اربعین حسینی: تفاوت میان نسخه‌ها

== واقعه تاریخی اولین اربعین ==

[[شیخ طوسی]] معتقد است روز ۲۰ صفر یعنی اربعین زمانی است که حرم امام حسین(ع) یعنی کاروان‌اسرا، از شام به مدینه مراجعت کردند. و روزی است که جابر بن عبدالله بن‌حرام انصاری، صحابی رسول خدا(ص)، از مدینه به کربلا رسید تا به زیارت قبر امام حسین(ع) بشتابد و او نخستین کسی است از مردمان که قبر آن حضرت را زیارت کرد.<ref>محمد بن حسن طوسی، ''مصباح المتهجد''، ص 787 788 به نقل از رسول جعفریان، دلیل بزرگداشت اربعین چیست، بازتاب اندیشه ۱۳۸۶، شماره ۸۴.</ref> شیخ مفید و علامه حلّی چنین نظری دارند.<ref>رنجبر، محسن، پژوهشی در اربعین حسینی (علیه السلام)، تاریخ اسلام در آینه پژوهش، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، شماره پنج، صفحه شش.</ref> علامه مجلسی خلاف این رای را اختیار کرده است.

برخی محققان بازگشت اسرای کربلا در روز اربعین را رد می‌کنند. با توجه به این که ابن زیاد مدتی اسراء را در کوفه نگه داشت و زمانی که در این نگه داشته صرف شده و زمانی که در مسیر رفت به شام و اقامت یک‌ماهه در آنجا و بازگشت مورد نیاز است، بعید است که اهل بیت امام حسین در اربعین به مدینه یا کربلا رسیده باشند. در دهه‌های اخیر محمد ابراهیم آیتی در کتاب بررسی تاریخ عاشورا بازگشت اسرا را به کربلا انکار کرده است. و همین‌طور [[شهید مطهری]] به صراحت و تندی این موضوع را رد می‌کند.<ref>مطهری، مرتضی، حماسه حسینی۳، ص۱۱.</ref>

شهید محراب سید محمدعلی قاضی طباطبائی در کتاب «تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سید الشهداء» ثابت می‌کند، آمدن اسرای از شام به کربلا در نخستین اربعین، بعید نیست.<ref>رسول جعفریان، دلیل بزرگداشت اربعین چیست، بازتاب اندیشه ۱۳۸۶، شماره ۸۴.</ref> برخی محققان گفته‌اند از مجموع شواهد و قرائن و کلماتی که از عالمان و محقّقان وجود دارد، می‌توان ورود اهل‌بیت(ع) را در روز اربعین به کربلا تقویت کرد و سخنان آنان که معتقدند کاروان اهل‌بیت(ع) با جابر و همراهانش در کربلا ملاقات کردند و به عزاداری پرداختند، پذیرفت. آیت الله مکارم درباره رد بعد مسافت، اعتقاد دارد که اگر بتوان لشکری یکصد هزار نفری را طیّ مدت ده روز به کوفه رساند، رسیدن کاروانی کوچک در مدت ۱۲روز به کربلا مشکلی ندارد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، عاشورا ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، ص۶۳۴.</ref>

افزون بر این، امام صادق(ع) زیارت اربعین را به صفوان بن مهران جمّال تعلیم داده است که در آن به بزرگداشت اربعین تصریح شده است.<ref>رنجبر، محسن، پژوهشی در اربعین حسینی (علیه السلام)، تاریخ اسلام در آینه پژوهش، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، شماره پنج، صفحه شش.</ref>

اهمیت زیارت اربعین نه فقط به خاطر زیارت آن حضرت توسط جابر عبداللَّه انصاری در چنین روزی است، بلکه به سبب الحاق سرهای شهدا در این روز توسط امام سجاد علیه السلام و زیارت آن قبور پاک، توسط امام علیه السلام و کاروان حرم حسینی در اربعین است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، عاشورا ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، ص۶۳۴.</ref>

در کتاب [[کامل الزیارات]] روایات زیادی وجود دارد که دلالت بر استحباب پیاده‌روی در زیارت امام حسین دارد. اما صحبتی از پیاده‌روی در اربعین نشده است. در حدیث آمده است شخصی که به زیارت قبر حضرت حسین بن علی(ع) می‌رود، زمانی که از اهلش جدا شد با اولین گامی که برمی‌دارد تمام گناهانش آمرزیده می‌شود سپس با هر قدمی که برمی‌دارد پیوسته تقدیس و تنزیه شده تا به قبر برسد و هنگامی که به آنجا رسید حق تعالی او را خوانده و با وی مناجات نموده و می‌فرماید: بنده من! از من بخواه تا به تو اعطاء نمایم، من را بخوان اجابتت نمایم، از من طلب کن به تو بدهم، حاجتت را از من بخواه تا برایت روا سازم.<ref>ابن قولویه قمی، ترجمه کامل الزیارات، ترجمه ذهنی تهرانی، سید محمد جواد، ص۴۳۲.</ref>

گرامیداشت اربعین یکی از سنت‌های رایج در میان شیعیان، به‌ویژه ایرانیان است. سیاه‌پوش کردن مساجد، حسینیه‌ها و تکیه‌ها، نصب پرچم‌های حسینی و کتیبهٔ اشعار [[محتشم کاشانی]] بر در و دیوار محل‌های عزاداری و خواندن زیارت عاشورا، از سنت‌های رایج در مراسم اربعین امام حسین(ع) است. بزرگداشت اربعین در میان شیعیان از چنان اهمیت و اعتباری برخوردار است که در کتابهای مهم شیعیان مانند ''تهذیب الاحکام شیخ طوسی'' و اقبال الاعمال ابن‌طاووس برای این روز، عبادات و آداب خاصی روایت شده است. برپایی مجالس روضه‌خوانی، سینه‌زنی و زنجیرزنی از جمله مراسم خاص این روز است و پس از پایان یافتن مراسم، عزاداران را اطعام می‌کنند. در گذشته در برخی نقاط ایران در این روز، تعزیه نیز برگزار می‌شد.<ref>مینا احمدیان، اربعین، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲، ص۷۶.</ref>{{پایان پاسخ}}