۶٬۸۵۳
ویرایش
نقش عالمان شیعه در جنگ اول ایران و روسیه (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۸ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۵۸
، ۲۸ فوریهٔ ۲۰۲۳بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
{{درگاه|حوزه و روحانیت}} | |||
روحانیت به لحاظ پیوند عمیق جامعه ایران با دین، از دیرباز در این کشور از اقتدار و نفوذ زیادی برخوردار بوده است. در دوره صفویه با گسترش مذهب شیعه در ایران روحانیت به عنوان عالی‌ترین نهاد مردمی و تنها نهاد قدرتمند غیردولتی مطرح بوده، تحولات فکری در حوزه‌های علمی که چندی قبل از ظهور قاجار صورت گرفت و به پیروزی جریان طرفدار اجتهاد (اصولیون) منجر شد. اقتدار مجتهدان و مراجع را افزایش داد. نهاد مرجعیت در شیعه، هر فرد معتقدی را به روحانیت پیوند می‌داد. حتی شاه که مشروعیت خود را از مسلمان بودن خود می‌گرفت به لحاظ مذهبی، فقط یکی از مقلدان پرشمار مراجع بزرگ محسوب می‌شد و شرعاً حق تخطی از فتوای مراجع را نداشت. این ساختار اجتماعی و سیاسی ایران بوده که قرنها پیوند مردم با علما عمیق باشد. ظهور سیاسی علما در تاریخ معاصر ایران به اوایل قرن ۱۹ م. بازمی‌گردد. ضعف دولت قاجاری در جنگهای ایران و روس، دربار را مجبور کرد از علما استمداد جوید. بدین ترتیب علما فتوای جهاد علیه دولت روس را صادر کردند، ولی به دلیل بی کفایتی مدیران قاجاری علی‌رغم پیروزیهای اولیه، این فتواها و شور و هیجان عمومی مردم در جنگ نتوانست ضعف دولت را جبران کند.<ref>انقلاب اسلامی و چرایی و چگونی رخداد آن، گروه معارف، قم، نشر معارف چاپ ۲۳، ۱۳۸۱، ص۴۰.</ref> | روحانیت به لحاظ پیوند عمیق جامعه ایران با دین، از دیرباز در این کشور از اقتدار و نفوذ زیادی برخوردار بوده است. در دوره صفویه با گسترش مذهب شیعه در ایران روحانیت به عنوان عالی‌ترین نهاد مردمی و تنها نهاد قدرتمند غیردولتی مطرح بوده، تحولات فکری در حوزه‌های علمی که چندی قبل از ظهور قاجار صورت گرفت و به پیروزی جریان طرفدار اجتهاد (اصولیون) منجر شد. اقتدار مجتهدان و مراجع را افزایش داد. نهاد مرجعیت در شیعه، هر فرد معتقدی را به روحانیت پیوند می‌داد. حتی شاه که مشروعیت خود را از مسلمان بودن خود می‌گرفت به لحاظ مذهبی، فقط یکی از مقلدان پرشمار مراجع بزرگ محسوب می‌شد و شرعاً حق تخطی از فتوای مراجع را نداشت. این ساختار اجتماعی و سیاسی ایران بوده که قرنها پیوند مردم با علما عمیق باشد. ظهور سیاسی علما در تاریخ معاصر ایران به اوایل قرن ۱۹ م. بازمی‌گردد. ضعف دولت قاجاری در جنگهای ایران و روس، دربار را مجبور کرد از علما استمداد جوید. بدین ترتیب علما فتوای جهاد علیه دولت روس را صادر کردند، ولی به دلیل بی کفایتی مدیران قاجاری علی‌رغم پیروزیهای اولیه، این فتواها و شور و هیجان عمومی مردم در جنگ نتوانست ضعف دولت را جبران کند.<ref>انقلاب اسلامی و چرایی و چگونی رخداد آن، گروه معارف، قم، نشر معارف چاپ ۲۳، ۱۳۸۱، ص۴۰.</ref> | ||