|
|
(۹ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi }}
| |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| آیا این روایت معتبر است: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «یَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَا خَلِیفَتُهُ فِی أَهْلِهِ»؛ «خداوند میفرماید من جانشین او (شهید) در خانوادهاش هستم»؟
| | حدیثی نقل شده که بر اساس آن خداوند جانشین شهید در خانواده او است. آیا این حدیث از نظر سند صحیح است؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
|
| |
|
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| | | {{جعبه اطلاعات حدیث |
| این روایت را ابو القاسم عبد الله از پدرش (أَحْمَدَ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِیُّ) از امام رضا نقل کرده است و متأسفانه هر دو راوی در کتابهای رجالی مجهول هستند، یعنی نامشان آمده ولی به ثقه بودن یا نبودنشان هیچ اشارهای نشده است. علاوه برآندو، دیگر راویان این روایت از جمله ابو الفتح عبید الله و ابو الحسن علی بن محمد و ابو الحسن احمد بن محمد نیز مجهول هستند.
| | | عنوان = |
| | | تصویر =حدیث جانشینی خدا در خانواده شهید.jpg |
| | | توضیح تصویر = |
| | | اندازه تصویر = |
| | | نامهای دیگر = |
| | | موضوع = |
| | | به نقل از = [[امام رضا(ع)]]، [[پیامبر(ص)]] |
| | | روایات مشابه = |
| | | راوی اصلی = احمد بن عامر طائی |
| | | دیگر راویان = عبدالله بن احمد بن عامر طائی |
| | | اعتبار سند = [[حدیث ضعیف|ضعیف]] |
| | | منابع شیعه = [[صحیفة الامام الرضا(ع) (کتاب)|صحیفة الامام الرضا(ع)]] |
| | | منابع سنی = الکشف و البیان عن تفسیر القرآن |
| | | وابسته = |
| | }} |
| | '''جانشینی خدا در خانواده شهیدان'''، مضمون روایتی است که در کتاب [[صحیفة الامام الرضا(ع) (کتاب)|صحیفة الامام الرضا(ع)]] ذکر شده و از نظر سند [[حدیث ضعیف|ضعیف]] است. دلیل ضعف سند ناشناخته بودن احمد بن عامر طائی یکی از راویان سلسهسند است. |
|
| |
|
| == متن حدیث == | | == متن حدیث == |
| {{عربی|...فَإِذَا أُزِيلَ الشَّهِيدُ عَنْ فَرَسِهِ بِطَعْنَةٍ أَوْ بِضَرْبَةٍ، لَمْ يَصِلْ إِلَى الْأَرْضِ، حَتَّى يَبْعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ زَوْجَتَهُ مِنَ الْحُورِ الْعِين... وَ يَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَا خَلِيفَتُهُ فِي أَهْلِهِ وَ مَنْ أَرْضَاهُمْ فَقَدْ أَرْضَانِي وَ مَنْ أَسْخَطَهُمْ فَقَدْ أَسْخَطَنِي...|ترجمه=}}.<ref name=":0">علی بن موسی، امام هشتم(ع)، صحیفة الامام الرضا(ع)، به تحقیق محمدمهدی نجف، مشهد، کنگره جهانی امام رضا(ع)، ۱۴۰۶ق، ص۹۲.</ref> | | {{عربی|... فَإِذَا أُزِيلَ الشَّهِيدُ عَنْ فَرَسِهِ بِطَعْنَةٍ أَوْ بِضَرْبَةٍ، لَمْ يَصِلْ إِلَى الْأَرْضِ، حَتَّى يَبْعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ زَوْجَتَهُ مِنَ الْحُورِ الْعِين... وَ يَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَا خَلِيفَتُهُ فِي أَهْلِهِ وَ مَنْ أَرْضَاهُمْ فَقَدْ أَرْضَانِي وَ مَنْ أَسْخَطَهُمْ فَقَدْ أَسْخَطَنِي...|ترجمه=}}.<ref name=":0">علی بن موسی، امام هشتم(ع)، صحیفة الامام الرضا(ع)، به تحقیق محمدمهدی نجف، مشهد، کنگره جهانی امام رضا(ع)، ۱۴۰۶ق، ص۹۲.</ref> |
| {{نقل قول|«...هنگامی که شهید بر اثر ضربه شمشیر یا نیزهای از اسب خود به زمین میافتد، به زمین نمیرسد مگر اینکه خدای بلندمرتبه حورالعین را به همسری او به سوی او میفرستد... و خدا میگوید: من جانشین شهید در خانواده او هستم، هر کس رضایت آنها را به دست آورد، رضایت من را به دست آورده و هر کس آنها را به خشم آورد، من را به خشم آورده است.»}} | | {{نقل قول|«... هنگامی که شهید بر اثر ضربه شمشیر یا نیزهای از اسب خود به زمین میافتد، به زمین نمیرسد مگر اینکه خدای بلندمرتبه حورالعین را به همسری او به سوی او میفرستد… و خدا میگوید: من جانشین شهید در خانواده او هستم، هر کس رضایت آنها را به دست آورد، رضایت من را به دست آورده و هر کس آنها را به خشم آورد، من را به خشم آورده است.»}} |
|
| |
|
| == سند == | | == سند == |
| حدیث جانشینی خدا در خانواده شهیدان، در کتاب صحیفة الامام الرضا(ع) به نقل از امام رضا(ع) ذکر شده است.<ref name=":0" /> این روایت مانند دیگر روایات این کتاب، از ابوالقاسم عبدالله بن احمد بن عامر طائی از پدرش احمد بن عامر الطائی نقل شده که هر دو مجهول و ناشناخته هستند. | | حدیث جانشینی خدا در خانواده شهیدان، در کتاب [[صحیفة الامام الرضا(ع) (کتاب)|صحیفة الامام الرضا(ع)]] به نقل از [[امام رضا(ع)]] ذکر شده است. امام رضا(ع) این سخن را از [[امام علی(ع)]] و او از [[پیامبر(ص)]] نقل کرده است.<ref name=":0"/> این روایت مانند دیگر روایات این کتاب، از ابوالقاسم عبدالله بن احمد بن عامر طائی<ref>برای نمونه نگاه کنید به طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، جماعة المدرسین، ۱۳۷۳ش، ص۳۵۱.</ref> از پدرش احمد بن عامر الطائی<ref>نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، به تحقیق موسی شبیری زنجانی، قم، جماعة المدرسین، ۱۳۶۵ش، ص۱۰۰.</ref> نقل شده که در کتابهای رجالی متقدم [[توثیق]] یا [[تضعیف]] نشدهاند. [[عبدالله مامقانی]] از رجالشناسان قرن ۱۴ قمری، عبدالله بن احمد طائی را حَسَن<ref>مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، (رحلی)، بینا، بیجا، بیتا، ج۲، ص۱۶۷.</ref> و پدرش را مجهولالحال دانسته است.<ref>مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، (رحلی)، بینا، بیجا، بیتا، ج۶، ص۱۹۸.</ref> بنابراین سند این روایت [[حدیث ضعیف|ضعیف]] است. |
| | |
| | |
| ثعلبی از علمای اهل سنت نیز، این روایت را از امام سجاد(ع) نقل کرده است.<ref>ثعلبی، احمد، الکشف والبیان عن تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ ق، ج۳، ص۲۰۵.</ref>
| |
| | |
| از منظر علم رجال با توجه به اینکه أَحْمَدَ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِیُّ و پسرش أَبُو الْقَاسِمِ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِیُّ توثیق نشدهاند و در کتابهای رجالی مجهول هستند و به معتبر بودن یا نبودن سخنان این دو نفر هیچ اشارهای نشده است، نمیتوان این کتاب را معتبر دانست؛ هر چند برخی گفتهاند که این کتاب معتبر است و در زمان ائمه اطهار نوشته شده است و بزرگان ما در کتابهای خود روایاتی را از این کتاب نقل کردهاند و اعتماد آین بزرگان خود میتواند دلیل بر اعاتبار این کتاب باشد.
| |
| | |
| == سند کتاب صحیفه امام رضا ==
| |
| یکی از کتابهای روایی که الان موجود است کتاب صحیفه الامام الرضا (سلام الله علیه) میباشد که فقط روایات امام رضا (سلام الله علیه) را بیان کرده است، این روایات را أَحْمَدَ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِیُّ از امام شنیده و برای پسرش أَبُو الْقَاسِمِ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِیُّ نقل کرده است و امروزه همه اسناد آن به این دو نفر میرسد و یکی از روایات این کتاب، روایت امیر مؤمنان (سلام الله علیه) درباره عظمت جهاد و شهید در راه خداست و
| |
| | |
| | |
| از منظر علم رجال با توجه به اینکه أَحْمَدَ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِیُّ و پسرش أَبُو الْقَاسِمِ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِیُّ توثیق نشدهاند و در کتابهای رجالی مجهول هستند و به معتبر بودن یا نبودن سخنان این دو نفر هیچ اشارهای نشده است، نمیتوان این کتاب را معتبر دانست؛ هر چند برخی گفتهاند که این کتاب معتبر است و در زمان ائمه اطهار نوشته شده است و بزرگان ما در کتابهای خود روایاتی را از این کتاب نقل کردهاند و اعتماد آین بزرگان خود میتواند دلیل بر اعاتبار این کتاب باشد.
| |
| | |
| صحیفه امام رضا که امروزه چاپ شده و همراه با ترجمه فارسی نیز هست، با اسنادی نقل شده است که مرحوم طبرسی صاحب کتاب مجمع البیان نقل کرده است و آن اینگونه است:
| |
| | |
| ثِقَه الْإِسْلَامِ أَبُو عَلِیٍّ الْفَضْلُ بْنُ الْحَسَنِ الطَّبْرِسِیُّ صاحب تفسیر مجمع البیان (ثقه و مورد اعتماد) از أَبُو الْفَتْحِ عُبَیْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الْکَرِیمِ بْنِ هَوَازِنَ الْقُشَیْرِیُّ (نامش در کتابهای رجالی نیامده است) از أَبُو الْحَسَنِ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْحَاتِمِیُّ الزُّوزَنِیُّ (شیخ حر عاملی در کتاب امل الآمل وی را صالح و فاضل معرفی کرده است؛ اما بروجردی در طرائف المقال مینویسد: باید در روایات وی توقف کرد زیرا دلیلی بر قبول آن نداریم.<ref>بروجردی، علی، طرائف المقال، قم، کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۳۱.</ref> نمازی شاهرودی نیز در مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۵، ص۴۵۹ وی را مجهول دانسته است) از أَبُو الْحَسَنِ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ هَارُونَ الزُّوزَنِیُّ (شیخ حر عاملی در کتاب امل الآمل وی را صالح و فاضل و فقیه معرفی کرده است<ref>حر عاملی، محمد، امل الآمل، ج۲، ص۲۸.</ref> و افندی در تعلیقه امل الآمل مینویسد: بعید نیست که وی از علمای اهل سنت باشد؛ اما نمازی شاهرودی در مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۴۸۰ وی را مجهول دانسته است) از أَبُو بَکْرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ حَفَدَه الْعَبَّاسِ بْنِ حَمْزَه النَّیْشَابُورِیِّ از أَبُو الْقَاسِمِ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِیُّ بِالْبَصْرَه (مجهول) از پدرش أَحْمَدَ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِیُّ (مجهول) از عَلِیُّ بْنُ مُوسَی الرِّضَا از پدرش مُوسَی بْنُ جَعْفَرٍ از پدرش جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ از پدرش مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ از پدرش عَلِیُّ بْنُ الحسین از پدرش حُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ از پدرش عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ از رسول الله…<ref>علی بن موسی، صحیفه الإمام الرضا علیه السلام، مشهد، کنگره جهانی امام رضا (علیه السلام)، چاپ اول، ۱۴۰۶ ق، ص۳۹.</ref>
| |
| | |
| بنابراین از نگاه علم رجال، اسناد این کتاب معتبر نمیباشد؛ زیرا علاوه بر مجهول بودن أَبُو الْقَاسِمِ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِیُّ بِالْبَصْرَه و پدرش أَحْمَدَ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِیُّ، دیگر راویان این سند نیز مجهول هستند از جمله: | |
| | |
| أَبُو الْفَتْحِ عُبَیْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الْکَرِیمِ بْنِ هَوَازِنَ الْقُشَیْرِیُّ.
| |
| | |
| أَبُو الْحَسَنِ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْحَاتِمِیُّ الزُّوزَنِیُّ.
| |
| | |
| أَبُو الْحَسَنِ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ هَارُونَ الزُّوزَنِیُّ.
| |
|
| |
|
| یادآوری این نکته نیز ضروری است که هر چند این سلسله سند معتبر نمیباشد؛ اما اکثر روایات این کتاب را دیگر علمای شیعه با اسنادی غیر از این سند نقل کردهاند که میتوان به برخی از آنها اعتماد کرد به طوری که مقدمه صحیفه الرضا که مؤسسه امام مهدی قم در سال ۱۳۶۶ شمسی چاپ کرده است، ۸۰ سند برای روایات این صحیفه ذکر شده است؛ البته نه کل کتاب و بلکه در هر سندی چند روایت نقل شده است و با این همه روایت مورد نظر در پرسش بالا با هیچ سندی غیر از سند صحیفه امام رضا نیامده است که در این نوشتار ثابت شد که از منظر رجالی اعتبار ندارد.
| | ابواسحاق ثعلبی از علمای اهل سنت قرن ۵ قمری نیز، این روایت را از [[امام سجاد(ع)]] نقل کرده است.<ref>ثعلبی، احمد، الکشف والبیان عن تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ ق، ج۳، ص۲۰۵.</ref> |
|
| |
|
| <span></span> | | == کتاب صحیفه امام رضا(ع) == |
| | {{اصلی|صحیفة الامام الرضا(ع) (کتاب)}} |
| | کتاب صحیفة الامام الرضا(ع) از کتابهای روایی [[شیعه]] است که در آن فقط روایات امام رضا(ع) بیان شده است. این روایات را احمد بن عامر طائی از امام رضا(ع) شنیده و برای پسرش ابوالقاسم عبدالله بن احمد طائی نقل کرده است. کتابهای رجالی متقدم این دو راوی را توثیق یا تضعیف نکردهاند؛<ref>برای نمونه نگاه کنید به طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، جماعة المدرسین، ۱۳۷۳ش، ص۳۵۱؛ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، به تحقیق موسی شبیری زنجانی، قم، جماعة المدرسین، ۱۳۶۵ش، ص۱۰۰.</ref> بنابراین روایات این کتاب با این سلسلهسند [[حدیث معتبر|معتبر]] نیستند. البته برخی روایات این کتاب، با اسنادی معتبر، در دیگر منابع حدیثی شیعه ذکر شده است.{{مدرک|date=ژوئیه ۲۰۲۱}} |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
خط ۴۷: |
خط ۴۰: |
|
| |
|
| {{شاخه | | {{شاخه |
| | شاخه اصلی = | | | شاخه اصلی = حدیث |
| | شاخه فرعی۱ = | | | شاخه فرعی۱ = منبعشناسی |
| | شاخه فرعی۲ = | | | شاخه فرعی۲ = |
| | شاخه فرعی۳ = | | | شاخه فرعی۳ = |
خط ۵۴: |
خط ۴۷: |
|
| |
|
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه = شد |
| | تیترها = | | | تیترها = شد |
| | ویرایش = | | | ویرایش = شد |
| | لینکدهی = | | | لینکدهی = شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر = شد |
| | بازبینی = | | | بازبینی = |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی نویسنده = | | | بازبینی نویسنده = |
| | تکمیل = | | | تکمیل = |
| | اولویت = | | | اولویت = ج |
| | کیفیت = | | | کیفیت = ج |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |