غسل‌دهنده و کفن‌کننده پیامبر(ص) در منابع اهل‌سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
اهل سنت ادعا دارند که کار تجهیز و تدفین پیکر پیامبر اسلام(ص) را ابوبکر انجام داده و حضرت علی(ع) در آن زمان از شدت غم مدهوش شده بودند، آیا این ادعا واقعیت دارد؟
اهل‌سنت ادعا دارند که کار تجهیز و تدفین پیکر پیامبر اسلام(ص) را ابوبکر انجام داده و حضرت علی(ع) در آن زمان از شدت غم مدهوش شده بودند، آیا این ادعا واقعیت دارد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
منابع معتبر [[اهل سنت]] نوشته اند که انجام [[غسل]]، کفن، [[نماز]] و دفن [[پیامبر اسلام(ص)]]، توسط [[امام علی(ع)]] صورت گرفت. طبقات الکبری از ابن سعد، السیره النبویه از ابن هشام، البدایه و النهایه از ابن کثیر تعدادی از این منابع هستند. همچنین اسامی کسانی که در این کار به امام کمک کردند هم ذکر شده ولی بر خلاف مدعا، نامی از [[ابوبکر]] در میان ایشان نیست.
منابع معتبر [[اهل سنت|اهل‌سنت]]، انجام [[غسل]]، کفن، دفن و نخستین [[نماز میت|نماز]] بر جنازه [[پیامبر اسلام(ص)]] را توسط [[امام علی(ع)]] دانسته‌اند و افراد دیگری مانند [[عباس بن عبدالمطلب]] عموی پیامبر و فرزندانش قُثَم و فضل به امام علی(ع) کمک کردند. عالمان و مورخان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] از جمله ابن‌هشام در السیره النبویه، ابن‌سعد در الطبقات الکبری، ابن‌کثیر در البدایه و النهایه،‌ دفن و کفن پیامبر را بر عهده علی(ع) دانسته‌اند و همچنین اسامی کسانی که در این امور به علی(ع) کمک کردند را نیز آورده‌اند. در منابع، نامی از [[ابوبکر]] به عنوان غسل‌دهنده پیامبر ذکر نشده است.
==رحلت پیامبر(ص)==
پیامبر اکرم(ص) بعد از بیست و سه سال تبلیغ [[اسلام]] و دعوت مردم به [[یکتاپرستی]]، روز دوشنبه [[۲۸ صفر]] سال یازدهم هجری در سن شصت و سه سالگی رحلت کردند. بر اساس گزارش‌های تاریخی در منابع اهل سنت، پیامبر(ص) در حالی جان داد که سرشان روی سینه علی(ع) قرار داشت.


===مسئول غسل و کفن پیامبر در منابع اهل سنت===
== غسل پیامبر(ص) در منابع اهل‌سنت ==
بر اساس منابع اهل‌سنت، مراسم غسل، کفن، نماز و دفن پیامبر را [[علی بن ابی طالب(ع)]] عهده دار شد و چند نفر دیگر از [[بنی‌هاشم]] به او کمک کردند:
ابن‌سعد، مشهور به کاتب واقدی مورخ و سیره‌نویس مشهور قرن دوم و سوم قمری، در کتاب الطبقات الکبری داستانی را از کعب الاحبار نقل می‌کند. [[کعب الاحبار]] از [[خلیفه دوم]] سؤال کرد که [[پیامبر(ص)]] در [[احتضار]] (آخرین لحظات عمر) چه فرمود؟ عمر به علی(ع)، اشاره کرد و گفت از او بپرسید. علی(ع): پیامبر اکرم(ص) در حالی که سرشان روی شانه من بود، می‌فرمود: الصلاة، الصلاة (نماز، نماز) … کعب: چه کسی پیامبر اکرم(ص) را غسل داد؟ عمر گفت از علی بپرس و علی(ع) گفت من پیامبر را غسل دادم در حالی که عباس نشسته بود و [[اسامة بن زید]] از اصحاب پیامبر(ص) و [[شقران صالح]]؛ غلام پیامبر، آب می‌ریخت.<ref>ابن سعد، محمّد، الطبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۰۲.</ref>
* نقل '''طبقات الکبری''': ابن سعد روایت کرده است؛ [[کعب الاحبار]] از [[خلیفه دوم]] سؤال کرد، [[پیامبر(ص)]] در موقع احتضار (آخرین لحظات عمرشان) چه فرمودند؟ عمر به علی(ع) که در آن مجلس حضور داشت اشاره کرد و گفت از او بپرسید. امام علی فرمود: پیامبر اکرم(ص) در حالی که سرشان روی شانه من بود، می‌فرمود: الصلاه الصلاه… کعب دوباره سؤال کرد که چه کسی پیامبر اکرم(ص) را غسل داد؟ عمر گفت از علی بپرس؛ حضرت فرمود: من پیامبر را غسل دادم در حالی که عباس نشسته بود و اسامه و شقران آب می‌ریختند.<ref>ابن سعد، محمّد، الطبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۰۲.</ref>


* نقل '''السیره النبویه ''': ابن هشام می‌نویسد: کسانی که متصدی غسل بدن آن حضرت شدند عبارت بودند از علی بن ابی طالب، [[عباس بن عبدالمطلب]]، فضل بن عباس، قثم بن عباس، اسامه بن زید و شقران، غلام پیامبر و اوس بن خولی نیز که یکی از [[انصار]] بود، فریاد زد: یا علی تو را به خدا [[سوگند]] ما را هم در این افتخار شریک کن، علی(ع) فرمود: داخل خانه شو و او نیز وارد شده در کناری نشست و کیفیت غسل آن حضرت بدین ترتیب بود که علی(ع) جنازه پیامبر اکرم(ص) را بر سینه خود گذارده بود و عباس و فضل و قثم در حرکت دادن و چپ و راست کردن بدن به او کمک می‌کردند و اسامه و شقران هم آب می‌ریختند و علی بن ابی طالب(ع) پیامبر(ص) را از زیر پیراهن غسل می‌داد و می‌گفت: پدر و مادرم به فدایت که چه اندازه در زندگی و پس از مرگت پاکیزه‌ای. و چون از غسل فارغ شدند او را با سه پارچه «صحاری» و یک پارچه بُرد «حبره» کفن کردند.<ref>ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دارالمعرفه، بی تا، ج۲، ص۶۲۲–۶۶۳.</ref>
ابن‌هشام مورخ قرن سوم قمری و تدوین‌کننده مشهورترین کتاب درباره سیره پیامبر، علی بن ابی‌طالب، [[عباس بن عبدالمطلب]]، فضل بن عباس، قثم بن عباس، اسامه بن زید و شقران صالح و اوس بن خولی که یکی از [[انصار]] بود را غسل‌دهنده‌های پیامبر دانسته است. او غسل پیامبر را چنین دانسته که علی(ع) جنازه پیامبر اکرم(ص) را بر سینه خود گذارده بود و عباس عموی پیامبر و فرزندانش فضل و قُثَم در حرکت دادن و چپ و راست کردن بدن به او کمک می‌کردند و اسامه و شقران هم آب می‌ریختند و علی بن ابی‌طالب(ع)، پیامبر(ص) را از زیر پیراهن غسل می‌داد.<ref>ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دارالمعرفه، بی تا، ج۲، ص۶۲۲–۶۶۳.</ref>


===مسئول دفن پیامبر در منابع اهل سنت===
== دفن پیامبر(ص) در منابع اهل‌سنت ==
منابع اهل سنت در کیفیت دفن پیامبر نوشته اند که امام علی(ع) پیامبر را پس از غسل، کفن و دفن نمود:
ابن‌هشام، شخصیت‌هایی مانند علی بن ابی‌طالب(ع)، فضل و قثم فرزندان عباس عموی پیامبر و شقران را متولی دفن پیامبر دانسته که وارد قبر پیامبر(ص) شدند.<ref>ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دارالمعرفه، بی تا، ج۲، ص۶۶۴.</ref> ابن‌اثیر جزری در اسد الغابه،<ref>ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> ابن‌کثیر در البدایه و النهایه<ref>ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۲۶۹.</ref> بیهقی در دلائل النبوه<ref>بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوه و معرفه احوال صاحب الشریعه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۵ق، ج۷، ص۲۵۴.</ref> و بسیاری منابع دیگر اهل‌سنت به این رویداد اشاره داشته‌اند که کسی جز علی(ع) و همراهان او در تدفین پیامبر(ص) شرکت نداشته‌اند.
* ابن هشام از مورخان [[اهل سنت]] نوشته است: اما کسانی که متولی دفن آن حضرت شدند و وارد قبر پیامبر(ص) شدند عبارتند از: علی بن ابی طالب و فضل بن عباس و قثم بن عباس و شقران.<ref>ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دارالمعرفه، بی تا، ج۲، ص۶۶۴.</ref>


* علاوه بر این منابع که از کتاب‌های معتبر و قدیم اهل سنت در زمینه تاریخ پیامبر(ص) محسوب می‌شوند؛ ابن اثیر جزری در اسد الغابه،<ref>ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> ابن کثیر در البدایه و النهایه<ref>ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۲۶۹.</ref> بیهقی در دلائل النبوه<ref>بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوه و معرفه احوال صاحب الشریعه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۵ق، ج۷، ص۲۵۴.</ref> و بسیاری منبع دیگر از اهل سنت به این رویداد اشاره دارند که کسی جز علی(ع) و همراهان آن حضرت در تجهیز و تدفین آن حضرت شرکت نداشته است.
طبری (درگذشت ۳۱۰ق) مورخ مشهور اهل‌سنت در کتاب خود [[اعتبار تاریخ طبری|تاریخ الامم و الملوک]] نقل می‌کند که در مورد محل دفن پیامبر اکرم(ص)، اختلاف شد، برخی [[قبرستان بقیع|بقیع]] را پیشنهاد دادند، برخی گفتند: در کنار [[مسجد]] و برخی نیز گفتند: در منزل حضرت، ایشان را دفن کنیم. در نهایت تصمیم بر این شد که جنازه را در همان حجره‌ای که حضرت [[رحلت پیامبر(ص)|رحلت]] نمود، به خاک بسپارند. قبر آن حضرت توسط [[ابو عبیده جراح]] از [[صحابه پیامبر(ص)|صحابه]] و [[ابوطلحه انصاری|اَبوطَلْحه انصاری]] از [[انصار]] آماده گردید و مراسم دفن به وسیله علی(ع) به کمک عباس عموی پیامبر و فرزندانش فضل و قثم انجام گرفت.<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، مؤسسه الاعلمی، بی تا، ج۲، ص۴۵۲.</ref>


* در کتاب تاریخ الامم و الملوک طبری نقل شده: سپس در محل دفن پیامبر اکرم(ص) بین مردم اختلاف شد، برخی گفتند: در بقیع دفن کنیم و برخی گفتند: در کنار [[مسجد]] و برخی نیز گفتند: در منزل حضرت، ایشان را دفن کنیم؛ در نهایت تصمیم بر این شد که جنازه حضرت را در همان حجره‌ای که حضرت رحلت نمود، به خاک بسپارند. قبر آن حضرت توسط [[ابو عبیده جراح]] و زید بن سهل آماده گردید و مراسم دفن به وسیله [[امیر مؤمنان]] به کمک فضل و عباس و قثم انجام گرفت.<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، مؤسسه الاعلمی، بی تا، ج۲، ص۴۵۲.</ref>
== اقامه نماز بر پیکر پیامبر(ص) ==
 
منابع اهل‌سنت همچنین نوشته‌اند؛ علی بن ابی‌طالب(ع) نخستین کسی بود که بر پیامبر(ص) نماز گزارد و سپس، یاران و اصحاب پیامبر(ص)، گروه گروه، بر جنازه ایشان نماز خواندند. ابن‌کثیر مورخ اهل‌سنت نقل کرده که پیامبر(ص) وصیت کرد بدن او را مردان اهل‌بیتش غسل دهند و کفن کنند و بعد بر جنازه آن حضرت نماز بگزارند. سپس مردم بر آن حضرت نماز بگزارند و بعد از مردان، زنان بر جسد آن حضرت نماز بخوانند.<ref>ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۲۶۶.</ref>
===اقامه نماز بر پیکر پیامبر(ص)===
منابع اهل سنت همچنین نوشته اند؛ نخستین کسی که بر پیامبر(ص) نماز گزارد، امیرالمؤمنین(ع) بود سپس یاران و اصحاب آن حضرت دسته دسته بر جنازه آن حضرت نماز خواندند:
 
* ابن کثیر در البدایه و النهایه از ابن مسعود نقل کرده است: در وصیت پیامبر اکرم(ص) آمده است که آن حضرت را مردان اهل بیتش غسل دهند و کفن کنند و بعد بر جنازه آن حضرت نماز بگزارند سپس مردم بر آن حضرت نماز بگزارند و بعد از مردان زنان بر جسد آن حضرت نماز بخوانند.<ref>ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۲۶۶.</ref>
 
 
==مطالعه بیشتر==
* ''سیره صحیح پیامبر اسلام''، ترجمه دکتر سپهری
* ''فروغ ابدیت''، آیه الله، سبحانی.
* ''تاریخ تحقیقی اسلام''، یوسفی غروی.


== منابع ==
== منابع ==
خط ۵۰: خط ۳۶:
  | تغییر مسیر =شد
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ب
  | کیفیت =
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۶٬۸۵۳

ویرایش