مفاتیح الجنان: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مصادر) |
(←مصادر) |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
== مصادر == | == مصادر == | ||
شیخ عباس قمی در متن کتاب مفاتیح خود از برخی مصادر این کتاب یاد می‌کند: | شیخ عباس قمی در متن کتاب مفاتیح خود از برخی مصادر این کتاب یاد می‌کند: | ||
* | *تهذیب الاحکام شیخ طوسی (درگذشته ۴۶۰ق)؛ | ||
* | *امالی اثر شیخ طوسی (درگذشته ۴۶۰ق)؛ | ||
*اعلام الوری باعلام الهدی نوشته فضل بن حسن طبرسی (درگذشته ۵۴۸ق)؛ | |||
* | *احتجاج نوشته احمد بن علی طبرسی (قرن ششم قمری)؛ | ||
* | *جامع الاخبار منسوب به شعیری (قرن ششم قمری)؛ | ||
* | *اختیار المصباح الکبیر اثر مجدالدین علی بن حسین بن باقی قرشی حلی (قرن هفتم قمری)؛ | ||
* | *اقبال الاعمال نگارش سید بن طاووس (درگذشته ۶۶۴ق)؛ | ||
*الامان من اخطار الاسفار و الازمان نوشته سید بن طاووس (درگذشته ۶۶۴ق)؛ | |||
*الامان من اخطار الاسفار و الازمان نوشته سید بن طاووس | *جمال الاسبوع سید بن طاووس (درگذشته ۶۶۴ق)؛ | ||
*بحار الانوار نوشته علامه مجلسی | *بلد الامین نوشته ابراهیم بن علی کفعمی (درگذشته ۹۰۵ق)؛ | ||
* | *اربعة ایام اثر میرداماد (درگذشته ۱۰۴۱ق)؛ | ||
*اثبات الهداة نگاشته شیخ حر عاملی (درگذشته ۱۱۰۴ق)؛ | |||
*بحار الانوار نوشته علامه مجلسی (درگذشته ۱۱۱۰ق)؛ | |||
*تحفة الزائر علامه مجلسی (درگذشته ۱۱۱۰ق)؛ | |||
*الازریة فی مدح النبی و الوصی و الآل(ع) مشهور به هائیه نوشته شیخ کاظم ازری | |||
== ترجمه‌ها و چاپ و نشر == | == ترجمه‌ها و چاپ و نشر == | ||
نسخهٔ ۲۵ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۵۹
 | این مقاله هماکنون به دست Shamloo در حال ویرایش است. |
درباره کتاب مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی توضیحاتی بدهید.
.
ویژگی‌ها
بعضى از اخوان مؤمنين از اين داعى درخواست نمودند كه كتاب مفتاح الجنان را كه متداول شده بين مردم مطالعه نمايم و آنچه از ادعيۀ آن كتاب كه سند دارد ذكر نمايم و آنچه را كه سندش بنظرم نرسيده ذكر ننمايم و اضافه كنم بر آن بعض ادعيه و زيارات معتبره كه در آن كتاب ذكر نشده پس احقر خواهش ايشان را اجابت نموده و اين كتاب را به همان ترتيب جمع آورده و ناميدم آن را به مفاتيح الجنان نهادم.
نویسنده
شیخ عباس قمی در سال ۱۲۹۴ قمری (۱۲۵۴ش) در قم متولد شد. وی برای تکمیل تحصیلات دینی در سال ۱۳۱۶ قمری به نجف رفت. آیت‌الله محمد کاظم یزدی صاحب العروة الوثقی، میرزا حسین نوری، محمدتقی شیرازی، سید حسن صدر کاظمی، سید ابوالحسن نقوی از استادان او در نجف بودند.[۱]
عباس قمی عالمی پرکار بود و تألیفاتی در زمینه تاریخ، رجال، تراجم، علوم قرآن، اخلاق، ادعیه و دیگر علوم دینی نگاشته است. آثار او بیش از ۶۰ تألیف است.[۲] او در سال ۱۳۵۹ قمری در سن ۶۵ سالگی در نجف وفات نمود و در حرم امام علی(ع) مدفون گردید.[۳]
محتوا
کتاب مفاتیح الجنان از سه باب تشکیل شده است و هر باب به فصل‌هایی تقسیم شده است:
- باب اول: در این باب به موضوعاتی چون تعقیبات مشترک و مختص نمازهای یومیه، ذكر دعاهاى ايام هفته، اعمال و ادعیه شب و روز جمعه، برشمردن روزهای منتسب به هر یک از معصومان(ع) در هفته و نقل زيارت آنان در آن روز، نقل بعضی از دعاهای مشهور (دعای کمیل، دعای عشرات، دعای مشلول، دعای یستشیر، دعای مجیر، دعای عدیله، دعای جوشن کبیر و صغیر، دعای توسل و...)، نقل برخی مناجات‌های مشهور مانند مناجات خمس عشر امام سجاد(ع) پرداخته شده است.[۴]
- باب دوم: در این باب مؤلف به اعمالی که مؤمن در طول سال باید انجام دهد پرداخته است. نقل این اعمال در قالب ماه‌های قمری انجام شده و از ماه رجب آغاز شده است. شیخ عباس در انتهای مباحث این باب اعمال مربوط به نوروز و ماه‌های رومی را نیز اضافه کرده است. از جمله اعمال و ادعیه مشهوری که در ضمن این باب نقل شده است می‌توان به اعمال شب‌های قدر و دعاهای ابوحمزه ثمالی، دعای سحر و دعای امام حسین در روز عرفه اشاره کرد.[۵]
- باب سوم: موضوع این باب زیارات است؛ به‌جز زیارات مخصوص هر یک از چهارده معصوم(ع)، در این باب زیارت برخی امامزادگان مشهور، برخی علمای شیعه، بعضی یاران پیامبر و ائمه(ع)، اعمال و دعاهای مخصوص بعضی مساجد مشهور و زیارت قبور مؤمنین آمده است. در این باب زیاراتی چون زیارت عاشوراء، زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره، زیارت اربعین و زیارت وارث و برخی دعاها چون دعای عهد و دعای ندبه نقل شده است.[۶]
ملحقات
ملحقات مفاتیح الجنان مطالبی هستند که به کتاب مفاتیح الجنان افزوده شده‌اند. برخی از این ملحقات توسط خود نویسنده اضافه شده‌اند. برخی دیگر از سوی دیگران، از جمله ناشران این کتاب، افزوده شده است.
نخستین ملحقات این کتاب شامل هشت مطلب است که توسط نویسنده به چاپ دوم کتاب اضافه شده است. شیخ عباس قمی دلیل این الحاق را نیازمندی مؤمنان به این ملحقات هشت‌گانه دانسته است.[۷]
ملحقات دیگر این کتاب، رساله‌ای با نام باقیات الصالحات است که مؤلف خود آن را در حاشیه مفاتیح الجنان منتشر کرده است. شیخ عباس قمی زمان فراغت خود از نگارش این رساله را جمعه ۱۹ محرم سال ۱۳۴۵ق ثبت کرده است. در چاپ های جدیدتر مفاتیح الجنان این رساله در پایان ملحقات شیخ عباس قمی چاپ شده است.
ملحقات دیگری، مانند افزودن ابتدای دعاهایی که نویسنده به دلیل طولانی بودن نیاورده، یا مانند زیارت امامزادگان توسط برخی از ناشران کتاب به آن اضافه شده است. یکی از این محلقات حدیث کساء است، که گرچه اصل آن حتمی و معتبر است؛ ولی نقلی که در این ملحقات ذکر شده معتبر نیست.
مصادر
شیخ عباس قمی در متن کتاب مفاتیح خود از برخی مصادر این کتاب یاد می‌کند:
- تهذیب الاحکام شیخ طوسی (درگذشته ۴۶۰ق)؛
- امالی اثر شیخ طوسی (درگذشته ۴۶۰ق)؛
- اعلام الوری باعلام الهدی نوشته فضل بن حسن طبرسی (درگذشته ۵۴۸ق)؛
- احتجاج نوشته احمد بن علی طبرسی (قرن ششم قمری)؛
- جامع الاخبار منسوب به شعیری (قرن ششم قمری)؛
- اختیار المصباح الکبیر اثر مجدالدین علی بن حسین بن باقی قرشی حلی (قرن هفتم قمری)؛
- اقبال الاعمال نگارش سید بن طاووس (درگذشته ۶۶۴ق)؛
- الامان من اخطار الاسفار و الازمان نوشته سید بن طاووس (درگذشته ۶۶۴ق)؛
- جمال الاسبوع سید بن طاووس (درگذشته ۶۶۴ق)؛
- بلد الامین نوشته ابراهیم بن علی کفعمی (درگذشته ۹۰۵ق)؛
- اربعة ایام اثر میرداماد (درگذشته ۱۰۴۱ق)؛
- اثبات الهداة نگاشته شیخ حر عاملی (درگذشته ۱۱۰۴ق)؛
- بحار الانوار نوشته علامه مجلسی (درگذشته ۱۱۱۰ق)؛
- تحفة الزائر علامه مجلسی (درگذشته ۱۱۱۰ق)؛
- الازریة فی مدح النبی و الوصی و الآل(ع) مشهور به هائیه نوشته شیخ کاظم ازری
ترجمه‌ها و چاپ و نشر
.
انتقادات
.
منابع
- ↑ ادهم نژاد، محمدتقی، «حاج شیخ عباس قمی، حدیث نجابت»، مبلغان ۱۳۸۵، شماره ۸۸.
- ↑ کوشکی، فرشته، «بررسی و نقد کتاب منتهی الامال نوشته شیخ عباس قمی»، تاریخنامه اسلام سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹، شماره ۲.
- ↑ ادهم نژاد، محمدتقی، «حاج شیخ عباس قمی، حدیث نجابت۲»، مبلغان ۱۳۸۶، شماره ۹۰.
- ↑ شیخ عباس قمی، عباس بن محمدرضا، کلیات مفاتیح الجنان، قم، انتشارات اسوه، ۱۳۸۶ش، ص۴۶-۲۴۹.
- ↑ شیخ عباس قمی، کلیات مفاتیح الجنان، ص ۲۵۰-۵۱۸.
- ↑ شیخ عباس قمی، کلیات مفاتیح الجنان، ص۵۲۱-۹۳۹.
- ↑ شیخ عباس قمی، کلیات مفاتیح الجنان، ص۹۴۰.