۶٬۸۵۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
دوره درگیری ایران در این جنگها مقارن با حکومت [[فتحعلیشاه قاجار]] بود که دوران نفوذ چشمگیر [[عالمان شیعه]] در دربار و حکومت به شمار میرود. در جنگ اول ایران و روسیه، عالمان برجسته شیعه، چون شاهد سقوط سرزمینهای اسلامی به دست کافران بودند، به درخواست فتحعلیشاه برای صدور [[فتوا]] پاسخ مثبت دادند و رسائل و فتاوایی برای مقابله با روسها نوشتند. میرزا عیسی قائممقام فراهانی، وزیر عباس میرزا نایب السلطنه، مسئولیت جمعآوری فتواهای جهاد با روسها را برعهده گرفت. او به دستور عباس میرزا این فتواها را در کتاب احکام الجهاد و اسباب الرشاد جمعآوری کرد. | دوره درگیری ایران در این جنگها مقارن با حکومت [[فتحعلیشاه قاجار]] بود که دوران نفوذ چشمگیر [[عالمان شیعه]] در دربار و حکومت به شمار میرود. در جنگ اول ایران و روسیه، عالمان برجسته شیعه، چون شاهد سقوط سرزمینهای اسلامی به دست کافران بودند، به درخواست فتحعلیشاه برای صدور [[فتوا]] پاسخ مثبت دادند و رسائل و فتاوایی برای مقابله با روسها نوشتند. میرزا عیسی قائممقام فراهانی، وزیر عباس میرزا نایب السلطنه، مسئولیت جمعآوری فتواهای جهاد با روسها را برعهده گرفت. او به دستور عباس میرزا این فتواها را در کتاب احکام الجهاد و اسباب الرشاد جمعآوری کرد. | ||
== جنگهای ایران روسیه == | == بستر سیاسی و دینی جنگهای ایران روسیه == | ||
[[پرونده:نقاشی از جنگ های ایران و روسیه.jpg|بندانگشتی|نقاشی از جنگهای ایران و روسیه اثر محمودخان ملک الشعراء|300x300پیکسل]] | [[پرونده:نقاشی از جنگ های ایران و روسیه.jpg|بندانگشتی|نقاشی از جنگهای ایران و روسیه اثر محمودخان ملک الشعراء|300x300پیکسل]] | ||
جنگهای ایران و روسیه، شامل دو دوره جنگ میان امپراطوری روسیه و دولت قاجار بر سر تصرف منطقه قفقاز است كه به شكست ایران و انعقاد عهدنامههای گلستان و تركمانچای و جدا شدن سرزمینیهای قابل توجهی از ایران شد. این جنگها از اثرگذارترین وقایع دو قرن اخیر ایران در ابعاد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی قلمداد شدهاند.<ref>مصدق، علیاصغر، «جنگهای ایران و روس»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱۱، ص۱۵۱.</ref> زمان این دو جنگ میانه سالهای ۱۲۱۸-۱۲۲۸ق (۱۸۰۳-۱۸۱۳م) در جنگ اول و ۱۲۴۱-۱۲۴۳ (۱۸۲۶-۱۸۲۸م) در جنگ دوم بوده است.<ref>وقایعنگار مروزی، میرزا محمدصادق، تایخ جنگهای ایران و روس (یادداشت های میرزا محمدصادق وقایعنگار مروزی از آغاز تا عهدنامه ترکمانچای)، محقق امیرهوشنگ آذر، بیجا، ناشر محقق، ۱۳۶۹ش، ص۲۵.</ref> مهمترین علت این جنگها را سیاستهای توسعهطلبانه دولت روسیه به دلیل رشد سرمایههای تجاری روسیه دانستهاند.<ref>مصدق، «جنگهای ایران و روس»، ص۱۵۱.</ref> | جنگهای ایران و روسیه، شامل دو دوره جنگ میان امپراطوری روسیه و دولت قاجار بر سر تصرف منطقه قفقاز است كه به شكست ایران و انعقاد عهدنامههای گلستان و تركمانچای و جدا شدن سرزمینیهای قابل توجهی از ایران شد. این جنگها از اثرگذارترین وقایع دو قرن اخیر ایران در ابعاد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی قلمداد شدهاند.<ref>مصدق، علیاصغر، «جنگهای ایران و روس»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱۱، ص۱۵۱.</ref> زمان این دو جنگ میانه سالهای ۱۲۱۸-۱۲۲۸ق (۱۸۰۳-۱۸۱۳م) در جنگ اول و ۱۲۴۱-۱۲۴۳ (۱۸۲۶-۱۸۲۸م) در جنگ دوم بوده است.<ref>وقایعنگار مروزی، میرزا محمدصادق، تایخ جنگهای ایران و روس (یادداشت های میرزا محمدصادق وقایعنگار مروزی از آغاز تا عهدنامه ترکمانچای)، محقق امیرهوشنگ آذر، بیجا، ناشر محقق، ۱۳۶۹ش، ص۲۵.</ref> مهمترین علت این جنگها را سیاستهای توسعهطلبانه دولت روسیه به دلیل رشد سرمایههای تجاری روسیه دانستهاند.<ref>مصدق، «جنگهای ایران و روس»، ص۱۵۱.</ref> | ||
ظهور سیاسی [[عالمان شیعه]] در تاریخ معاصر ایران را به اوایل قرن نوزدهم میلادی بازگرداندهاند.<ref>پزشکی، محمد و دیگران، انقلاب اسلامی و چرایی و چگونی رخداد آن، قم، نشر معارف، ۱۳۸۱ش، ص۴۰.</ref> در دوران سلطنت فتحعلیشاه قاجار (۱۲۱۲-۱۲۵۰ق)، به دلیل علایق مذهبی شاه، قدرت روحانیان شیعه افزایش یافت و آنان حضور گستردهای در حکومت یافتند. دوره حکومت فتحعلیشاه مقارن با قدرت گرفتن [[عالمان اصولی]] پس از تلاشهای [[محمدباقر بهبهانی|آقا محمدباقر بهبهانی]] (۱۱۴۴-۱۲۰۸ق) بود. مباحثات مذهبی میان [[عالمان مشهور اخباری|اخباریان]] و اصولیان در دوران فتحعلیشاه نیز ادامه داشت. شاه شخصاً در این مناظرات مذهبی به نفع اصولیان وارد میشد.<ref>کاظمی موسوی، سید احمد، خاقان صاحبقران و علمای زمان: نقش فتحعلیشاه قاجار در شکلگیری روندها و نهادهای مذهبی نو، تهران، انتشارات آگاه، ۱۳۹۷ش، ص۱۷-۱۹.</ref> | ظهور سیاسی [[عالمان شیعه]] در تاریخ معاصر ایران را به اوایل قرن نوزدهم میلادی بازگرداندهاند.<ref>پزشکی، محمد و دیگران، انقلاب اسلامی و چرایی و چگونی رخداد آن، قم، نشر معارف، ۱۳۸۱ش، ص۴۰.</ref> در دوران سلطنت فتحعلیشاه قاجار (۱۲۱۲-۱۲۵۰ق)، به دلیل علایق مذهبی شاه، قدرت روحانیان شیعه افزایش یافت و آنان حضور گستردهای در حکومت یافتند. دوره حکومت فتحعلیشاه مقارن با قدرت گرفتن [[عالمان اصولی]] پس از تلاشهای [[محمدباقر بهبهانی|آقا محمدباقر بهبهانی]] (۱۱۴۴-۱۲۰۸ق) بود. مباحثات مذهبی میان [[عالمان مشهور اخباری|اخباریان]] و اصولیان در دوران فتحعلیشاه نیز ادامه داشت. شاه شخصاً در این مناظرات مذهبی به نفع اصولیان وارد میشد.<ref>کاظمی موسوی، سید احمد، خاقان صاحبقران و علمای زمان: نقش فتحعلیشاه قاجار در شکلگیری روندها و نهادهای مذهبی نو، تهران، انتشارات آگاه، ۱۳۹۷ش، ص۱۷-۱۹.</ref> | ||
ویرایش