روحانیت و تجدد (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

کتاب فقه و مصلحت از کیست و چه محتوایی دارد؟

{{درگاه|حوزه و روحانیت}}

مبحث کانونی این اثر، سهگونه فهم و تبعاً واکنشهای متفاوتی است که روحانیت حوزه علمیه قم با مدرنیته داشته است. برخی از روحانیون کلیت مدرنیته را به چالش می‌کشند و در مقابل آن مقاومت می‌ورزند؛ برخی به پذیرش بسیاری از مؤلفه‌های آن تن می‌دهند و گروه سوم ضمن مقاومت در قبال مفهومی به نام غربگرایی، بنا به الزامات عمل جنبه‌هایی از مدرنیته را می‌پذیرد. این تقسیمبندی که به نوعی بر استدلالی قیاسی و استقرائی تکیه دارد گرچه ساده به نظر می‌رسد اما برآیند پژوهش ما در حوزه علمیه قم نشان می‌دهد که روایت و واکنش روحانیت در قبال مدرنیته بر همین تقسیمبندی حمل شده است. به همین دلیل، مهمترین پرسش این تحقیق این است که، روحانیت چه فهم و نسبتی با تجدد دارد؟، روحانیت از درون چه سنت و تاریخی به مواجهه با تجدد رسیده است، عوامل معده فهم او از تجدد چیست؟ و بالاخره اینکه روایت و فهم او از تجدد چه خصائصی و ویژگیهایی دارد؟ و در نهایت چگونه می‌توان روحانیت را براساس مؤلفه مدرنیته، طیفبندی و جریانشناسی کرد؟ در پاسخ به این پرسشها به نظر می‌رسد: فهم روحانیت از مدرنیته نه امری دلبخواهانه بلکه مقید به سنتی است که تفکر او در درون آن شکل گرفته است. با این همه، امروزه، روحانیت تا حدودی برخلاف سالهای قبل از انقلاب، از الگوی واحدی درباب داوری درباره غرب پیروی نمی‌کند و به تنوع و تفاوتهای متکثری از فهم غرب نائل شده است.