۲٬۲۴۴
ویرایش
ویرایش و بازبینی دوباره شد و مطالبی که در سایت مرکز مطالعات بود بدان اضافه شد و تیتر بندی ها تنظیم شد.
(ویرایش و بازبینی دوباره شد و مطالبی که در سایت مرکز مطالعات بود بدان اضافه شد و تیتر بندی ها تنظیم شد.) |
|||
| (۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۳: | ||
انسان هر چه دعا را آهسته‌تر بخواند، ادب دعا را بهتر رعایت کرده است.<ref>جوادی آملی، عبدالله، اسرار عبادات، ص۱۳۷.</ref> آهسته سخن گفتن به اخلاص و قبول نزدیکتر و از ریا دورتر است.<ref>طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، ترجمه: گروهی از مترجمان، مشهد، آستان قدس، چاپ اول، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۴۴۱.</ref>پیامبر(ص) در سفری بعضی اصحاب را دید که با فریاد دعا می‌کنند، فرمود: «آرام دعا کنید».<ref>سوره مریم، آیه۲. قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ اول، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۸۱.</ref> | انسان هر چه دعا را آهسته‌تر بخواند، ادب دعا را بهتر رعایت کرده است.<ref>جوادی آملی، عبدالله، اسرار عبادات، ص۱۳۷.</ref> آهسته سخن گفتن به اخلاص و قبول نزدیکتر و از ریا دورتر است.<ref>طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، ترجمه: گروهی از مترجمان، مشهد، آستان قدس، چاپ اول، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۴۴۱.</ref>پیامبر(ص) در سفری بعضی اصحاب را دید که با فریاد دعا می‌کنند، فرمود: «آرام دعا کنید».<ref>سوره مریم، آیه۲. قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ اول، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۸۱.</ref> | ||
در آیه ۵۵ [[سوره اعراف]] دستور داده شده که خدا را به‌طور «خفیه» و در پنهانی بخوانید: {{قرآن| ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَةً إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدينَ}} این برای این است که از «ریا» دورتر و به اخلاص نزدیکتر و توأم با تمرکز فکر و حضور قلب است.<ref>مکارم شیرازی ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص ۲۰۹.</ref> در قرآن آمده است [[حضرت زکریا]] نیز خداوند را در پنهانی و با اخلاص ندا می‌کرد.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ اول، ۱۳۸۸ش، </ref> | در آیه ۵۵ [[سوره اعراف]] دستور داده شده که خدا را به‌طور «خفیه» و در پنهانی بخوانید: {{قرآن| ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَةً إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدينَ}} این برای این است که از «ریا» دورتر و به اخلاص نزدیکتر و توأم با تمرکز فکر و حضور قلب است.<ref>مکارم شیرازی ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص ۲۰۹.</ref> در قرآن آمده است [[حضرت زکریا]] نیز خداوند را در پنهانی و با اخلاص ندا می‌کرد.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ اول، ۱۳۸۸ش، </ref>امام رضا (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: «یک دعای پنهانی بنده برابر است با هفتاد دعایی که به صورت آشکارا وعلنی باشد.}} | ||
<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۷۶.</ref>چرا که بهترین راه برای فرار از ریا در عبادات، انجام مخفیانه آن است. | |||
برای دعا خواندن آداب و دستوراتی رسیده است. از مهم‌ترین آنها این است که دعا با تضرع و پنهانی خوانده شود، بدون آن که با آواز بلند باشد و برای دیگران مزاحمت ایجاد کند یا تظاهر به دعا و هیاهو بشود.<ref>منتظری، حسینعلی، اسلام دین فطرت، ص۳۵۴.</ref> [[پیامبر (ص)]] بهترین یاد کردن از خدا را، یاد کردن نهانی می‌دانست.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، نهج الذکر، ج۱، ص۱۲۷.</ref> و در شب معراج پیامبر را ندا دادند که: {{متن عربی|ای محمّد! هر گاه کسی از امّتت غم‌هایش بسیار شد، نهانی مرا بخواند.}} <ref>محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت نامه پیامبر اعظم، ج۱۰، ص۷۵.</ref> | برای دعا خواندن آداب و دستوراتی رسیده است. از مهم‌ترین آنها این است که دعا با تضرع و پنهانی خوانده شود، بدون آن که با آواز بلند باشد و برای دیگران مزاحمت ایجاد کند یا تظاهر به دعا و هیاهو بشود.<ref>منتظری، حسینعلی، اسلام دین فطرت، ص۳۵۴.</ref> [[پیامبر (ص)]] بهترین یاد کردن از خدا را، یاد کردن نهانی می‌دانست.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، نهج الذکر، ج۱، ص۱۲۷.</ref> و در شب معراج پیامبر را ندا دادند که: {{متن عربی|ای محمّد! هر گاه کسی از امّتت غم‌هایش بسیار شد، نهانی مرا بخواند.}} <ref>محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت نامه پیامبر اعظم، ج۱۰، ص۷۵.</ref> | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
# '''حمد و ثنا:''' در دعا و درخواست از خدا توصیه شده که اول تمجید الهی صورت گیرد سپس دعا شود. <ref> مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تحقيق: إبراهيم ميانجي ، محمد باقر بهبودي، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق - ۱۹۸۳م، ج۹۰، ص۳۱۷.</ref> امام صادق(ع) می‌فرماید: {{متن عربی|هر دعایی که قبلش حمد خداوند نباشد، آن دعا عقیم است.}}<ref> کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۰۴.</ref> | # '''حمد و ثنا:''' در دعا و درخواست از خدا توصیه شده که اول تمجید الهی صورت گیرد سپس دعا شود. <ref> مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تحقيق: إبراهيم ميانجي ، محمد باقر بهبودي، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق - ۱۹۸۳م، ج۹۰، ص۳۱۷.</ref> امام صادق(ع) می‌فرماید: {{متن عربی|هر دعایی که قبلش حمد خداوند نباشد، آن دعا عقیم است.}}<ref> کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۰۴.</ref> | ||
# '''صدقه دادن:''' دعا طلب خیر است و دادن صدقه اثبات عملی خیرخواهی است. پیامبر خداا(ص) فرمود: {{متن عربی|اول صدقه بدهید هر کس دعا را با صدقه شروع کند دعایش رد نمی‌شود.}}<ref> صدوق، محمد بن علی، عیون الاخبار الرضا، بیروت، منشورات مؤسسة الاعلمي للمطبوعات، ج۱، ص۶۷.</ref> | # '''صدقه دادن:''' دعا طلب خیر است و دادن صدقه اثبات عملی خیرخواهی است. پیامبر خداا(ص) فرمود: {{متن عربی|اول صدقه بدهید هر کس دعا را با صدقه شروع کند دعایش رد نمی‌شود.}}<ref> صدوق، محمد بن علی، عیون الاخبار الرضا، بیروت، منشورات مؤسسة الاعلمي للمطبوعات، ج۱، ص۶۷.</ref> | ||
# '''صلوات فرستادن:''' امام صادق(ع) می‌فرماید: {{متن عربی|هر کس حاجتی از خداوند متعال دارد با صلوات بر محمد و آل او شروع کند پس حاجت خود را ذکر کند در آخر دعای خود را با صلوات ختم کند چرا که خداوند متعال کریم‌تر از آن است که دو طرف دعا را قبول کند و وسط آن را نپذیرد.}} | # '''صلوات فرستادن:''' امام صادق(ع) می‌فرماید: {{متن عربی|هر کس حاجتی از خداوند متعال دارد با صلوات بر محمد و آل او شروع کند پس حاجت خود را ذکر کند در آخر دعای خود را با صلوات ختم کند چرا که خداوند متعال کریم‌تر از آن است که دو طرف دعا را قبول کند و وسط آن را نپذیرد.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۹۴. </ref> | ||
<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۹۴. </ref> | |||
=== آداب همراه دعا=== | === آداب همراه دعا=== | ||
# دست‌ها را به سوی آسمان بلند کردن: امام حسین (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: {{متن عربی|رسول خدا هنگام دعا دستانش را بالا می‌برد هم‌چون مسکینی که غذا طلب می‌کند.}} <ref> مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تحقيق: إبراهيم ميانجي ، محمد باقر بهبودي، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق - ۱۹۸۳م، ج۹۰، ص۲۹۴.</ref> از حضرت علی(ع) پرسیدند: چرا باید دست‌ها را به سوی آسمان بلند کرد در حالیکه خداوند همه جا هست. پاسخ داد: به دلیل آیه {{قرآن| وَفِي السَّمَاءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ |ترجمه= و روزی شما در آسمان است و آنچه به شما وعده داده می‌شود!|سوره=ذاریات| | # '''دست‌ها را به سوی آسمان بلند کردن:''' امام حسین (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: {{متن عربی|رسول خدا هنگام دعا دستانش را بالا می‌برد هم‌چون مسکینی که غذا طلب می‌کند.}} <ref> مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تحقيق: إبراهيم ميانجي ، محمد باقر بهبودي، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق - ۱۹۸۳م، ج۹۰، ص۲۹۴.</ref> از حضرت علی(ع) پرسیدند: چرا باید دست‌ها را به سوی آسمان بلند کرد در حالیکه خداوند همه جا هست. پاسخ داد: به دلیل آیه {{قرآن| وَفِي السَّمَاءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ |ترجمه= و روزی شما در آسمان است و آنچه به شما وعده داده می‌شود!|سوره=ذاریات|=۲۲}} چون رزق و روزی انسان از آسمان نازل می‌شود.<ref> مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تحقيق: إبراهيم ميانجي ، محمد باقر بهبودي، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق - ۱۹۸۳م، ج۹۰، ص۳۰۸.</ref> | ||
# '''عمومیت دادن به دعا:''' در دعا فقط به خود دعا نشود و بلکه برای بقیه هم دعا شود که پیامبر خدا(ص) می‌فرماید: {{متن عربی|وقتی کسی دعا می‌کند آن را عمومیت دهد که باعث استجابت دعا می‌شود.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۸۷.</ref> | |||
# '''دعای جمعی:''' دعا اگر با جماعت باشد امکان اجابت آن بیشتر است. امام صادق(ع) می‌فرمایند: {{متن عربی|هرگاه چهار نفر یک چیز را با هم از خدا طلب کنند، قبل از متفرغ شدن، دعای‌شان اجابت می‌شود.}} <ref>صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال، قم، دار الشريف الرضي للنشر، چاپ دوم، 1406ق، ص۱۶۰.</ref> امام صادق(ع) می‌فرمود: {{متن عربی|وقتی پدرم از پیشامدی ناراحت می‌شد، زن‌ها و بچه‌ها را جمع می‌کرد و دعا می‌فرمود و بقیه، آمین می‌گفتند.}} <ref> کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۸۷.</ref> | |||
=== آداب بعد از دعا=== | |||
# '''صلوات فرستادن:''' صلوات فرستادن هم قبل از دعا سفارششده است و هم بعد از دعا و صلوات موانع استجابت دعا را برطرف می‌کند. امام صادق(ع) می‌فرماید: {{متن عربی|دعا در حجاب می‌ماند و به آسمان نمی‌رود تا اینکه صلوات فرستاده شود بر محمد و آل محمد.}}<ref>طوسی، محمد بن حسن، الامالی، قم، دار الثقافه، چاپ اول، 1414ق، ص۶۶۲.</ref> | |||
# '''دست به سر و صورت کشیدن:''' هنگامی که انسان دست به دعا بر می دارد، مستحب است که آن دست را به سر و صورت خود بکشد زیرا آن دست عطای الهی را دریافت کرده است و متبرک شده است، به طور یقین خالی بر نمی گردد و دستی که عطای الهی را دریافت کرد، گرامی است؛ بنابراین خوب است که آن را به صورت یا به سر بکشد. امام صادق(ع) می‌فرماید: {{متن عربی|وقتی کسی دعا می‌کند بعد از آن دستش را بر سر و صورت بکشد.}} <ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۷۱.</ref> | |||
دعا کردن آداب زیادی دارد؛ از جمله: دعا کردن با حالت خضوع و تذلّل، به زبان آوردن حاجت، تکرار کردن دعا و پا فشاری نمودن برخواسته، اخلاص در دعا و توجه به ذات حق تعالی با همه وجود و روی‌گردانی از غیر او، توسل جستن به محمّد و آل محمّد(ص) و درود فرستادن بر ایشان در آغاز، میان و پایان دعا، ستایش و ثنا گفتن خداوند متعال و اعتراف به تقصیرات خود در مقام بندگی و استغفار از آنها قبل از دعا، تحصیل معرفت صحیح به خداوند متعال، قصد تقرب داشتن از دعا، حسن ظن داشتن به اجابت از جانب خداوند، دعا کردن با آرامش قلب و سکون اعضا و جوارح و پرهیز از شتابزدگی و نداشتن دغدغه‌ای جز دعا در محضر پروردگار، بلند نکردن صدا هنگام دعا و در خلوت دعا کردن، انصاف داشتن در دعا، به معنای خواستن آنچه که بر حسب شأن او برایش روا است.<ref>مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ج۳، ص۶۲۱.</ref> | |||
وقتی انسان دست به دعا برداشت، مستحب است آن را بر سر و صورت خود بکشد، برای اینکه لطف خدا به این دست پاسخ می‌دهد، دستی که به سوی خدا دراز شود یقینا خالی برنمی‌گردد.<ref>جوادی آملی، عبدالله، حکمت عبادات، قم، اسراء، ۱۳۷۸، ص۲۱۵.</ref> | وقتی انسان دست به دعا برداشت، مستحب است آن را بر سر و صورت خود بکشد، برای اینکه لطف خدا به این دست پاسخ می‌دهد، دستی که به سوی خدا دراز شود یقینا خالی برنمی‌گردد.<ref>جوادی آملی، عبدالله، حکمت عبادات، قم، اسراء، ۱۳۷۸، ص۲۱۵.</ref> | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۵: | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت =ج | | اولویت =ج | ||
| کیفیت = | | کیفیت = ب | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
[[es:Normas de la súplica]] | [[es:Normas de la súplica]] | ||