بلد الامین: تفاوت میان نسخه‌ها

(ابرابزار)
خط ۳۸: خط ۳۸:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''بلد الامین''' کتابی است از [[ابراهیم بن علی کفعمی]]، که دربردارنده ادعیه و اذکار و اعمال مستحبی و زیارات مخصوص است. این کتاب از آثار مشهور کفعمی عالم و محدث پرکار قرن نهم است. نام اصلی کتاب، البلد الأمین و الدِرع الحَصین است. این کتاب، شامل دعاها، تعویذها، حِرزها، زیارات، آداب و سنن شرعی است. مصادر کتاب بلدالامین، شامل برخی کتاب‌های شناخته شده، مانند کتب اربعه، کتاب‌های شیخ صدوق و سیّد بن طاووس و برخی کتاب‌های ناشناخته که بدون نام نویسنده آمده و برخی کتاب‌های اهل‌سنت است.
'''بلد الامین''' کتابی است از [[ابراهیم بن علی کفعمی]]، که دربردارنده ادعیه و اذکار و اعمال مستحبی و زیارات مخصوص است. این کتاب از آثار مشهور کفعمی عالم و محدث پرکار قرن نهم است. نام اصلی کتاب، البلد الأمین و الدِرع الحَصین است. این کتاب، شامل دعاها، تعویذها، حِرزها، زیارات، آداب و سنن شرعی است. مصادر کتاب بلدالامین، شامل برخی کتاب‌های شناخته شده، مانند [[کتب اربعه]]، کتاب‌های [[شیخ صدوق]] و [[سیّد بن طاووس]] و برخی کتاب‌های ناشناخته که بدون نام نویسنده آمده و برخی کتاب‌های اهل‌سنت است.


== نویسنده ==
== نویسنده ==
خط ۴۴: خط ۴۴:


== جایگاه و محتوا ==
== جایگاه و محتوا ==
نام اصلی کتاب بلد الامین، البلد الأمین و الدِرع الحَصین است. این کتاب، شامل دعاها، تعویذها، حِرزها، زیارات، آداب و سنن شرعی است. از نسخه‌های خطّی کهن آن می‌توان به نسخه موجود در مسجد جامع گوهرشاد مشهد، اشاره کرد که در قرن یازدهم نگارش یافته است. این کتاب به سال ۱۳۸۳ ق، در ۶۱۹ صفحه، به قطع رحلی و به کوشش استاد علی اکبر غفّاری، در تهران منتشر شده است.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>
نام اصلی کتاب بلد الامین، «البلد الأمین و الدِرع الحَصین» است. این کتاب، شامل دعاها، تعویذها، حِرزها، زیارات، آداب و سنن شرعی است. از نسخه‌های خطّی کهن آن می‌توان به نسخه موجود در [[مسجد گوهرشاد]] مشهد، اشاره کرد که در قرن یازدهم نگارش یافته است. این کتاب به سال ۱۳۸۳ ق، در ۶۱۹ صفحه، به قطع رحلی و به کوشش علی اکبر غفاری، در تهران منتشر شده است.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>


کفعمی، که از دعاپژوهان بنام این دوره است، این کتاب را پیش از جنة الأمان (معروف به مصباح الکفعمی) و به سال ۸۶۸ ق، نوشته است. این کتاب، از جنة الأمان بزرگ‌تر بوده و افزون بر ادعیه و احراز و اذکار موجود در آن، شامل الصحیفة السجّادیة و شرح آن و رساله محاسبة النفس و شرح الأسماء الحسنی و برخی ادعیه دیگر است. این کتاب، دارای حواشی‌ای از خودِ کفعمی است. البته آنچه در چاپ یاد شده البلد الأمین موجود است، ظاهراً تمام حواشی نیست.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>
کفعمی، که از دعاپژوهان بنام این دوره است، این کتاب را پیش از [[مصباح کفعمی]] و به سال ۸۶۸ ق، نوشته است. این کتاب، از جنة الأمان بزرگ‌تر بوده و افزون بر ادعیه و احراز و اذکار موجود در آن، شامل [[صحیفه السجادیه]] و شرح آن و رساله محاسبة النفس و شرح الأسماء الحسنی و برخی ادعیه دیگر است. این کتاب، دارای حواشی‌ای از خودِ کفعمی است. البته آنچه در چاپ یاد شده البلد الأمین موجود است، ظاهراً تمام حواشی نیست.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>


ترتیب مطالب کتاب به این صورت است که پس از ذکر احکام تخلّی و آداب میّت، دعاهای مربوط به اوقات شبانه‌روز و دعاها و تعقیبات نمازهای واجب و مستحبّ روزانه آمده و سپس، اعمال و ادعیه یکایک ایّام هفته، آنگاه، اعمال و ادعیه هریک از ماه‌های قمری و مناسبت‌های مذهبی را به ترتیب، از ماه رجب شروع کرده و تا محرّم، ادامه می‌دهد. در اعمال ماه محرّم، وارد باب زیارات معصومان(ع) شده است. پس از ذکر زیارات، دعاها و مناجات‌هایی مانند [[دعای مشلول]]، مجیر، توسّل و [[جوشن کبیر]] آمده که به اوقات معیّنی اختصاص ندارند.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>
ترتیب مطالب کتاب به این صورت است که پس از ذکر احکام تخلّی و آداب میّت، دعاهای مربوط به اوقات شبانه‌روز و دعاها و تعقیبات نمازهای واجب و مستحبّ روزانه آمده و سپس، اعمال و ادعیه یکایک ایّام هفته، آنگاه، اعمال و ادعیه هریک از ماه‌های قمری و مناسبت‌های مذهبی را به ترتیب، از ماه رجب شروع کرده و تا محرّم، ادامه می‌دهد. در اعمال ماه محرّم، وارد باب زیارات معصومان(ع) شده است. پس از ذکر زیارات، دعاها و مناجات‌هایی مانند [[دعای مشلول]]، مجیر، توسّل و [[جوشن کبیر]] آمده که به اوقات معیّنی اختصاص ندارند.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>


بسیاری از دعاها تنها منبع کهن آنها آثار کفعمی هستند مانند دعای جوشن کبیر.<ref>فرهنگ مهروش، «جوشن کبیر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۸، ذیل مدخل.</ref>
بسیاری از دعاها مانند دعای جوشن کبیر، تنها منبع کهن آنها آثار کفعمی هستند.<ref>فرهنگ مهروش، «جوشن کبیر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۸، ذیل مدخل.</ref>


== مصادر کتاب ==
== مصادر کتاب ==
مصادر کتاب بلدالامین، شامل برخی کتاب‌های شناخته شده، مانند کتب اربعه، کتاب‌های شیخ صدوق و سیّد بن طاووس و برخی کتاب‌های ناشناخته که بدون نام نویسنده (مانند: شذور العقود، کیمیاء الإشراق، الأدعیة المستجابات) آمده و برخی کتاب‌های اهل سنّت (مانند المعجم طبرانی، جزء ابن المنذری، حلیة الأولیاء، الترغیب و الترهیب و کتاب الدعاء ابن ابی الدنیا) است. درباره اسناد مطالب باید گفت که کفعمی، در متن، به منابع و اسانید احادیث و ادعیه‌ای که نقل کرده، اشاره‌ای نمی‌کند و فقط به ذکر نام معصوم- در صورتی که دعا یا روایت از معصوم باشد- بسنده می‌کند. او در مقدّمه، کتاب خود را حاوی تعویذها، دعاها، و زیارت‌هایی منقول از پیشوایان معصوم دانسته که مطالب آن از کتاب‌های مورد اعتماد، برگرفته شده است.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>{{پایان پاسخ}}
مصادر کتاب بلدالامین، شامل برخی کتاب‌های شناخته شده، مانند کتب اربعه، کتاب‌های شیخ صدوق و سیّد بن طاووس و برخی کتاب‌های ناشناخته که بدون نام نویسنده (مانند: شذور العقود، کیمیاء الإشراق، الأدعیة المستجابات) آمده و برخی کتاب‌های اهل سنّت (مانند [[المعجم طبرانی]]، جزء ابن المنذری، [[حلیة الأولیاء]]، الترغیب و الترهیب و کتاب الدعاء ابن ابی الدنیا) است. درباره اسناد مطالب باید گفت که کفعمی، در متن، به منابع و اسانید احادیث و ادعیه‌ای که نقل کرده، اشاره‌ای نمی‌کند و فقط به ذکر نام معصوم- در صورتی که دعا یا روایت از معصوم باشد- بسنده می‌کند. او در مقدّمه، کتاب خود را حاوی تعویذها، دعاها، و زیارت‌هایی منقول از پیشوایان معصوم دانسته که مطالب آن از کتاب‌های مورد اعتماد، برگرفته شده است.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۳.</ref>{{پایان پاسخ}}


== منابع ==
== منابع ==
۱۵٬۲۵۶

ویرایش