اختلاف اصلی شیعیان و اهل‌سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Rezvani }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}


خط ۶: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}


'''اختلاف اصلی شیعیان و اهل‌سنت''' بر سر جانشینی پیامبر اسلام پس از رحلت او می‌باشد. پذیرش و رد مسئله امامت نقطه اختلاف شیعیان و اهل سنت است. در کنار قرآن کریم از امامان اهل بیت(ع) و رهنمودهای آنان پیروی می‌کنند اما اهل سنت بنا به عواملی بعد از وفات پیامبر اسلام راهی را بر خلاف روایات آن حضرت انتخاب نموده و امامان معصوم را نپذیرفتند. ولی در مسائل دیگر اعتقادی و فقهی اختلاف زیادی با هم ندارند.
{{درگاه|غدیر}}


مذهب شیعه و اهل سنت در بسیاری از آموزه‌های مهم دینی اتفاق نظر دارند در مسئله توحید، نبوت، معاد، و قسمت بزرگ احکام دینی مثل نماز، روزه، حج و … و حتی در زیر شاخه‌ها و احکام جزئی آنها وحدت نظر دارند و در برخی از عقاید و احکام با هم اختلاف دارند همانگونه که دربین مذاهب کلامی و فقهی اهل سنت اختلاف وجود دارد. ولی برخی از علمای مذاهب این اختلافات را بزرگ جلوه می‌دهند و مسلمانان را آگاهانه یا غیر آگاهانه به چالش و ناهماهنگی مبتلا می‌سازند. اما اختلاف آساسی بین شیعه و سنی از مسئله امامت آغاز می‌گردد. شیعیان در کنار قرآن کریم از امامان اهل بیت(ع) و رهنمودهای آنان پیروی می‌کنند اما اهل‌سنت بنا به عواملی بعد از وفات پیامبر اسلام راهی را بر خلاف روایات آن حضرت انتخاب نموده و امامان معصوم را نپذیرفتند. ولی در مسائل دیگر اعتقادی و فقهی اختلاف زیادی با هم ندارند.
'''اختلاف اصلی شیعیان و اهل‌سنت''' بر سر جانشینی [[پیامبر اسلام(ص)]] پس از رحلت او می‌باشد. پذیرش و رد [[مسئله امامت]] نقطه آغاز اختلاف مسلمانان پس از پیامبر(ص) است که ایشان را به دو گروه [[شیعه]] و [[اهل سنت]] تقسیم می‌کند. به اعتقاد شیعیان جانشین پیامبر(ص) طبق سفارش او، [[امام علی(ع)]] است و در کنار [[قرآن]] از [[امامان معصوم(ع)]] پیروی می‌کنند. اهل‌سنت پس از وفات پیامبر، امامت و رهبری امام علی(ع) را نپذیرفته و قائل به خلافت [[ابوبکر]] هستند.


==دلیل وجود اختلاف در فرقه‌های ادیان==
==دلیل وجود اختلاف در فرقه‌های ادیان==
خط ۲۵: خط ۲۴:


==امامت و رهبری مسلمانان پس از پیامبر(ص) نقطه آغاز اختلاف==
==امامت و رهبری مسلمانان پس از پیامبر(ص) نقطه آغاز اختلاف==
بعد از رسول الله آنچه که باعث تفرقه دربین مسلمین گردید اختلاف آنان در مسئله امامت و رهبری مسلمین بود. این اختلاف با توجه به حدیث دوات و قلم، در لحظات آخر زندگی پیامبر خدا(ص) بین پیامبر و عمر بن خطاب آغاز گردید. براساس همین واقعیت در مقدمه کتاب الصواعق المحرقه، نوشته یکی عالمان اهل سنت، وقتی این حدیث را از کتاب شرح مواقف نقل می‌کند می‌گوید این اختلاف بین رسول الله و عمر در مسئله امامت و منصب خلافت بوده است.<ref>هیتمی، احمد بن حجر، الصواعق المحرقه، مقدمه، ص (هـ) مصر، مکتبه القاهره، بی تا.</ref>
بعد از رسول الله آنچه که باعث تفرقه دربین مسلمین گردید اختلاف آنان در مسئله [[امامت]] و رهبری مسلمین بود. این اختلاف با توجه به حدیث دوات و قلم، در لحظات آخر زندگی پیامبر خدا(ص) بین پیامبر و [[عمر بن خطاب]] آغاز گردید. بر اساس همین واقعیت در مقدمه کتاب الصواعق المحرقه، نوشته یکی عالمان اهل سنت، وقتی این حدیث را از کتاب شرح مواقف نقل می‌کند می‌گوید این اختلاف بین رسول‌الله و عمر در مسئله امامت و منصب خلافت بوده است.<ref>هیتمی، احمد بن حجر، الصواعق المحرقه، مقدمه، ص (هـ) مصر، مکتبه القاهره، بی تا.</ref>


در کتاب الفرق بین الفرق یکی دیگر از عالمان اهل سنت نیز می‌گوید: اختلاف مسلمین برای بار اول در مسئله امامت بوده است. انصار اعتقاد به امامت سعد بن عباده داشته و قریش اعتقاد داشتند که امامت از آن قریش است.<ref>ابو منصور، عبدالقاهر بن طاهر، الفرق بین الفرق، ص۱۳، بیروت، دارالوفاق الجدیده دوم، ۱۹۷۷ م.</ref>
در کتاب الفرق بین الفرق یکی دیگر از عالمان اهل سنت نیز می‌گوید: اختلاف مسلمین برای بار اول در مسئله امامت بوده است. انصار اعتقاد به امامت سعد بن عباده داشته و قریش اعتقاد داشتند که امامت از آن قریش است.<ref>ابو منصور، عبدالقاهر بن طاهر، الفرق بین الفرق، ص۱۳، بیروت، دارالوفاق الجدیده دوم، ۱۹۷۷ م.</ref>
خط ۳۱: خط ۳۰:
به هر صورت وقتی نامه رسول خدا نوشته نشد عده معدودی از اصحاب بر اساس آیات قرآن کریم هم سخنان و سفارشات رسول خدا(ص) را وحی الهی دانسته<ref>(نجم: ۳-۴).</ref> و هم معتقد به وجوب پیروی از آن حضرت بودند،<ref>(نساء: ۹۵)؛ (حشر: ۷).</ref> لذا از سخنان و دستورات پیامبر در مسئله امامت پیروی نمودند و بر اصل اسلام باقی ماندند و این روایات را سرلوحه هدایت خودشان قرار داده و بعد از پیامبر(ص) اعتقاد به امامت امام علی(ع) و سایر اهل بیت(ع) را در حوزه دینی خودشان حفظ نمودند. این دسته از مسلمین توسط خود پیامبر(ص) شیعه نامیده شدند<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ص۱۶، بیروت، مؤسسه فقه الشیعه، اول ۱۴۱۱ ق و متقی هندی، کنز العمال، ۱۳/۱۵۶، حدیث ۳۶۴۸۳، بیروت، مؤسسه الرساله.</ref> و بعد از رحلت آن حضرت بر همین نام تا امروز باقی ماندند.
به هر صورت وقتی نامه رسول خدا نوشته نشد عده معدودی از اصحاب بر اساس آیات قرآن کریم هم سخنان و سفارشات رسول خدا(ص) را وحی الهی دانسته<ref>(نجم: ۳-۴).</ref> و هم معتقد به وجوب پیروی از آن حضرت بودند،<ref>(نساء: ۹۵)؛ (حشر: ۷).</ref> لذا از سخنان و دستورات پیامبر در مسئله امامت پیروی نمودند و بر اصل اسلام باقی ماندند و این روایات را سرلوحه هدایت خودشان قرار داده و بعد از پیامبر(ص) اعتقاد به امامت امام علی(ع) و سایر اهل بیت(ع) را در حوزه دینی خودشان حفظ نمودند. این دسته از مسلمین توسط خود پیامبر(ص) شیعه نامیده شدند<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ص۱۶، بیروت، مؤسسه فقه الشیعه، اول ۱۴۱۱ ق و متقی هندی، کنز العمال، ۱۳/۱۵۶، حدیث ۳۶۴۸۳، بیروت، مؤسسه الرساله.</ref> و بعد از رحلت آن حضرت بر همین نام تا امروز باقی ماندند.


عده دیگری به رهبری عمر و ابوبکر بلافاصله بعد از رحلت پیامبر(ص) فرصت را غنیمت شمرده و در سقیفه بنی ساعده که در واقع یک نوع کودتا علیه رهبری امام علی(ع) بود با چند نفر دیگر جمع شده و بعد از مشاجرات و مجادلات قبیله‌ای، ابوبکر با بیعت عمر به عنوان خلیفه و امام مسلمانان انتخاب شد و زمام سیاسی مسلمین را به دست گرفت.<ref>بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، ۲/۲۹۱، بیروت، دارصعب، بی تا و جزای، مبارک بن اثیر، جامع الاصول، ۴/۴۷۰، بیروت، احیاء التّراث العربی.</ref>
عده دیگری به رهبری عمر و [[ابوبکر]] بلافاصله بعد از رحلت [[پیامبر(ص)]] فرصت را غنیمت شمرده و در [[سقیفه بنی ساعده]] که در واقع یک نوع کودتا علیه رهبری [[امام علی(ع)]] بود با چند نفر دیگر جمع شده و بعد از مشاجرات و مجادلات قبیله‌ای، ابوبکر با بیعت عمر به عنوان خلیفه و امام مسلمانان انتخاب شد و زمام سیاسی مسلمین را به دست گرفت.<ref>بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، ۲/۲۹۱، بیروت، دارصعب، بی تا و جزای، مبارک بن اثیر، جامع الاصول، ۴/۴۷۰، بیروت، احیاء التّراث العربی.</ref>


از همین‌جا اولین مذهب با انشعاب عمر و ابوبکر از مسیر اصلی اسلام و بر اساس مخالفت با سفارشات پیامبر بزرگ خدا، به وجود آمد که بعدها به اهل سنت نامیده شد. بعد از آن در اثر این اختلاف اساسی اختلافات متعدد دیگر در اثر عوامل مختلف به وجود آمده است.
از همین‌جا اولین مذهب با انشعاب عمر و ابوبکر از مسیر اصلی [[اسلام]] و بر اساس مخالفت با سفارشات پیامبر خدا، به وجود آمد که بعدها به اهل سنت نامیده شد. بعد از آن در اثر این اختلاف اساسی اختلافات متعدد دیگر در اثر عوامل مختلف به وجود آمده است.


==دلایل اختلاف بر سر تعیین جانشین پیامبر(ص)==
==دلایل اختلاف بر سر تعیین جانشین پیامبر(ص)==
دلایلی برای ریشه اختلاف تعیین جانشین برای پیامبر ذکر کرده‌اند:
دلایلی برای ریشه اختلاف تعیین جانشین برای پیامبر ذکر کرده‌اند:
۱. تعصبات قبیله‌ای و گرایش‌های حزبی، چنانچه سایر قبایل قریش همیشه به خاطر رقابت و حسادت قبیله‌ای با قبیله بنی‌هاشم به خاطر وجود حضرت محمد(ص) از این قبیل، دشمنی کرده و سعی می‌کردند آنها را تضعیف کنند.
* تعصبات قبیله‌ای و گرایش‌های حزبی، چنانچه سایر قبایل قریش همیشه به خاطر رقابت و حسادت قبیله‌ای با قبیله [[بنی‌هاشم]] به خاطر وجود حضرت محمد(ص)، دشمنی کرده و سعی می‌کردند آنها را تضعیف کنند.


۲. عدم فهم دقیق مفاهیم و حقایق دینی از سوی بعضی از مسلمانان، که این خودش باز، دلایل و عوامل زیادی دارد از جمله، مسلمان شدن سریع و غافل‌گیرانه و بدون برنامه اقوام و قبیله‌های عرب و ملل گوناگون با فرهنگ‌های مختلف، در اثر فتوحات و گسترش اسلام. چنانچه رسول خدا(ص) در حدیثی از گروهی سخن می‌گوید: که قرآن می‌خوانند، اما در فهم دین، آنچنان به خطا می‌روند که تیر از کمان.<ref>. ابن حنبل، المسند، بیروت، دارالجیل، ج۱، صص، ۱۶۰، ۱۴۷، ۱۱۳، ۱۰۸، ۹۲، ۸۸ و ج۲، ص۲۱۹ و ج۳، صص ۲۹، ۳۲، ۱۵، ۵ و ج۴، ص، ۴۲۲، و ج۵، ص۳۱؛ مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، بیروت، مؤسسه عزالدین، ج۱، ص۱۰۶۴–۱۰۶۳، متقی هندی، کنزالعمال، بیروت، مؤسسه الرساله، ص۱۳۱–۱۲۶.</ref>
* عدم فهم دقیق مفاهیم و حقایق دینی از سوی بعضی از مسلمانان.


۳. منع تدوین و نقل حدیث از سوی خلیفه اول، دوم و سوم،<ref>. ابن کثیر، تاریخ ابن کثیر، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۸، ص۱۰۷؛ متقی هندی، پیشین، ج۵، صص ۲۳۹ و ۴۸۶۵.</ref> که خود این آثار سوء زیادی از جمله: ۱. از بین رفتن بخش عظیمی از احادیث ۲. وضع و جعل احادیث ۳. اختلاف حدیث (زیرا هنگامی‌که اعتماد بر حافظه باشد، بدیهی است که خصوصیات الفاظ گاه از ذهن غائب گردد) ۴. تشکیک در سنت ۵. غصب حق اهل بیت و تبعات سوء دیگری که در جامعه مسلمین به دنبال داشت.
* منع تدوین و نقل حدیث از سوی خلیفه اول، دوم و سوم،<ref>. ابن کثیر، تاریخ ابن کثیر، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۸، ص۱۰۷؛ متقی هندی، پیشین، ج۵، صص ۲۳۹ و ۴۸۶۵.</ref> این اقدام باعث بوجود آمدن آثار سوء زیادی شد از جمله: ۱. از بین رفتن بخش عظیمی از احادیث پیامبر(ص) ۲. وضع و [[جعل احادیث]] ۳. اختلاف و اشتباه در نقل حدیث (زیرا هنگامی‌که اعتماد بر حافظه باشد، بدیهی است که خصوصیات الفاظ گاه از ذهن غائب گردد) ۴. تشکیک در سنت ۵. غصب حق اهل‌بیت و تبعات سوء دیگری که در جامعه مسلمین به دنبال داشت.


۴. توطئه دستگاه‌های حکومتی در جهت دامن‌زدن به اختلافات فکری و مشغول کردن مردم به مسائل غیر مهم و بهره‌برداری سیاسی از آن و در حقیقت حکام جور، از سه عامل تطمیع، تهدید و تبلیغ در جهت دامن‌زدن به اختلافات و دور کردن مردم از اسلام واقعی و زمینه‌سازی برای حکومت خود استفاده می‌کردند.
* توطئه دستگاه‌های حکومتی در جهت دامن‌زدن به اختلافات فکری و مشغول کردن مردم به مسائل غیر مهم و بهره‌برداری سیاسی از آن و در حقیقت حکام جور، از سه عامل تطمیع، تهدید و تبلیغ در جهت دامن‌زدن به اختلافات و دور کردن مردم از اسلام واقعی و زمینه‌سازی برای حکومت خود استفاده می‌کردند.


۵. وجود منافقان در بین مسلمانان، که به خاطر منافع متعدد خود، به ظاهر اسلام آوردند ولی در باطن و خلوت خود بر علیه اسلام و مسلمین توطئه می‌کردند.<ref>. بقره، آیات ۸–۱۶؛ توبه، ۱۰۱.</ref>
* وجود منافقان در بین مسلمانان، که به خاطر منافع متعدد خود، به ظاهر اسلام آوردند ولی در باطن و خلوت خود بر علیه اسلام و مسلمین توطئه می‌کردند.<ref>(بقره: ۸–۱۶)؛ (توبه: ۱۰۱).</ref>


مواردی که ذکر شد، متأسفانه بستری شد برای اختلافات بیشتر مسلمانان بعد از رحلت رسول مکرم(ص) و به وجود آمدن فرقه‌های مختلف، ولی بی‌گمان تنها وظیفه و مسئولیتی که برگردن مسلمانان در عصر ما هست این است که با اتکاء به توحید و کتاب و سنت و اشتراکات فراوانی که در جهان اسلام می‌باشد وحدت و همدلی خود را بیشتر کرده خود و جهان اسلام را در مقابل دشمنان آن تقویت کنند.
این دلایل بستری شد برای اختلافات بیشتر مسلمانان بعد از رحلت رسول اکرم(ص) و به وجود آمدن فرقه‌های مختلف، ولی بی‌گمان تنها وظیفه و مسئولیتی که برگردن مسلمانان در عصر ما هست این است که با اتکاء به توحید و کتاب و سنت و اشتراکات فراوانی که در جهان اسلام می‌باشد وحدت و همدلی خود را بیشتر کرده خود و جهان اسلام را در مقابل دشمنان آن تقویت کنند.


مطالعه بیشتر
==مطالعه بیشتر==
 
* ''تاریخ شیعه و فرقه‌های اسلام''، دکتر محمد جواد مشکور.
۱ـ تاریخ شیعه و فرقه‌های اسلام، دکتر محمد جواد مشکور.
* ''آنگه هدایت شدم''، سید محمد تیجانی.
 
* ''المراجعات''، سید شرف الدین عاملی.
۲ـ آنگه هدایت شدم، سید محمد تیجانی.
* ''فرقه و مذاهب کلامی''، ربانی گلپایگانی.
 
۳ـ المراجعات، سید شرف الدین عاملی.
 
۴- فرقه و مذاهب کلامی، ربانی گلپایگانی.
 
پیامبر(ص) فرمود:
 
  «شیعه علی همان رستگاران روز قیا مت اند».<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۵۷.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی =کلام
|شاخه فرعی۱ =
|شاخه فرعی۱ =امامت
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۲ =امامت خاصه
|شاخه فرعی۳ =
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
خط ۸۶: خط ۷۷:
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[ps:د شیعه او سني په منځ کي اصلی اختلاف]]
[[رده:اهل سنت]]
[[رده:شیعه امامیه]]
[[رده:تاریخ صدر اسلام]]
۷٬۲۳۰

ویرایش