دروغ: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
=== تفاوت با توریه === | === تفاوت با توریه === | ||
{{همچنین ببینید|توریه}} | {{همچنین ببینید|توریه}}توریه در اصطلاح [[فقه]]، عبارت از این است که گوینده به گونه‌ای الفاظ را ارائه دهد که مخاطب مقصود او را متوجه نشود. بلکه خلاف آن را از لفظ بفهمد.<ref>انصاری، مرتضی، المکاسب، قم، نشر مجمع الفکر الاسلامی، ۱۳۷۸ ش، ج۲، ص۱۷.</ref> در عین حال فرد دروغی نگفته و الفاظ بر مقصود او نیز دلالت دارد. | ||
== اقسام == | == اقسام == | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
برای آن اقسامی مانند دروغ در گفتار، دروغ در نیت، دروغ در عزم و دروغ در عمل برشمرده‌‌اند. | برای آن اقسامی مانند دروغ در گفتار، دروغ در نیت، دروغ در عزم و دروغ در عمل برشمرده‌‌اند. | ||
== عوامل == | |||
{{اصلی|عوامل دروغگویی}}دروغگویی عوامل مختلفی مانند ترس، خودکم‌بینی و کم‌عقلی که از آن میان، ترس از مجازات، رفتن آبرو و از دست دادن جایگاه اجتماعی، از مهمترین عوامل آن دانسته شده است. | |||
در دوران کودکی، الگوی نامناسب و نیازهای برآورده نشده که احساس کمبود در آنها ایجاد کرده، از عوامل دروغگو شدن شمرده شده است. | |||
== پیامدهای دروغ == | |||
{{اصلی|پیامدهای دروغ}}برای [[دروغ]]، پیامدهای فردی و اجتماعی برشمرده شده است. نابودی ایمان، محروم شدن از هدایت خدا و از بین رفتن [[حیا]]، برخی از پیامدهای فردی دروغ است. | |||
دروغگو در اجتماع نیز دچار آسیب‌هایی شده که مهمترین آن کاهش اعتمادِ اجتماعی او است. | |||
== موارد جواز == | |||
{{اصلی|موارد جواز دروغ}}[[دروغ]] در مواردی که [[راستگویی|راست گفتن]] ممکن نیست و دروغ‌گفتن زیانی را از [[مسلمان|مسلمانی]] برداشته، یا باعث اصلاح بین مردم شود جایز است. حفظ جان و مال مسلمانان، آشتی دادن بین آنها و نیرنگ در جنگ از مصداق‌های جواز دروغ است. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۹ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۰۹
دروغ چیست؟
دروغ به معنای خبر مخالف با واقع است و برای آن اقسامی مانند دروغ در گفتار، دروغ در نیت، دروغ در عزم و دروغ در عمل برشمرده‌‌اند.
مفهوم‌شناسی
دروغ یا کذب، به معنای خبر مخالف با واقع است.
دروغ از جمله بیماری‌های زبان شمرده شده که بشریت از آن آسیب و رنج فراوان دیده است؛ یکی از دلایل فراوانیِ دروغ، این است که انسان تمایل دارد زبانش را آزاد بگذارد. دین اسلام به حفظ زبان از دروغ تأکید زیادی کرده، تا از برخورد این دو، تعادل حاصل شود.[۱]
تفاوت با توریه
توریه در اصطلاح فقه، عبارت از این است که گوینده به گونه‌ای الفاظ را ارائه دهد که مخاطب مقصود او را متوجه نشود. بلکه خلاف آن را از لفظ بفهمد.[۲] در عین حال فرد دروغی نگفته و الفاظ بر مقصود او نیز دلالت دارد.
اقسام
برای آن اقسامی مانند دروغ در گفتار، دروغ در نیت، دروغ در عزم و دروغ در عمل برشمرده‌‌اند.
عوامل
دروغگویی عوامل مختلفی مانند ترس، خودکم‌بینی و کم‌عقلی که از آن میان، ترس از مجازات، رفتن آبرو و از دست دادن جایگاه اجتماعی، از مهمترین عوامل آن دانسته شده است.
در دوران کودکی، الگوی نامناسب و نیازهای برآورده نشده که احساس کمبود در آنها ایجاد کرده، از عوامل دروغگو شدن شمرده شده است.
پیامدهای دروغ
برای دروغ، پیامدهای فردی و اجتماعی برشمرده شده است. نابودی ایمان، محروم شدن از هدایت خدا و از بین رفتن حیا، برخی از پیامدهای فردی دروغ است.
دروغگو در اجتماع نیز دچار آسیب‌هایی شده که مهمترین آن کاهش اعتمادِ اجتماعی او است.
موارد جواز
دروغ در مواردی که راست گفتن ممکن نیست و دروغ‌گفتن زیانی را از مسلمانی برداشته، یا باعث اصلاح بین مردم شود جایز است. حفظ جان و مال مسلمانان، آشتی دادن بین آنها و نیرنگ در جنگ از مصداق‌های جواز دروغ است.