|
|
(۷۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
| |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| سؤال:
| | {{سوال}} |
| | حضرت فاطمه(س) که بود و چه جایگاهی در اسلام دارد؟ |
| | {{پایان سوال}} |
| | {{پاسخ}} |
| | {{درگاه|فاطمی|خانواده|واژهها}} |
| | '''فاطمه زهرا''' دختر [[پیامبر اسلام(ص)]] و همسر [[حضرت علی(ع)]] و مادر [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]]، از زنان بزرگ جهان اسلام است. شیعیان اعتقاد به عصمت حضرت زهرا(س) دارند و روایات زیادی مبنی بر عظمت جایگاه او و فضائلش از جمله عبادات طولانی نقل کردند. پیامبر اسلام(ص) بسیار او را دوست داشت و گفته است: «فاطمه پاره تن من است و هرکس فاطمه را برنجاند من را رنجانده است.» |
|
| |
|
| شخصیت و زندگی حضرت فاطمه (سلام الله علیها) را تبیین بفرمایید؟
| | فاطمه زهرا در سال پنجم [[بعثت]] در مکه متولد شد و در سال دوم هجرت با امام علی(ع) ازدواج کرد. یکی از اتفاقهای مهم زندگیاش، پس گرفتن فدک توسط خلیفه وقت از او بود که با اعتراض و خطبه او روبرو شد. از حضرت زهرا(س) دو خطبه نقل شده است. اولین آن درباره غصب فدک است که در مسجد خطاب به مردان و زنان گفته شد. و دومی در خانه، میان زنان مهاجر و انصار بود که درباره غصب خلافت و مظلومیت علی(ع) و خطرات آینده برای امت اسلامی بود. |
|
| |
|
| پاسخ:
| | از سیره عبادی فاطمه(س)، نماز و عبادتهای طولانی زیاد، انفاق و صدقه دادن، ایثار و… ذکر شده است. |
| | {{گاهشمار زندگی فاطمه زهرا(س)}} |
| | == ولادت == |
| | {{نوشتار اصلی|ولادت حضرت زهرا(س)}}مشهور شیعیان ولادت حضرت زهرا(س) را سال پنجم بعثت میدانند. طبق این قول، حضرت زهرا(س) هشت سال قبل از هجرت و در مکه و بیستم ماه جمادی الثانی متولد شد.<ref>کلینی در اصول کافی، ج۱، ص۴۵۸ و ابن شهر آشوب در مناقب، ج۳، ص۳۵۷، مجلسی در بحار الانوار، ج۴۳، ص۶ و حیات القلوب، ج۲، ص۱۴۹ و فیض کاشانی در وافی، ج۱، ص۱۷۳</ref> از دیگر اقوال درباره سال تولد ایشان، سال دوم بعثت،<ref>المصباح، شیخ طوسی، طبع هند، ص۷۹۳، مفید، مسارالشریعه، ۱۴۱۴ق، ص۵۴؛ کفعمی، المصباح، ۱۴۰۳ق، ص۵۱۲</ref> پنج سال قبل از بعثت، دو سال قبل از بعثت است.<ref>ابنسعد، الطبقات الکبری، دارصادر، ج۱، ص۱۳۳. ج۸، ص۱۹؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۰۳؛ ابنعبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۹.</ref> |
|
| |
|
| انسان همواره به الگو نیاز دارد و برای شکل دادن شخصیت خود نمونه و سرمشق میطلبد. این نیاز و طلب، ریشه در فطرت انسان دارد. انسان به فطرت خود، كمال دوست و كامل جو است. او به كمال عشق میورزد و در پی آن میدود از این روی، هرچه الگو برجسته تر و كامل تر باشد جاذبه بیشتری دارد بنابراین، شکی در این نیست که الگو باید از هر نظر کامل و متعالی باشد تا شایستگی و لیاقت سرمشق بودن و الگوپذیری را داشته باشد تا دیگران را به سوی خود جذب کند. الگوهای جذاب، برای تربیت انسان، یادگیری و شكل دهی رفتار انسانها، نقش اساسی دارد.
| | فاطمه آخرین فرزند پیامبر اسلام از حضرت خدیجه(س) است. همه برادران و خواهران حضرت فاطمه در زمان حیات پیامبر از دنیا رفتند. [[حضرت خدیجه(س)]] در زمانی که فاطمه پنج سال داشت از دنیا رفت.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۱، ص۴۹</ref> |
|
| |
|
| معرفی الگوهای ربانی در قرآن کریم پاسخ به همین نیاز انسانهاست:
| | == ازدواج و زندگی با حضرت علی(ع) == |
| | {{نوشتار اصلی|ازدواج و زندگی حضرت فاطمه(س) با حضرت علی(ع)}} |
| | حضرت زهرا(س) در سال اول هجرت و در نه سالگی با امام علی(ع) ازدواج کرد و در سال دوم مراسم عروسی انجام گرفت. زندگی ساده و نداشتن امکانات رفاهی از ویژگیهای بارز زندگی فاطمه(س) و علی(ع) در آغاز زندگی مشترکشان بود.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۱، ص ۵۳ ۵۱</ref> از [[امام صادق(ع)]] روایت شده است {{متن عربی|لَو لَمْ يُخْلَقْ عَلِيٌّ لَمْ يَكُنْ لِفاطِمَةَ كُفْوٌ|ترجمه=اگر على آفريده نمىشد، كسى كه لايق همسرى فاطمه باشد وجود نداشت.}}<ref>البرهان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۱۴۳</ref> شیعیان اعتقاد دارند ازدواج حضرت فاطمه(س) را پیامبر به خداوند سپرده بود و خواستگاران زیاد او را رد میکرد تا امر خداوند بیاید که فاطمه با که ازدواج کند و فرشتهای بر پیامبر(ص) وحی کرد که عقد علی و فاطمه در آسمان خوانده شد و تو آنها را در زمین به عقد یکدیگر درآور.<ref>زهرا(ع) برترین بانوی جهان، مکارم شیرازی، ناصر، ج۱، ص۳۷</ref> |
|
| |
|
| «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَه حَسَنَه لِمَنْ كانَ یرْجُوا اللَّهَ وَ الْیوْمَ الْآخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثیراً؛ مسلّماً براى شما در زندگى رسول خدا سرمشق نیكویى بود، براى آنها كه امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد مىكنند».<ref>احزاب(۳۳)، آیه ۲۱.</ref>
| | حضرت زهرا از تنگدستی امام علی و سختی معاش آگاه بود اما با علم به این مشکلات، به همسری او درآمد.<ref>المُسْتَدرَک علی الصَحیحَین، حاکم نیشابوری، به نقل از دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۲، ص۲۴۸</ref> آوردهاند که علی و فاطمه برای تقسیم کارها نزد پیامبر رفتند و پیامبر کارهای خانه را به فاطمه سپرد و کارهای بیرون را به علی.<ref>مجموعه آثار، مطهری، مرتضی، ج۱۷، ص۴۰۵</ref> گفته شده است مهریه حضرت زهرا(س) زره امام علی(ع) بوده است که در حدود چهارصد درهم قیمت داشته است.<ref>مکارم شیرازی،ناصر، زهرا برترین بانوی جهان اسلام، قم، سرور،۱۳۷۶، ص۳۸.</ref> صبغة الله بن محمد غوث از عالمان اهل سنت در رساله کوچکی درباره صداق حضرت زهرا(س) روایات را دو دسته کرده، دستهای که صداق را ۴۰۰ درهم و دستهای که ۴۸۰ درهم میداند.<ref>جعفریان، رسول، «[https://www.khabaronline.ir/news/516264/%D9%85%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87-%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7-%D8%B3-%DA%86%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF مهریه حضرت فاطمه زهرا(س) چه اندازه بود؟]» سایت خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۴، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref> |
|
| |
|
| «قَدْ كانَتْ لَكُمْ أُسْوَه حَسَنَه فی إِبْراهیمَ وَ الَّذینَ مَعَه؛ براى شما سرمشق خوبى در زندگى ابراهیم و كسانى كه با او بودند وجود داشت».<ref>ممتحنه(۶۰)، آیه ۴.</ref>
| | امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، [[زینب]] و [[ام کلثوم]] چهار فرزند او بودند. |
|
| |
|
| لَقَدْ كانَ لَكُمْ فیهِمْ أُسْوَه حَسَنَه لِمَنْ كانَ یرْجُوا اللَّهَ وَ الْیوْمَ الْآخِرَ؛ براى شما در زندگى آنها اسوه حسنه و سرمشق نیكویى بود، براى كسانى كه امید به خدا و روز قیامت دارند».<ref>ممتحنه(۶۰)، آیه ۶.</ref>
| | == خصوصیات و فضائل == |
| | خداپرستی، زهد، ایثار، گذشت، راستگویی از صفات حضرت زهرا(س) بوده است.<ref>زندگانی صدیقه کبری حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، مدرسی، سید محمد تقی، ج۱، ص۵۵</ref> نمازها و شبزندهداریهای طولانی از ویژگیهای سیره عبادی حضرت فاطمه(س) است.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۱، ص۵۵</ref> درباره حضرت فاطمه گفته شده است که مورد علاقه شدید پیامبر بوده است. روایت آمده است: {{متن عربی|فاطِمة بَضعَة منّى، فَمَن اغضَبَها اغضَبَنى|ترجمه=فاطمه پاره تن من است، هركس كه فاطمه را به غضب بياورد مرا به غضب مى آورد.}}<ref>زهرا (سلام الله علیها) گل همیشه بهار نبوت، محسنی، شیخ محمد آصف، ج۱، ص۲۵</ref> از دیگر ویژگیهای او که در کتب علمای شیعه آمده، این است: برترین بانوی جهان، بانوی بهشتی، مقرب درگاه خداوند، نخستین کسی که وارد بهشت میشود و …<ref>زهرا(ع) برترین بانوی جهان، مکارم شیرازی، ناصر، ج۱، ص۶۱</ref> |
|
| |
|
| حدود الگوگیری از معصومین(علیهمالسلام) و اولیای الهی
| | === تقوا و عبادت === |
| | رسول خدا(ص) درباره دخترشان حضرت فاطمه زهرا(س) میفرمایند: «ایمان به خدا در اعماق دل و باطن زهرا چنان نفوذ کرده که برای عبادت خدا، خودش را از همه چیز فارغ میسازد.<ref>«إِنَّ ابْنَتِی فَاطِمَه مَلَأَ اللَّهُ قَلْبَهَا وَ جَوَارِحَهَا إِیمَاناً إِلَی مُشَاشِهَا تَفَرَّغَتْ لِطَاعَه اللَّهِ»؛ مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۴۶.</ref> حسن بصری میگفت: فاطمه زهرا(س) عابدترین مردم بود، در عبادت حق تعالی آنقدر بر پا ایستاد تا پاهای مبارکش ورم نمود.<ref>«مَا کَانَ فِی الدُّنْیَا أَعْبَدَ مِنْ فَاطِمَه ع کَانَتْ تَقُومُ حَتَّی تَتَوَرَّمَ قَدَمَاهَا»؛ مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۷۶.</ref> و درباره صفات اخلاقی ایشان از [[عایشه]] نقل شده که میگوید: بعد از رسول خدا(ص) کسی را راستگوتر از فاطمه ندیدم.<ref>مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۸۴.</ref> |
| | === حجاب و عفاف === |
| | {{نوشتار اصلی|حجاب حضرت فاطمه(س)}} |
| | پوشش حضرت زهرا(س)، همان چیزی است که در قرآن برای یک زن مسلمان ترسیم شده است و آن [[جلباب]] (چادر) و [[خمار]] (روسری) است تا بدن و سر پوشانده شود. از روایات تاریخی استفاده میشود که ایشان صورت خود را نمیپوشاند و چهره او دیده میشد.<ref>مسئلهٔ حجاب، مطهری مرتضی، ج۱، ص۱۸۴</ref> |
|
| |
|
| به طور کلی، الگو قرار دادن پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) و امامان معصوم(علیهمالسلام) و بزرگان دین به این معنا نیست که در تمام ریز موضوعات، همه کارها و برنامههای جزئی و شخصی و اموری که مناسب شرایط زمانی و مکانی زمان پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) و امامان معصوم(علیهمالسلام) بود در این زمان و در زندگی ما نیز دقیقاً اجرا گردد، بلکه باید خطوط کلی، مسائل اساسی و راهکارهای عملی زندگی را از آنها فرا گرفت و از آنها در این راستا الگو گرفت. مثلاً باید از ایمان، توکل، اخلاص، زهد، تقوا، روحیات عالی، استقامت و شکیبایی، هوشیاری، شجاعت، درایت، نظم و نظافت، توجه به خدا، تسلط پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) بر حوادث و زانو نزدن او در برابر سختیها و مشکلات از پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) و پیشوایان معصوم(علیهمالسلام) الگو گرفت ولی نحوه استقامت، نوع هوشیاری، طرز تحمل و پایداری ما دقیقاً لزومی ندارد که عین آن حضرات باشد، بلکه باید متناسب با این زمان و شرایط خاص آن باشد. ضمن این که توانایی و ظرفیت هر فردی را نیز باید در نظر گرفت.
| | روایت است که حضرت زهرا نزد مرد نابینایی حجاب گرفت. پیامبر از او سؤال کرد که وقتی او تو را نمیبیند چرا حجاب میکنی. فاطمه پاسخ داد او مرا نمیبیند اما من که او را میبینم و او بوی مرا استشمام میکند. این پاسخِ او تحسین پیامبر(ص) را واداشت. این حکایت نشاندهنده عفت و حیای حضرت زهرا است که به عنوان الگوی جهان تشیع شناخته شده است.<ref>مسئله حجاب در سیره حضرت زهرا(س)، محمد محمدی اشتهاردی، نشریه پاسدار اسلام ۱۳۷۶، شماره ۱۹۰.</ref> |
|
| |
|
| توجه داشته باشید، الگوگیری در یک تقسیمبندی کلی بر دو محور «ارزشها» و «روشها» استوار است که ارزشها ثابت است، ولی روشها با توجه به شرایط زمان و مکان و توانایی افراد، مختلف و قابل تغییر است.
| | == عصمت == |
| | {{نوشتار اصلی|عصمت حضرت فاطمه(س)}} |
| | [[پرونده:رساله خطی درباره مهریه حضرت زهرا.jpg|بندانگشتی| رساله خطی درباره مهریه فاطمه زهرا(س) از صبغة الله بن محمد غوث مورخ ۱۲۷۹ق.|250x250px|راست]]{{جعبه نقل قول |
| | | نقل قول = <small>علی شریعتی:</small> |
|
| |
|
| در الگوگیری از معصومین(علیهمالسلام) باید به تفكیك میان قالب و محتوای سیره ها توجه نمود. توضیح اینکه الگوپذیری از معصومین (علیهمالسلام) به دو صورت میتواند انجام شود:
| | خواستم بگویم فاطمه دختر خدیجه بزرگ است دیدم که فاطمه نیست. |
|
| |
|
| ۱. مستقیم
| | خواستم بگویم که فاطمه دختر محمد است دیدم که فاطمه نیست. |
|
| |
|
| ۲. غیر مستقیم.
| | خواستم بگویم که فاطمه همسر علی است دیدم که فاطمه نیست. |
|
| |
|
| الگوپذیری مستقیم آن است كه گفتار و رفتار آن بزرگواران را عیناً برنامه و راه و رسم زندگانی خویش قرار دهیم. در بسیاری از موارد گفتاری خاص یا رفتاری مشخص از ایشان با همان شكل و قالب رفتاری میتواند اسوه و الگوی ما قرار گیرد. برای نمونه میشنویم كه حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) در پس هر نماز واجب ذكر مخصوص داشتند. (۳۴ مرتبه الله اكبر، ۳۳ مرتبه الحمدلله، ۳۳ مرتبه سبحان الله)؛ ذكری كه دستور آن را به عنوان هدیهای عظیم از پدر بزرگوارشان دریافت كرده بودند و همواره بر آن مداومت میورزیدند و به شیعیان خویش نیز توصیه میفرمودند. از این روی ما نیز به آن حضرت اقتدا مینماییم و همان ذكر را با همان ترتیب بعد از هر نماز واجب به عنوان با فضیلت ترین تعقیبات نماز میگوییم. چنین اقتدایی به آن بزرگوار، الگوپذیری مستقیم خواهد بود.
| | خواستم بگویم که فاطمه مادر حسنین است. دیدم که فاطمه نیست. |
|
| |
|
| الگوپذیری غیر مستقیم آن است كه روح و حقیقت گفتار یا كردار آن اسوه های الهی را درك نماییم و با تحلیل و استنباط از سیره علمی و عملی آن بزرگواران، وظیفه خویش را در همه ابعاد زندگانی (فردی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و ... ) دریابیم. بسیاری از شكل ها و قالب های رفتاری اسوه ها ویژه همان عصر و زمان خودشان بوده است؛ از این روی منظور از اسوه پذیری از آن رفتارها این نیست كه همان قالب و شكل رفتاری خاص را اقتباس و تقلید كنیم؛ بلكه مطلوب و مقصود این است كه روح و محتوای آن سیره رفتاری را درك نماییم و آن را در شكل ها و كالبد هایی نوین، طبق اقتضای شرایط زمانی و مكانی خویش بدهیم.
| | خواستم بگویم که فاطمه مادر زینب است. باز دیدم که فاطمه نیست. |
|
| |
|
| برای نمونه در روایات میبینیم كه حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) و حضرت علی (علیهالسلام) در یك
| | نه، اینها همه هست و این همه فاطمه نیست. |
| چهار دیواری كوچك و گلین زندگی میكنند. از یك پوست گوسفند، هم برای علف خورِ گوسفند شان و هم رو اندازشان استفاده میكنند. حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) چادری از لیف خرما میبافد و از آن استفاده میكند و ...
| |
|
| |
|
| قالب و شكل این گونه رفتارها به هیچ وجه در عصر حاضر قابل تأسی نمیباشند؛ اما آن چه ارزشمند و قابل تأسی است ، «حقیقت»، «محتوا» و «روح» این رفتارهاست. اسوه پذیران حقیقی آنانیاند كه روح این رفتار ها را درك و اقتباس نمایند و در كالبد زندگی خویش به مانند: روح بیاعتنایی به دنیا و حقیر شمردن مظاهر فریبنده آن، روح پارسایی و رستگی از حبّ دنیا، روح ساده زیستی و پرهیز شدید از تجمّلگرایی.<ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحارالأنوار، بيروت: دار إحياء التراث العربي، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۹۱.</ref>
| | فاطمه، فاطمه است. |
| | | اندازه قلم = کوچک |
| | }}تشیع اعتقاد راسخ دارد که حضرت زهرا(س) همانند امامان دوازدهگانه معصوم است و برای این [[عصمت]] دلایل قرآنی و روایی آوردهاند. از آن جمله [[آیه تطهیر]]<ref>سوره احزاب آیه ۳۳</ref> است که شیعه اعتقاد دارد خداوند رجس و پلیدی را از [[پنج تن آل عبا]] دور ساخته است و تصریح در عصمت ایشان دارد.<ref>پرتو ولایت، معرفت، محمد هادی، ج۱، ص۱۴۷،</ref> و نیز [[آیه مباهله]] را دلالت بر عصمت حضرت زهرا(س) میدانند.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۲، ص۷۱</ref> |
|
| |
|
| حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) در مدت عمر کوتاه خود، سند ماندگاری از انسان و زن کامل برای تمامی جهانیان، به یادگار گذاشت. که میتوان از آن الگو گرفت از جمله در عبادت، در رابطه صمیمانه داشتن با مادر، همراز و هم سنگر بودن با پدر، عفاف و حجاب، جهیزیه كم و مناسب داشتن، شوهردارى نمونه، ساده زیستى، انس با قرآن و تعلیم آن به فرزندان خویش، مراعات نظم و قوانین در زندگی، تقسیم كارخانه با خادمهاش (با وجود کنیز در خانه، یک روز در میان کار ها را خود انجام میداد.)، اهمیت دادن به همسایه، ارج نهادن به شخصیت كودكان، و حضور و غیاب آنها، رعایت عدالت بین فرزندان و... و سایر اصول و شاخصههاى اخلاقى و ارزشهاى انسانى که به مواردی از آن اشاره میکنیم: | | [[علمای شیعه]] روایاتی نقل کردهاند که صراحت در عصمت حضرت زهرا دارد. از جمله [[حدیث ثقلین]] و روایات زیادی که درباره عصمت اهل بیت(ع) و فاطمه(س) است. بحث عصمت فاطمه(س) از آن جهت اهمیت دارد که به سبب اثبات آن، برخوردار از شئون انبیا و امامان میشود و مرجعیت دینی و صلاحیت تفسیر و تبیین دین پیدا میکند.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۲، ص۸۰</ref> |
|
| |
|
| الف) ایمان، تقوی و عبادت
| | == ماجرای فدک == |
| | {{همچنین ببینید|جریان سیلی خوردن حضرت فاطمه(س)}} |
| | فدک دهکدهای بوده که پیامبر(ص) به دخترش فاطمه زهرا(س) بخشیده بود اما ابوبکر در زمان خلافتش آن را به نفع حکومت مصادره کرد.[[پرونده:حضرت زهرا و ضریح امام رضا.jpg|بندانگشتی|نام حضرت زهرا(س) روی ضریح امام رضا(ع)|راست|188x188پیکسل]]فدک، نام دهکدهای بود در شمال شرق مدینه که ساکنان آن یهودی بودند که پس از [[جنگ خیبر]] آن را به پیامبر هدیه دادند، چون فدک بدون جنگ تصرف شد مشمول حکم خداوند در آیه ۷ سوره حشر گردید و اموال پیامبر شد و ایشان آن را به فاطمه بخشید.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۱، ص۲۹۳</ref> |
|
| |
|
| رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) درباره دخترشان حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) میفرمایند: «ایمان به خدا در اعماق دل و باطن زهرا چنان نفوذ کرده که برای عبادت خدا، خودش را از همه چیز فارغ میسازد.<ref>«إِنَّ ابْنَتِي فَاطِمَه مَلَأَ اللَّهُ قَلْبَهَا وَ جَوَارِحَهَا إِيمَاناً إِلَى مُشَاشِهَا تَفَرَّغَتْ لِطَاعَه اللَّهِ»؛ مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحارالأنوار، بيروت: دار إحياء التراث العربي، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۴۶.</ref>
| | پس از رحلت پیامبر، ابوبکر با استناد بر روایتی که میگفت انبیا از خود ارثی به جای نمیگذارند آن را از حضرت زهرا بازپس گرفت و به نفع حکومت مصادره کرد. پس از آن حضرت زهرا در مسجد خطبهای ایراد کرد که به [[خطبه فدکیه]] معروف است و به این غصب اعتراض کرد و فدک را هبه و ارث پیامبر دانست.<ref>خطبه حضرت زهراء سلام الله علیها، مکارم شیرازی، ناصر، ج۱، ص۴</ref> حضرت زهرا با جمعی از زنان [[بنیهاشم]] به مسجد رفت تا در برابر تودههای مسلمان، و سران مهاجر و انصار و به بهانه «غصب فدک» خطبه بسیار غرایی در مسجد پیامبر(ص) ایراد کرد تا برخی حقایق روشن شود. |
|
| |
|
| حسن بصری میگفت: حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) عابدترین مردم بود، در عبادت حق تعالی آنقدر بر پا ایستاد تا پاهای مبارکش ورم نمود.<ref>«مَا كَانَ فِي الدُّنْيَا أَعْبَدَ مِنْ فَاطِمَه ع كَانَتْ تَقُومُ حَتَّى تَتَوَرَّمَ قَدَمَاهَا»؛ مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحارالأنوار، بيروت: دار إحياء التراث العربي، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۷۶.</ref> و درباره صفات اخلاقی ایشان از عایشه نقل شده که میگوید: بعد از رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) کسی را راستگوتر از فاطمه ندیدم.<ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحارالأنوار، بيروت: دار إحياء التراث العربي، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۸۴.</ref>
| | '''محورهای خطبه فدک''' |
|
| |
|
| ب) حجاب و عفاف
| | یک: مباحثی پیرامون مسئله توحید و صفات پروردگار و اسمای حسنی و هدف آفرینش. دو: توصیف مقام پیامبر(ص) و ویژگیها و اهداف او. سه: اهمیت قرآن مجید و تعلیمات اسلام، چهار: حوادث و رویدادهای بعد از رحلت پیامبر، پنج: غصب فدک و بهانههای واهی که در این زمینه داشتند.<ref>زهرا(ع) برترین بانوی جهان، مکارم شیرازی، ناصر، ج۱، ص۱۴۰ تا ۱۵۰</ref>[[پرونده:کتبیه حضرت زهرا.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|نام حضرت زهرا(س) در کتیبه مقبره و مسجد شاه یوسف گردیزدی در پاکستان]]در باب منابع خطبه فدک، کتاب [[بلاغات النساء]] (قدیمیترین سند و مدرک خطبه)، احتجاج طبرسی، بحار الانوار مجلسی، شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید و… ذکر شده است.<ref>خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) و ماجرای فدک، منتظری، حسینعلی، ج۱، ص۴۰ ۴۱</ref> |
|
| |
|
| حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) به عنوان تنها حامی ولایت، مجبور شدند تا با نامحرمان به احتجاج و اقامه دلیل و برهان بپردازند، اما حضور ایشان در جامعه، نه تنها با عفاف ایشان منافات نداشت؛ بلکه او را در جامعه به عنوان باحجاب ترین و با عفیف ترین فرد معرفی کرد، چرا که در مسجد به ایراد سخنرانی پرداخت، اما دستور داد هنگام رفتن به مسجد، زنان بنی هاشم اطرافش را احاطه کنند و در مسجد پردهای میان زنان و مردان آویختند و ایشان از پشت پرده، سخنرانی کردند.
| | اختلاف بر سر مالکیت فدک پس از رحلت رسول خدا باعث شد این ماجرا در جوامع حدیثی و تاریخی بازتاب گستردهای یابد و مباحث کلامی و فقهی در خصوص آن مطرح شود.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۱، ص۲۹۳</ref> |
|
| |
|
| ج) رفتار با همسر
| | == خطبه میان زنان در خانه == |
| | دومین خطبهای که از حضرت زهرا(س) نقل شده است، خطبهای است که میان زنان در خانه و در حالت بیماری ایراد شد و درباره غصب خلافت امام علی(ع) است. این خطبه در منابع تاریخی از جمله [[احتجاج]] طبرسی، [[بحارالانوار]] مجلسی، [[معانی الاخبار]] صدوق، [[آمالی شیخ طوسی]]، [[شرح نهجالبلاغه ابن ابی الحدید]] نقل شده است.<ref>زهرا(ع) برترین بانوی جهان، مکارم شیرازی، ناصر، ج۱، ص۳۷</ref> راوی این خطبه فردی به نام «سوید بن غفلة» بوده است که در زمان پیامبر(ص) اسلام آورده اما پیامبر را ندیده است. اما او را موثق دانستهاند.<ref>خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) و ماجرای فدک، منتظری، حسینعلی، ج۱، ص۳۳۵</ref> |
|
| |
|
| حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) از لحظه ورود به خانه ساده و گِلى، اما نورانى حضرت على (علیهالسلام) تا آخرین روز زندگى، بر سر پیمان خود بود. این از فرازهاى برجسته زندگى حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) است، كه از همان آغاز ورود به خانه همسر، تمام شخصیت و هویت خود را چنان بروز دهد كه تا پایان مسیر مشخص باشد. پاسخ صریح و زیباى حضرت على (علیهالسلام) به پیامبر اكرم (صلیاللهعلیهوآله) در فرداى عروسى، مؤیدى است، بر آنچه گفته آمد. حضرت على (علیهالسلام) در این جواب كوتاه و عمیق، فاطمه را بهترین یار و مددكار، در طاعت حق معرفى مى كند. وقتى پیامبر ـ صلى الله علیه و آله و سلم ـ از او پرسید كه فاطمه (سلاماللهعلیها) را چگونه یافتى؟ عرض كرد: «نِعْمَ الْعَوْنُ عَلى طاعَه اللّهِ؛ فاطمه چه خوب یاورى براى اطاعت الهى است».<ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحارالأنوار، بيروت: دار إحياء التراث العربي، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۱۱۷.</ref> | | هنگامی که حضرت زهرا در بستر بیماری قرار داشتند و همان بیماری موجب درگذشت ایشان شد، عدهای از زنان مهاجر و انصار به عیادت ایشان رفتند و او درباره جانشینی پیامبر و ولایت علی(ع) صحبت کرد و از آینده تاریک و استبداد ظالمان به آنها هشدار داد. |
|
| |
|
| و هنگامى كه پیامبر گرامی اسلام (صلیاللهعلیهوآله) همین پرسش را از فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) كرد، پاسخى شنید: «خَیرُ بَعْل؛ بهترین شوهر است». كه حكایت از كمال رضایت و خشنودى فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) مى كند. تعاون بر تقوا، نیكى از اركان زندگى مشترك حضرت على (علیهالسلام) و حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) بود و شاید یكى از بهترین و شكوهمندترین نشانه هاى آن این است كه فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) در طول زندگى پر فراز و نشیب خود با على (علیهالسلام) هیچگاه از وى تقاضایى ننمود كه اجابت آن براى حضرت على (علیهالسلام) مشكل و موجب اذیت وى باشد. لباس، زینت، اثاث خانه، مسكن وسیع و امثال آن خواسته هایى است كه معمولاً هر زنى به خود اجازه مى دهد كه از همسر خویش درخواست نماید، امّا فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) هرگز همسرش را براى تهیه این نوع خواسته ها به زحمت نینداخت. حتى وقتى در بستر بیمارى بود و حضرت على (علیهالسلام) با دلى پر از عشق و محبت، از او خواست كه اگر خواسته اى دارد ابراز كند، فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) از بیان تقاضاى خود ابا مى كرد. حضرت على (علیهالسلام) فرمود: فاطمه جان، چیزى از من بخواه؛ هنگامى كه فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) را همچنان ساكت و آرام دید، او را سوگند داد كه از او تقاضایى كند. فاطمه كه دیگر سكوت را جایز نمى دید، گفت: اكنون كه سوگندم دادى اگر انارى باشد، مایل هستم. حضرت على (علیهالسلام) از این كه دید همسرش بعد از سالها زندگى و قناعت، بالاخره از او درخواستى كرده است، براى انجام خواسته او با خوشحالى از خانه بیرون آمد كه مشروح جریان آن، در كتابهاى تاریخى و روایى آمده است.<ref>ریاحین الشریعه، ج۱، ص۱۴۳.</ref>
| | == تسبیحات حضرت زهرا(س) == |
| | {{نوشتار اصلی|داستان تسبیحات حضرت زهرا(س)}}[[پرونده:نقاشی تشییع حضرت فاطمه.jpg|بندانگشتی|نقاشی «لاهوت در تابوت» با تکنیک رنگ روغن، اثر حسن روحالامینی|200x200پیکسل]] |
| | روایت است که پیامبر(ص) به فاطمه(س) اذکاری آموخت که به تسبیحات حضرت زهرا(س) مشهور شده است و آن عبارت است از سی و سه مرتبه «سبحان الله»، سی و سه مرتبه «الحمدالله» و سی و چهار مرتبه «الله اکبر».<ref>ابن بابویه، محمد، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ هـ. ق، ج۱، ص۳۲۰؛ ابن بابویه، محمد؛ علل الشرائع، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، ۱۳۸۵هـ. ش، ج۲، ص۳۶۶، باب ۸۸، حدیث۱؛ ابن بابویه، محمد؛ ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دارالشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ هـ. ق، ص۱۶۳.</ref> بنا به آنچه در احادیث شیعه و سنی فراوان نقل شده است، پیامبر(ص) به حضرت زهرا(س) توصیه کردند که هنگام خواب یا پس از هر نماز این اذکار را بخوانند. [[امام صادق(ع)]] آن را از مصادیق ذکر کثیر ــ که در آیه ۴۱ [[سوره احزاب]] سفارش شده ــ دانسته است. |
| | == شهادت و محل دفن == |
| | مورخان شهادت حضرت زهرا(س) را در سال یازدهم هجرت و ۷۵ یا ۹۵ روز پس از رحلت پیامبر(ص) میدانند. پس از رحلت پیامبر(ص) حوادث ناگواری برای حضرت زهرا رخ داد که سبب آزردگی روحی و جسمی ایشان شد به طوری که بر اثر آن حوادث بیمار شد و از دنیا رفت.<ref>دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۱، ص۳۳۵</ref> |
|
| |
|
| د) رازدارى
| | برخی حضرت زهرا(س) را اولین شهیده در راه ولایت امام علی(ع) میدانند.<ref>فاطمه و فاطمیه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱، ص۶۸</ref>[[پرونده:زندگانی حضرت زهرا شهیدی.jpg|بندانگشتی| کتاب زندگانی فاطمه زهرا(س) اثر سیدجعفر شهیدی |222x222پیکسل]] |
|
| |
|
| ادب و احترام زن به همسر خود، اقتضا مىكند كه نه تنها از طرح و بزرگ جلوه دادن كمبودهاى خانه، خود دارى كند، بلكه در حد امكان، كاستیها را نادیده گرفته، آنها را كوچك شمارد. هنگامى كه اظهار ناراحتى، نتیجهاى جز رنجش شوهر ندارد، زن نباید كلامى در این رابطه با او بگوید.
| | حضرت فاطمه(س) وصیت کرد تا دور از چشم دیگران و شب هنگام دفن شود. درباره محل دقیق قبر حضرت زهرا(س) و اینکه آیا در خانه خود مدفون شد یا در بقیع، نمیتوان با قاطعیت اظهارنظر کرد. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد، آن حضرت در [[بقیع]] مدفون گردید، همان گونه که شواهدی حکایت از آن میکند که در خانه خود که اکنون در حجره شریفه قرار دارد، دفن شد. علمای برجسته شیعه نظیر [[شیخ صدوق]]، [[شیخ مفید]]، [[شیخ طوسی]]، [[ابن طاووس]] و [[علامه مجلسی]] مدفن حضرت را خانه خودش میدانند.<ref>آثار اسلامی مکّه و مدینه، جعفریان، رسول، ج۱، ص۳۳۹</ref> |
| | == مطالعه بیشتر == |
| | * [[کتاب زندگانی فاطمه زهرا(س)|زندگانی فاطمه زهرا(س)]]، شهیدی، سیدجعفر، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۸. |
| | * [[دانشنامه فاطمی]]، زیر نظر علی اکبر رشاد، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۳. |
| | * زن در آیینهٔ جلال و جمال، جوادی آملی، عبدالله، تهران، نشر فرهنگی رجا، ۱۳۷۱. |
| | * فاطمه زهرا(س) بانوی نمونه اسلام، امینی، ابراهیم، قم، شفق، ۱۳۸۹. |
|
| |
|
| روزى فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) به حضور پدرش رسید، در حالى كه آثار ضعف و گرسنگى از چهره زهرا علیها السلام نمایان بود. رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) وقتى این حالت را مشاهده كرد، دستهایش را به سوى آسمان، بلند نموده و گفت: «خدایا گرسنگى فرزندم را به سیرى تبدیل كن و وضع او را سامان بده».<ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحارالأنوار، بيروت: دار إحياء التراث العربي، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۶۲.</ref>
| | == منابع == |
| | | {{پانویس|۲}} |
| پیامبر اكرم (صلیاللهعلیهوآله) بدون اینكه فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) سخنى به او بگوید، از ضعف و گرسنگى او با خبر مىشود كه این خود، یكى از نمونههاى پایبندى به اساس و اسرار خانواده است.
| |
| | |
| ¬هـ): رفتار با فرزند
| |
| | |
| با كمى دقت در برخورد عاطفى و منطقى حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) در مى یابیم كه آن بانوى بزرگوار، در ساختن روح و شخصیت فرزندان گرامىاش از ابزارى بسیار ظریف و دقیق استفاده كرده است، كه بسیارى از آن ها در حال حاضر، میان روانشناسان تربیتى مورد بحث و بررسى قرار گرفته و خُبرگان این فن، به نتایج مثبت آن ایمان آورده اند. بى شك، این توفیق بى نظیر در تربیت كودكان، ناشى از معرفت عمیق و صحیحى است كه اسلام در مورد انسان، ارائه داده است. بنابراین اگر بگوئیم هر مكتبى به اندازه شناخت درستى كه از انسان دارد، در نظام تربیتى خود، به توفیقاتى دست مى یابد، سخن به گزاف نگفته ایم و چون این آسمانى و الهى اسلام از كامل ترین و واقع بینانه ترین شناخت، در مورد انسان برخوردار است، بیشترین توفیق را در قضیه تربیت نسل بدست آورده، روش تربیتى و اخلاقى حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) بهترین شیوه، و تجربه براى ساختن نسلى پاك و سعادتمند است. از این رو جا دارد كه پیروان و ارادتمندان مكتب اسلام، با به كار بستن شیوه ها و ظرایف تربیتى آن حضرت در رشد و تربیت نسلى پاك، و پیشرو همت نموده، سعادت دنیا و آخرت فرزندان خود را بیمه كنند.
| |
| | |
| روح انسان به گونهاى ساخته شده كه نیاز به محبت و عطوفت، یكى از اساسى ترین نیازهاى روحى او محسوب مى شود، بدین جهت كودكان محروم از این نیاز فطرى، دچار كمبودها و مشكلات روانى، و گاه نواقصى جسمى خواهند شد.
| |
| | |
| حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) كه خود از سرچشمه محبت و عطوفت رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) سیراب گشتند و قلبش كانون محبت به همسر و فرزندان خود بوده، در این جهت نیز وظیفه مادرى خود را به بهترین شكل انجام مى داد.
| |
| | |
| سلمان مى گوید: روزى فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) را دیدم كه مشغول آسیاب بود. در این هنگام، فرزندش حسین گریه مى كرد، و بى تاب بود عرض كردم براى كمك به شما آسیاب كنم، یا بچه را آرام نمایم؟ ایشان فرمود: «من به آرام كردن فرزند اولى هستم، شما آسیاب را بچرخانید»<ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحارالأنوار، بيروت: دار إحياء التراث العربي، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۸۰.</ref> از جمله مواردى كه در شیوه تربیت حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) جایگاه خاصى داشت، تحرك و بازى كودكان بود. این فعالیت و تكاپو مقدارى براى سلامتى و رشد مناسب كودك، ضرورى است كه حتى براى تشویق آن ها به تحرك و بازى، بزرگترها نیز باید تن به بازى و جست و خیز بدهند.
| |
| | |
| و) توجه به نیازهاى فرزند
| |
| | |
| در لحظات پایانى عمر خود، سخت نگران حال فرزندانش بود. شاید بیشترین نگرانى آن حضرت براى محرومیت آنها از مادر بود، زیرا او مىدانست كه پس از شهادتش، هیچ كس نمىتواند مهر و محبت مادرى را نسبت به آنها داشته باشد. لذا براى اینكه فرزندانش از این نعمت بزرگ یعنى محبت مادرانه، محروم نمانند، به حضرت على (علیهالسلام) پیشنهاد كرد و از ایشان خواست كه پس از او، كسى را به همسرى انتخاب كند، كه بتواند از عهده این مهم برآید.<ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحارالأنوار، بيروت: دار إحياء التراث العربي، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۱۷۸.</ref>
| |
| | |
| حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) به بازى با بچهها توجه كافى مبذول مىداشتند و همین امر، موجب شادابى و نشاط روز افزون آنها مىشد. ایشان به این نكته نیز توجه داشتند كه در بازى، نوع الفاظ و حركات مادر، سرمشق كودك، قرار مىگیرد؛ بنابراین باید از كلمات و جملات مناسبى استفاده كرد. علاوه بر این باید در قالب بازى و شوخى شخصیت كودك را تقویت نمود، او را به داشتن مفاخر و ارزشهاى اكتسابى تحریك و تهییج كرد.
| |
| | |
| نقل شده است كه حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) با فرزندش امام حسن مجتبى (علیهالسلام) بازى مىكرد و او را بالا مىانداخت و مىفرمود:
| |
| | |
| أَشْبِهْ أَبَاكَ يَا حَسَنُ وَ اخْلَعْ عَنِ الْحَقِّ الرَّسَنَ
| |
| | |
| وَ اعْبُدْ إِلَهاً ذَا مِنَنٍ وَ لَا تُوَالِ ذَا الْإِحَن<ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحارالأنوار، بيروت: دار إحياء التراث العربي، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۸۶.</ref>
| |
| | |
| «پسرم حسن، مانند پدرت باش. ریسمان ظلم را از حق بر كن. خدایى را به پرست كه صاحب نعمتهاى متعدد است و هیچگاه با صاحبان ظلم و تعدى، دوستى مكن».
| |
| | |
| همچنین نقل شد است كه وقتى فرزندش حسین (علیهالسلام) را بازى مىداد، این گونه مىفرمود:
| |
| | |
| أَنْتَ شَبِيهٌ بِأَبِي لَسْتَ شَبِيهاً بِعَلِي<ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحارالأنوار، بيروت: دار إحياء التراث العربي، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۸۶ و ۲۸۷.</ref>
| |
| | |
| «تو به پدر من (پیامبر) شبیهى و به پدرت على شباهت ندارى»
| |
| | |
| طبق همین نقل، این بین موجب خنده و تبسم حضرت على (علیهالسلام) مىشد.
| |
| | |
| از این قطعات تاریخى، استفاده مىشود كه حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) و حضرت على (علیهالسلام) علیرغم تمام مشكلات و گرفتاریهاى موجود، در برخورد با كودكان، خود را خوشحال و خندان نشان مىدادند. بدون تردید، فرزندانى كه محصول تربیت چنین خانواده هایى هستند از روانى سالم، روحیهاى قوى و نفسى مطمئن برخوردار خواهند بود.
| |
| | |
| ز) رفتار با مردم
| |
| | |
| یكى از نقش آفرینى هاى درخشان حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) بالا بردن فرهنگ جامعه، رشد فكر و اندیشه مردم و رفع مشكلات و شبهات آنان است. آن حضرت از مسائل ساده گرفته، تا پیچیده ترین مشكلات را پاسخگو بود، و این میسّر نبود، مگر با احاطه علمى، قوت فكرى و همت بلند ایشان. این بانوى بزرگ اسلام، زجر تبلیغ و رنج تعلیم و تربیت را تحمل نموده، چون مشعلى فروزان در راه هدایت جامعه، نورافشانى كرده و با سوختن خود به دل و جان مردم، گرمى بخشید و پاسدارى از ارزشها و مفاخر اصیل، مبارزه پیگیر با بدعتها، جهل، كجروى ها و ركود جامعه را خط مشى خود قرار داد. از این رو امت نیز باید، هر چه بیشتر به مقام و حقوق رهبر خود آگاه گردد و خود را چون شاگردى فروتن، در برابر او احساس كند، و به دامان او چنگ زند، از نقص به كمال و از ضعف به قدرت، و از ظلمت به نور برسد.
| |
| | |
| حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) نمونه كامل این مقصود است. ایشان از كودكى در متن اجتماع به سر برده، و با مردم همدم و همدرد بوده است. این بانو رابطه اى صمیمانه و عالمانه با یاران خود داشت.
| |
| | |
| زنى به خدمت حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) رسید و عرض كرد: مادر پیر و ناتوانى دارم كه در نماز بسیار اشتباه مى كند، مرا فرستاده تا از شما بپرسم كه چگونه نماز بخواند. آن حضرت فرمود: هر چه مى خواهى بپرس. آن زن سؤالات خود را مطرح كرد، تا به ده سؤال رسید و فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) با روى گشاده جواب داد. زن از زیادى پرسش خود، شرمنده شد و گفت: شما را بیش از این زحمت نمى دهم. حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) باز هم بپرس. آنگاه براى تقویت روحیه وى چنین فرمود: اگر به كسى كارى واگذار كنند، براى مثال از او بخواهند كه بار سنگینى را به ارتفاع بلندى حمل كنند و در برابر این كار صد هزار دینار به او جایزه بدهند، آیا او با توجه به آن پاداش احساس خستگى مى كند؟ زن جواب داد نه. آن حضرت فرمود: من در مقابل پرسشى كه جواب مى گویم از خدا پاداشى به مراتب بیشتر دریافت مى كنم و هرگز ملول و خسته نمى شوم. از رسول گرامی اسلام (صلیاللهعلیهوآله) شنیدم كه روز قیامت دانشمندان اسلام در برابر خدا حاضر مى شوند و به اندازه علم و تلاش و كوششى كه در راه آموزش و هدایت مردم داشته اند، از خداى خود پاداش مى گیرند.
| |
| | |
| ح) صدقه و انفاق
| |
| | |
| انفاق با صدقه فرق دارد، صدقه دادن چیزی است که ممکن است خود انسان نیاز نداشته باشد، ولی انفاق از صدقه بالاتر است. انفاق یعنی بخشیدن چیزی که مورد نیاز خود انسان است و حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) این ویژگی را به طور آشکارا دارا بود در شب عروسی، لباس عروسی خویش را به فقیر دادند و خود لباس کهنه به تن کردند بارها، تنها غذای خود را به فقیر دادند و خود گرسنه ماندند ولی خدا را بر این امر شکر کردند.
| |
| | |
| سخن آخر: براى رسیدن به جامعه متعالى كه در آن جامعه شخصیت زن، به جایگاه حقیقى خود برسد، الگوى پذیرى از اسوه زنان عالم حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) ضرورى است تا با نگاه كردن زن به زندگى سراسر درس حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) مثل روش همسردارى تربیت فرزندان، كیفیت برخورد با مردم و اجتماع، چگونگى حضور در جامعه و فعالیت هاى اجتماعى، خود را در راستاى رفتار آن بزرگوار قرار داده، تا به شأن و منزلت حقیقى نایل آید.
| |
| | |
| منابع جهت مطالعه بیشتر:
| |
| | |
| 1. عباسی مقدم، مصطفی، نقش اسوهها در تبلیغ و تربیت، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۱.
| |
| 2.
| |
| 3. جوادی آملی، عبدالله، زن در آیینۀ جلال و جمال، تهران: نشر فرهنگی رجا، ۱۳۷۱.
| |
| 4.
| |
| 5. فهیم کرمانی، مرتضی، زن و پیام آوری، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۴.
| |
| 6.
| |
| 7. جمعی از نویسندگان، همسر آفتاب، قم: طاها، ۱۳۸۵.
| |
| 8.
| |
| 9. حیدری ابهری، غلامرضا، عروسی مهر و ماه: ماجرای ازدواج امیرمومنان علی(ع) و فاطمه زهرا(ع)، قم: جمال، ۱۳۹۱.
| |
| 10.
| |
| 11. امینی، ابراهیم، فاطمه زهرا(س) بانوی نمونه اسلام، قم: شفق، ۱۳۸۹.
| |
| 12.
| |
| 13. شهیدی، سیدجعفر، زندگانی حضرت فاطمه(س)، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۸.
| |
| 14.
| |
| 15. لقمانی، احمد، الگوهای ناب در نگاه دخت آفتاب، قم: عطر سعادت، ۱۳۹۰.
| |
| 16.
| |
| ==منابع== | |
| <references />
| |
| {{شاخه | | {{شاخه |
| | شاخه اصلی = | | | شاخه اصلی = تاریخ |
| | شاخه فرعی۱ = | | | شاخه فرعی۱ = زنان اسوه |
| | شاخه فرعی۲ = | | | شاخه فرعی۲ =حضرت فاطمه |
| | شاخه فرعی۳ = | | | شاخه فرعی۳ = |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه =شد |
| | تیترها = | | | تیترها =شد |
| | ویرایش = | | | ویرایش =شد |
| | لینکدهی = | | | لینکدهی =شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر =شد |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی = |
| | تکمیل = | | | تکمیل = |
| | اولویت = | | | اولویت =ج |
| | کیفیت = | | | کیفیت =ب |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |