آلایش حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۱۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۷ اکتبر ۲۰۲۳
ابرابزار
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ویرایش}} {{شروع متن}} {{سوال}} عوامل تاريخي آلايش و پالايش حديث را بيان كنيد؟ {{پ...» ایجاد کرد)
 
(ابرابزار)
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
عوامل تاريخي آلايش و پالايش حديث را بيان كنيد؟
آلایش حدیث چیست و عوامل تاریخی آلایش حدیث را بیان کنید؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
پيامبر اكرم(ص) تمسك به قرآن و اهل بيت(ع) را مايه رستگاري امت اسلام معرفي كرده است؛<ref>رك: حسيني ميلاني، سيد علي، حديث الثقلين، بي جا، مركز الابحاث العقائديه، ۱۴۲۱ق، ج۱؛ اميني، عبدالحسين، الغدير، بيروت، دارالكتاب العربي، ۱۳۷۹، ج۱.</ref> و صد افسوس كه عده‌اي تلاش كرده‌اند با جدا كردن اين دو گوهر گرانبها، هر دو را از كارآيي لازم بيندازند و مانع رستگاري دنيوي و اخروي مسلمانان شوند؛ ارائه تفاسير ناروا و غير واقعي از قرآن و آلايش‌هاي حديثي را مي‌توان در اين راستا ارزيابي كرد؛ كه در اين نوشتار به اقتضاي سؤال به آلايش‌هاي حديثي و عوامل آن و سپس به پالايش‌هاي حديثي به صورت گذرا پرداخته شود.  
مقصود از آلایش حدیث، هرگونه آسیبی است که سند و متن [[احادیث حدیث|احادیث]] را دچار مشکل کرده است. از مهم‌ترین آسیب‌های حدیثی، می‌توان منع از تدوین حدیث، ورود احادیث خرافی (اسرائیلیات) در میان روایات و احادیث ساختگی را برشمرد که شمار بسیاری از احادیث ساختگی و [[خرافی خرافات|خرافی]] در واقع از آثار منع از تدوین حدیث هستند.


==آلايش‌هاي حديثي:==
'''منع از تدوین حدیث'''


«آلايش» در لغت به معني آلودن و آلودگي و ناپاكي است.<ref>دهخدا، علي اكبر، لغت نامه دهخدا (برنامه نرم افزاري).</ref> و مقصود از آلايش حديث در اينجا هر گونه آسيبي است كه سند و متن احاديث را دچار مشكل كرده است . از مهم‌ترين آسيب ها حديثي ، مي توان منع از تدوين حديث، ورود احاديث خرافي (اسرائيليات) در ميان احاديث و احاديث ساختگي را بر شمرد كه شمار بسياري از احاديث ساختگي و خرافي در واقع از آثار منع از تدوين حديث مي باشند.  
در زمان [[پیامبر(ص)]] مسلمانان به حفظ و نوشتن احادیث ایشان اهمیت زیادی می‌دادند. عده‌ای از [[صحابه]] روایات بسیاری که مجموعاً به حد تواتر می‌رسند، در اثبات وقوع کتابت حدیث در زمان پیامبر(ص) نقل کرده‌اند.<ref>حسینی جلالی، سید محمدرضا، تدوین السنه الشریفه، بی جا، بی تا، ص۲۹.</ref> این مسئله به جهت اهتمام پیامبر(ص) به این امر بوده است.<ref>مؤدب، سیدرضا، تاریخ حدیث، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۴، ج۱، ص۲۳–۳۱.</ref> اما بعد از رحلت آن حضرت، خلفا به بهانه‌هایی<ref>تاریخ حدیث، ص۱۸۶–۲۰۵</ref> از نقل و نوشتن حدیث جلوگیری کردند. [[شیعه]] معتقد است هدف اصلی آنها از این کار جلوگیری از انتشار فضائل [[اهل بیت(ع)]] بوده و جهت آشکار نشدن این هدف و این‌که صحابه در برابر این امر مقاومت نشان ندهند از نقل و کتابت هرگونه حدیثی جلوگیری کردند.<ref>تدوین السنه الشریفه، ص۴۱۲–۴۱۴.</ref> [[عمر بن الخطاب]] در نقلی به صحابه چنین گفته است: {{متن عربی|أَقِلُّوا الرِّوَايَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِلَّا فِيمَا يُعْمَلُ بِهِ.|ترجمه=نقل روایت از پیامبر را کم کنید مگر آنچه را که به آن عمل می‌شود؛}}<ref>ابوبکر، عبدالرزاق، المصنف، بی‌جا، المجلس العاملی، بی تا، ج۱۱، ص۲۶۲، رقم ۲۰۴۹۶؛ ابن کثیر، ابوالفداء، البدایه و النهایه، بی جا، دارالفکر، ۱۴۰۷ ق، ج۸، ص۱۰۷</ref> در خواست قلم و کاغذ توسط پیامبر در اواخر عمر و رد این درخواست توسط عمر نیز در این راستا بیان شده است.<ref>محمد بن اسماعیل البخاری، صحیح البخاری، بیروت، دارالفکر، بی تا، ج۱، ص۳۷؛ عسگری، سید مرتضی، معالم المدرستین، بی جا، مجمع جهانی اهل بیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۴۰.</ref>


الف. منع از تدوين حديث: در زمان حضرت پيامبر(ص)مسلمانان به حفظ و نوشتن احاديث ايشان اهميت زيادي مي‌دادند و به عقيده دكتر عتر، عده‌اي از صحابه روايات زيادي ـ كه مجموعاً به حد تواتر مي‌رسند ـ در اثبات وقوع كتابت حديث در زمان پيامبر(ص) نقل كرده‌اند.<ref>حسيني جلالي، سيد محمدرضا، تدوين السنه الشريفه، بي جا، بي تا، ص۲۹.</ref> و اين به جهت اهتمام رسول اكرم(ص) به اين امر بود.<ref>رك: مودب، سيدرضا، تاريخ حديث، قم، مركز جهاني علوم اسلامي، ۱۳۸۴، ج۱، ص۲۳ ـ ۳۱.</ref> اما بعد از رحلت آن وجود مقدس، خلفا به بهانه‌هاي واهي<ref>رك: همان، ص۱۸۶ ـ ۲۰۵، و تدوين السنه الشريفه، همان، ص۲۱۶ ـ ۴۰۸.</ref> از نقل و نوشتن حديث جلوگيري كردند و هدف اصلي آنها از اين كار جلوگيري از انتشار فضائل اهل بيت(ع) بود و براي اين كه اين هدف آنها آشكار نگردد و صحابه در برابر آن مقاومت نشان ندهند از نقل و كتابت هر گونه حديثي جلوگيري كردند<ref>رك: تدوين السنه الشريفه، همان، ص۴۱۲ ـ ۴۱۴.</ref> چنان كه عمر ناخواسته پرده از اين راز برداشته و به صحابه گفته است: «اقلوا الروايه عن رسول الله الا في ما يعمل به»<ref>ابوبكر، عبدالرزاق، المصنف، بي‌جا، المجلس العاملي، بي تا، ج۱۱، ص۲۶۲، رقم ۲۰۴۹۶.</ref>نقل روايت از پيامبر را كم كنيد مگر آنچه را كه به آن عمل مي‌شود. و معلوم است كه فضايل اهل بيت(ع) مربوط به عقيده است نه عمل. و در همين راستا بود كه تا پيامبر(ص) در وقت احتضار سخني شبيه حديث ثقلين بر زبان جاري كرد و نوشت‎ابزار خواست تا چيزي بنويسد كه بعد از آن حضرت امت گمراه نشود؛ عمر با نسبتي بسيار زشت به آن حضرت، مانع اجراي تصميم ايشان گرديد.<ref>رك: محمد بن اسماعيل البخاري، صحيح البخاري، بيروت، دارالفكر، بي تا، ج۱، ص۳۷؛ و عسگري، سيد مرتضي، معالم المدرستين، بي جا، مجمع جهاني اهل بيت(ع)، چاپ اول، ۱۴۲۴ق ، ج۱، ص۱۴۰.</ref>
این منع تا زمان [[عمر بن عبدالعزیز]] ادامه یافت اما او بنا بر مصالحی، این ممنوعیت را لغو کرد و دستور به گردآوری و تدوین احادیث داد؛ ولی تا مرگ او (۱۰۱ق) عملی نشد تا آنکه در سال ۱۴۳ تدوین حدیث در میان [[اهل سنت]] آغاز گردید. تدوین حدیث در میان شیعیان در زمان پیامبر(ص) آغاز و در دوران اهل بیت(ع) نیز ادامه داشته است و در هیچ زمانی متوقف نشده است.<ref>معالم المدرستین، ج۲، ص۵۰–۶۷.</ref>


اين منع نامبارك تا زمان عمر بن عبدالعزيز ادامه يافت اما او بنا بر مصالحي ، اين ممنوعيت را لغو كرد و بلكه دستور به گردآوري و تدوين احاديث داد. ولي تا مرگ او (۱۰۱ق) عملي نشد تا آنكه در سال ۱۴۳ تدوين حديث و ... آغاز گرديد.<ref>رك: معالم المدرستين، همان، ج۲، ص۵۰ ـ ۶۷.</ref> البته شيعه به اين منع اعتنا نكرد و به تدوين حديث پرداخت.
== منابع ==
 
{{پانویس|۲}}
==منابع==
<references />
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی =حدیث
|شاخه فرعی۱ =  
| شاخه فرعی۱ =تاریخ تدوین حدیث
|شاخه فرعی۲ =  
| شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =  
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =-
  | تیترها =  
  | تیترها =شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =شد
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
| بازبینی نویسنده =
  | تکمیل =  
  | بازبینی =
  | اولویت =  
  | تکمیل =
  | کیفیت =  
  | اولویت =ج
  | کیفیت =د
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:تاریخ حدیث]]
[[رده:]]
۱۵٬۱۹۱

ویرایش