کتابهای مشهور تاریخی شماره کرده است.<ref>صادقی، غلام‌عباس، «چند اثر پیرایه‌زدا از فرهنگ دینی»، حوزه، شماره ۱۵۳ و ۱۵۴، پاییز و زمستان ۱۳۸۸ش، ص۳۰۱.</ref>