|
|
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{در دست ویرایش|کاربر=Rezapour}}
| |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| آیا جناب لیلا ـ مادر علی اکبر ـ و شهربانو در کربلا حضور داشتند؟ {{پایان سوال}} | | آیا لیلا همسر امام حسین(ع) و مادر علی اکبر در کربلا حضور داشت؟ {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| مراجعه به کتب تاریخی و آثار نویسندگان معاصر، چنین به دست میدهد که جناب لیلا در کربلا نبوده است.
| | {{درگاه|امام حسین}} |
| استاد شهید مرتضی مطهری مسألهٔ حضور لیلا در کربلا و در نتیجه افسانهها و قصههایی که دربارهٔ ایشان گفته شده را یکی از موارد تحریف در تاریخ کربلا میداند و آن را با استدلال رد مینماید.<ref>حماسه حسینی، مرتضی مطهری، ج۱، ص۲۶ – ۲۷، چاپ ۲۱، قم، انتشارات صدرا، سال ۱۳۷۳ هـ ش.</ref>
| | '''حضور لیلی همسر امام حسین(ع) در کربلا'''، براساس منابع تاریخی، قابل اثبات نیست. [[شهید مطهری|مرتضی مطهری]] حضور لیلی در کربلا و قصههایی که درباره او گفته شده را یکی از موارد تحریف در تاریخ کربلا میداند و آنها را رد میکند.<ref>مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۲۶ – ۲۷.</ref> |
|
| |
|
| محدث قمی میگوید: «ظاهر آن است که لیلا در کربلا نبوده و من در کتب معتبر ندیدم.»<ref>منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، ص ۳۷۵.</ref>
| | لَیلیٰ دختر اَبیمُرَّة بن عُروَة بن مسعود ثَقَفی همسر امام حسین(ع) و مادر علی اکبر، پسر بزرگ امام(ع)، بوده است.<ref>مقریزی، تقیالدین، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۲۶۹.</ref> |
|
| |
|
| در جای دیگر مینویسد: «در کتب معتبر، ذکری از بودن لیلا در کربلا، یا در کوفه و شام نیست.»<ref>همان، ص۵۴۱.</ref> همچنین از سخن قاتل علی اکبر که میگوید: | | [[شیخ عباس قمی]] معتقد است که، براساس منابع، لیلی در کربلا نبوده و نامی از او در جریان وقایع کربلا، [[کوفه]] یا [[شام]] نیست.<ref>شیخ عباس قمی، عباس بن محمدرضا، منتهی الآمال، تحقیق ناصر باقر بیدهندی، قم، دلیل، ۱۳۷۹ش، ص۱۰۵۹.</ref> [[محمد ابراهیم آیتی]]، از تاریخپژوهان معاصر، معتقد است که از لیلی، مادر علیاکبر، نامی در واقعه کربلا وجود ندارد و حتی زندهبودن او در آن تاریخ مشخص نیست.<ref name=":0" /> تنها کسی که از [[همسران امام حسین(ع)]] در واقعه کربلا حضور داشت، [[رباب دختر امرؤالقیس]] بود.<ref name=":0">آیتی، محمدابراهیم، بررسی تاریخ عاشورا، قم، مؤسسه انتشاراتی امام عصر(ع)، ۱۳۸۳ش، ص۲۰۲.</ref> |
| | |
| علیّ آثام العرب ان مرّ بی یفعل مثل ما کان یفعل ان لم اثکل اباه.<ref>تاریخ الامم و الملوک، محمد بن جریر الطبری، ج۴، چاپ پنجم، بیروت، مؤسسه اعلمی للمطبوعات، سال ۱۴۰۹ هـ ق، ص۳۴۰.</ref>
| |
| | |
| گناه تمامی عرب به گردن من، اگر این جوان از کنار من بگذرد و پدر را به عزایش داغدار نسازم.» در حالی که در عرف میگویند: «مادرش را به عزایش بنشانم»؛ اما وی فقط از پدرش یاد میکند؛ از این رو استفاده میشود که نه تنها لیلا در کربلا نبوده، که اصلاً در قید حیات نیز نبوده است.
| |
| | |
| مرحوم دکتر محمد ابراهیم آیتی در این زمینه مینویسد: «از مادر علی اکبر، یعنی لیلا، دختر ابی مره بن مسعود، هم نامی در جریان فاجعه کربلا به میان نیامده است و هیچ نمیدانم که ایشان در این تاریخ زنده بوده است یا نه؟ … از همسران امام تنها کسی که در این سفر همراه امام(ع) بوده، رباب دختر امرؤالقیس است.<ref>بررسی تاریخ عاشورا، دکتر محمد ابراهیم آیتی، ص۱۲۳.</ref>
| |
| | |
| بنابراین با توجه به قرائن و شواهد یاد شده، جناب لیلا در کربلا نبوده است؛ در نتیجه آن داستانها و افسانههایی که در جریان حادثه کربلا به او نسبت داده میشود، بیاساس و غیر واقعی است. در پایان تذکر این نکته لازم است که شیخ مفید در ارشاد، طبرسی در اعلام الوری، طبری در تاریخ طبری و … نام این بانو را همان لیلا ذکر کردهاند؛<ref>علی الاکبر، سید عبدالرزاق مقرّم، ص۱۴.</ref> از این رو اطلاق نام «ام لیلی» بر آن بانو صحیح نیست.
| |
| | |
| اما دربارهٔ حضور شهربانو در کربلا
| |
| | |
| قبل از پاسخ به این بخش سؤال، یادآور میشویم که اگر چه بنا به نقل مشهور بین مورخان، مادر امام سجاد(ع)، دختر یزدگرد سوم پادشاه ایران بوده و نامش «شهربانو» میباشد، اما این شهرت تاریخی، از سوی برخی از محققان معاصر به جهت تردید در روایات این موضوع، مورد خدشه قرار گرفته است.<ref>زندگانی علی بن الحسین(ع)، سید جعفر شهیدی، ص۹–۲۷، چاپ ششم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، سال ۱۳۷۴ ش.
| |
| | |
| خدمات متقابل اسلام و ایران، مرتضی مطهری، ص۱۰۰–۱۰۱، چاپ هشتم.</ref>
| |
| | |
| بنابراین، در اصل نام مادر امام سجاد(ع) که شهربانو و دختر پادشاه باشد، تردید وجود دارد، تا چه رسد به این که وی تا زمان وقوع حادثهٔ جانگداز کربلا زنده و این واقعه را درک کرده باشد.
| |
| | |
| آنچه در بعضی از اخبار آمده است، آن است که مادر امام سجاد(ع) هنگام وضع حمل آن حضرت، از دنیا رفته است؛<ref>اثبات الوصیه، ابوالحسنی علی بن الحسین مسعودی، ص۱۷۰، چاپ اول، قم، انتشارات انصاریان، سال ۱۴۱۷ ق، شهیدی، همان، ص۲۶.</ref> بنابراین بر فرض قبول این که مادر امام سجاد(ع) فرزند پادشاه ساسانی و نامش شهربانو باشد، امّا مانند لیلا در واقعهٔ کربلا در قید حیات نبوده است.
| |
|
| |
|
| | مرتضی مطهری معتقد است که در فرهنگ عامیانه عزاداری شیعه، روایات مربوط به لیلی همسر امام حسین(ع) با روایات لیلی، معشوق مجنون عامری در داستان لیلی و مجنون، مخلوط شده است و موجب پدیدآمدن برخی روایات تحریفآمیز شده است.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۲۷.</ref> |
| | == جستارهای وابسته == |
| | * [[حضور شهربانو همسر امام حسین(ع) در کربلا]] |
| | * [[فهرست همسران و فرزندان امام حسین(ع)]] |
| == منابع == | | == منابع == |
| {{پایان پاسخ}} | | {{پایان پاسخ}} |
خط ۳۴: |
خط ۱۹: |
| {{شاخه | | {{شاخه |
| | شاخه اصلی =تاریخ | | | شاخه اصلی =تاریخ |
| |شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان | | |شاخه فرعی۱ =تاریخ اسلام |
| |شاخه فرعی۲ =امام حسین(ع) | | |شاخه فرعی۲ =کربلا |
| |شاخه فرعی۳ = | | |شاخه فرعی۳ = |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه =- |
| | تیترها = | | | تیترها =- |
| | ویرایش = | | | ویرایش =شد |
| | لینکدهی = | | | لینکدهی =شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر = |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی = شد |
| | تکمیل = | | | تکمیل = |
| | اولویت = | | | اولویت =ج |
| | کیفیت = | | | کیفیت =ب |
| }} | | }} |
|
| |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
| | [[رده:درگاه امام حسین(ع)]] |