توصیه به مسافرت در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
برای آسانی سفر چه کارهایی باید انجام داده شود؟
آیا در قرآن به سفر کردن هم توصیه‌ای وجود دارد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
 
سفر کردن در  [[اسلام]] از امور مستحبی است که بسیار به آن توجه و توصیه شده است. آیات و روایات فراوانی در انجام و آداب سفر وجود دارند. سفر کردن دارای اهدافی است که باعث اهمیت آن شده است. [[خداشناسی]]، عبرت آموزی، یادگیری، بهره‌مندی از نعمتها و غیره از آثار آن می باشد.


==اهمیت مسافرت در اسلام==
==اهمیت مسافرت در اسلام==
{{جعبه نقل قول|پیامبر در تمام عمرش مسافر بود و دو نوع سفر داشت؛ یکی سفر معنوی بود و این سفر را هیچ‌گاه ترک نکرد. یکی هم سفرهای دنیوی و تجاری؛ چون در جوانی بازرگان بود. این دو سفر ایشان را پیامبر کرد.پیامبر اسلام سفر کرد، سال‌های سال سفرهای پر از تجربه‌اندوزی، تا پخته شد و جامه نبوت بر تن او کردند.<ref>سروش، «شرح غزلیات شمس»، جلسه شانزدهم، ص۳.</ref>}}


مسافرت کردن از مستحبات دین اسلام است که انسان را به تفکر و اندیشه در آیات الهی وامی‌دارد. در قرآن، سفر کردن بارها تکرار شده است<ref>آل عمران:۱۳۷؛ انعام:۱۱؛ نحل:۳۶؛ نمل:۶۹؛ عنکبوت:۲۰؛ روم:۴۲؛ سبأ:۱۸.</ref> در تفسیرالمیزان آمده است از آیات و روایات استفاده می‌شود که سیر و سفر در زمین امری پسندیده و مستحب شریعت است. اسلام اهمیت فراوانی به مسافرت داده تا جایی‌که مسائل عبادی را در سفر تخفیف داده است، مثلاً نمازهای چهار رکعتی دو رکعت خوانده می‌شود، یا حکم روزه که در مسافرت برداشته شده است تا در زمان دیگر گرفته شود.
مسافرت کردن از [[مستحبات]] دین [[اسلام]] است که انسان را به تفکر و اندیشه در آیات الهی وا می‌دارد. در [[قرآن]]، سفر کردن بارها تکرار شده است<ref>آل عمران:۱۳۷؛ انعام:۱۱؛ نحل:۳۶؛ نمل:۶۹؛ عنکبوت:۲۰؛ روم:۴۲؛ سبأ:۱۸.</ref> [[اسلام]] اهمیت فراوانی به مسافرت داده تا جائیکه مسائل عبادی را در سفر تخفیف داده‌است، مثلاً نمازهای چهار رکعتی دو رکعت خوانده می‌شود، یا حکم روزه که در مسافرت برداشته شده است تا در زمان دیگر گرفته شود.


آنچه مدنظر قرآن است سفر توحیدی است؛ یعنی از آغاز تا پایان سفر، خدا را در نظر بگیریم. در آیه‌ای از زبان حضرت ابراهیم آمده است: {{قرآن|وَقَالَ إِنِّی مُهَاجِرٌ إِلَی رَبِّی|ترجمه=و [ابراهیم‏] گفت: من به سوی پروردگار خود روی می‌آورم|سوره=عنکبوت۲۶}}. همچنین فرمود: {{قرآن|وَ قالَ إِنِّی ذاهِبٌ إِلی رَبِّی سَیَهْدینِ|ترجمه=و گفت: من به سوی پروردگارم می‌روم، او مرا هدایت خواهد کرد|سوره=صافات|آیه=۹۹}}.
آنچه مدنظر [[قرآن]] است سفر توحیدی است؛ یعنی از آغاز تا پایان سفر، [[خدا]] را در نظر بگیریم. در آیه‌ای از زبان [[حضرت ابراهیم(ع)]] آمده است: {{قرآن|وَقَالَ إِنِّی مُهَاجِرٌ إِلَی رَبِّی|ترجمه=و [ابراهیم‏] گفت: من به سوی پروردگار خود روی می‌آورم|سوره=عنکبوت۲۶}}. همچنین فرمود: {{قرآن|وَ قالَ إِنِّی ذاهِبٌ إِلی رَبِّی سَیَهْدینِ|ترجمه=و گفت: من به سوی پروردگارم می‌روم، او مرا هدایت خواهد کرد|سوره=صافات|آیه=۹۹}}.


همان‌گونه که قرآن بیان می‌کند چیزی را عبث خلق نکردیم و همه چیز هدفمند است، سفر نیز باید دارای هدف باشد. همان‌گونه که آب اگر راکد باشد، متعفن می‌شود، انسان بدون حرکت و سیر و سفر نیز دچار سکون می‌شود. اسلام دین کامل و جامعی است و سایر شئونات زندگی انسان را مورد توجه قرار داده است. سیر و سفر یکی از برنامه‌های زندگی انسان است که مقدمه‌ای برای شناخت خدا است. در قرآن کریم بارها مسافرت نکردن نکوهش شده و خداوند انسان‌ها را سرزنش می‌کند که چرا در زمین سفر و سیر نمی‌کنند؟<ref>رک: یوسف/ ۱۰۹؛ حج/ ۴۶؛ روم/ ۹؛ فاطر/ ۴۴؛ غافر/ ۲۱ و ۸۲؛ محمد/ ۱۰.</ref>
همان‌گونه که قرآن بیان می‌کند چیزی را عبث خلق نکردیم و همه چیز هدفمند است، سفر نیز باید دارای هدف باشد. همان‌گونه که آب اگر راکد باشد، متعفن می‌شود، انسان بدون حرکت و سیر و سفر نیز دچار سکون می‌شود. اسلام دین کامل و جامعی است و سایر شئونات زندگی انسان را مورد توجه قرار داده است. سیر و سفر یکی از برنامه‌های زندگی انسان است که مقدمه‌ای برای شناخت [[خدا]] است. در [[قرآن]] بارها مسافرت نکردن نکوهش شده و خداوند انسان‌ها را سرزنش می‌کند که چرا در زمین سفر و سیر نمی‌کنند؟<ref>یوسف:۱۰۹؛ حج:۴۶؛ روم:۹؛ فاطر:۴۴؛ غافر:۲۱ و ۸۲؛ محمد:۱۰.</ref>


===تاکید قرآن به انجام سفر===
آیات زیادی از قرآن در رابطه سفارش به سفر می باشند. عبرت آموزی از سرگذشت پیشینیان، خلقت زمین و موجودات در آن و غیره از اهداف این سفر ها بر شمرده شده است: 
* {{قرآن|قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ|ترجمه=پیش از شما مللی بودند و رفتند، پس در اطراف زمین گردش کنید تا ببینید چگونه تکذیب‌کنندگانِ (وعده‌های خدا) هلاک شدند.|سوره=آل عمران|آیه=۱۳۷}}
* {{قرآن|قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ|ترجمه=پیش از شما مللی بودند و رفتند، پس در اطراف زمین گردش کنید تا ببینید چگونه تکذیب‌کنندگانِ (وعده‌های خدا) هلاک شدند.|سوره=آل عمران|آیه=۱۳۷}}
* {{قرآن|قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ|ترجمه=بگو: در زمین بگردید، سپس با تأمل بنگرید که فرجام تکذیب کنندگان چگونه بوده است؟|سوره=انعام|آیه=۱۱}}
* {{قرآن|قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ|ترجمه=بگو: در زمین بگردید، سپس با تأمل بنگرید که فرجام تکذیب کنندگان چگونه بوده است؟|سوره=انعام|آیه=۱۱}}
خط ۳۳: خط ۳۶:
* '''کمک به دیگران''': در سوره کهف داستان مسافرت ذوالقرنین بیان شده و او در این مسافرت به مردم کمک می کرد.<ref>(کهف:۹۸–۸۴)</ref>
* '''کمک به دیگران''': در سوره کهف داستان مسافرت ذوالقرنین بیان شده و او در این مسافرت به مردم کمک می کرد.<ref>(کهف:۹۸–۸۴)</ref>


* دوری از گناه: یکیاز سفرها که در قرآن مطرح شده سفر برای برون رفت از محیط گناه آلود است: {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ قَالُوا فِيمَ كُنْتُمْ ۖ قَالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ ۚ قَالُوا أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُوا فِيهَا ۚ|ترجمه=آنان که فرشتگان، جانشان را در حالی که ظالم به خود بوده‌اند می‌گیرند، از آنها پرسند که در چه کار بودید؟ پاسخ دهند که ما در روی زمین مردمی ضعیف و ناتوان بودیم. فرشتگان گویند: آیا زمین خدا پهناور نبود که در آن هجرت کنید؟!|سوره=نساء|آیه=۹۷}}.
* '''دوری از گناه:''' یکی از سفرها که در قرآن مطرح شده سفر برای برون رفت از محیط گناه آلود است: {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ قَالُوا فِيمَ كُنْتُمْ ۖ قَالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ ۚ قَالُوا أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُوا فِيهَا ۚ|ترجمه=آنان که فرشتگان، جانشان را در حالی که ظالم به خود بوده‌اند می‌گیرند، از آنها پرسند که در چه کار بودید؟ پاسخ دهند که ما در روی زمین مردمی ضعیف و ناتوان بودیم. فرشتگان گویند: آیا زمین خدا پهناور نبود که در آن هجرت کنید؟!|سوره=نساء|آیه=۹۷}}.


سفر برای حفظ دین، نوع دیگر سفر است؛ کسانی هستند که از جایی به جای دیگر سفر می‌کنند تا دین شان محفوظ بماند.
سفر برای حفظ دین، نوع دیگر سفر است؛ کسانی هستند که از جایی به جای دیگر سفر می‌کنند تا دین شان محفوظ بماند.
خط ۴۱: خط ۴۴:
* '''خداشناسی''': قرآن یکی از اهداف سفر را خداشناسی و مبدأشناسی معرفی می‌کند: {{قرآن|سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ ۗ|ترجمه=ما آیات (قدرت و حکمت) خود را در آفاق جهان و نفوس بندگان کاملا هویدا و روشن می‌گردانیم تا ظاهر و آشکار شود که خدا (و آیات حکمت و قیامت و رسالتش همه) بر حق است|سوره=فصلت|آیه=۵۳}}.
* '''خداشناسی''': قرآن یکی از اهداف سفر را خداشناسی و مبدأشناسی معرفی می‌کند: {{قرآن|سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ ۗ|ترجمه=ما آیات (قدرت و حکمت) خود را در آفاق جهان و نفوس بندگان کاملا هویدا و روشن می‌گردانیم تا ظاهر و آشکار شود که خدا (و آیات حکمت و قیامت و رسالتش همه) بر حق است|سوره=فصلت|آیه=۵۳}}.


* '''مشاهده آثار گذشتگان''': مشاهده آثار گذشتگان را از دیگر اهداف سیر و سفر می‌باشد؛ ضرورت مشاهده این آثار و پند گرفتن از آنها در آیات متعددی آمده است: «قُلْ سِیرُواْ فِی الأَرْضِ ثُمَّ انظُرُواْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَه الْمُکَذِّبِینَ، بگو: در زمین بگردید، آن گاه بنگرید که فرجام تکذیب‌کنندگان چگونه بوده است؟» (انعام/۱۱). با دیدن این آثار، انسان بیشتر و بهتر به حقایق پی می‌برد.
* '''مشاهده آثار گذشتگان''': مشاهده آثار گذشتگان را از دیگر اهداف سیر و سفر می‌باشد؛ ضرورت مشاهده این آثار و پند گرفتن از آنها در آیات متعددی آمده است: {{قرآن|قُلْ سِیرُواْ فِی الأَرْضِ ثُمَّ انظُرُواْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَه الْمُکَذِّبِینَ|ترجمه=بگو: در زمین بگردید، آن گاه بنگرید که فرجام تکذیب‌کنندگان چگونه بوده است؟|سوره=انعام|آیه=۱۱}}. با دیدن این آثار، انسان بیشتر و بهتر به حقایق پی می‌برد.


* '''دریافت نعمت و فضل الهی''': استفاده از نعمت و رزق و روزی، درمان برخی از بیماری‌ها، به‌دست آوردن غنیمت و فضل الهی از فواید دیگر سفر است. به فرموده امام علی پنج فایده در سفر نهفته است: پیدایش نشاط و غم‌زدایی، فقرزدایی و رسیدن به زندگی شایسته، دانش‌آموزی و فراگیری تجربه، آشنایی با آداب و فرهنگ و رسوم، دوست‌یابی و شناخت یاران نیک و بزرگوار.
* '''دریافت نعمت و فضل الهی''': استفاده از نعمت و رزق و روزی، درمان برخی از بیماری‌ها، به‌دست آوردن غنیمت و فضل الهی از فواید دیگر سفر است. به فرموده امام علی پنج فایده در سفر نهفته است: پیدایش نشاط و غم‌زدایی، فقرزدایی و رسیدن به زندگی شایسته، دانش‌آموزی و فراگیری تجربه، آشنایی با آداب و فرهنگ و رسوم، دوست‌یابی و شناخت یاران نیک و بزرگوار.<ref>ميبدى، حسين بن معين الدين، ديوان أمير المؤمنين عليه السلام، مترجم: مصطفی زمانی،  قم، دار  نداء الاسلام للنشر، چاپ اول، ۱۴۱۱ق، ص۱۴۱.</ref>


==آداب سفر==
==آداب سفر==
خط ۶۱: خط ۶۴:
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
|شاخه فرعی۱ =
|شاخه فرعی۱ = جهان‌شناسی
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
۱۱٬۸۸۰

ویرایش