شیعیان ایرانی امام هادی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
در میان برخی راویان امام هادی(ع) کسانی هستند که ظاهراً ایرانی هستند؛ آیا آنان در ایران زندگی می‌کردند یا در عراق یا حجاز بودند؟
در میان برخی راویان امام هادی(ع) کسانی هستند که ظاهراً ایرانی هستند؛ آیا آنان در ایران زندگی می‌کردند یا در عراق یا حجاز بودند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}'''شیعیان ایرانی امام هادی(ع)''' از شهرهای مختلف ایران، چون قم، اهواز، دیلم، جرجان، نیشابور، اصفهان، طالقان، همدان، بودند و با امام(ع) ارتباط داشتند. 
 
از دوره امام باقر(ع) و امام صادق(ع) وجود لقب قمی در اسامی راویان حدیث ائمه(ع) به عنوان دلیل یاد شده است. این شیعیان ایرانی قمی عموماً از خاندان اشعری بودند که خاندانی عرب‌تبار بود که پس از رخدادهای عراق در زمان حجاج بن یوسف به ایران کوچیدند و در قم ساکن شدند. گفته شده که به‌دلیل هجرت امام رضا(ع) به خراسان بر تعداد راویان ایرانی ائمه(ع) افزوده شد.
 
گفته شده که در زمان امامت امام هادی(ع) قم به مهم‌ترین مرکز تجمع شیعیان در ایران تبدیل می‌شود که رابطه محکمی میان شیعیان آن با ائمه(ع) برقرار می‌شود. در کنار قم، از برخی دیگر از شهرهای اطراف آن، چون آوه و کاشان، یاد شده است. اهواز را یکی دیگر از شهرهای ایران که شیعیان آن با امام هادی(ع) ارتباط داشتند به قلم آورده اند. علی بن مهزیار یکی از معروف ترین شیعیان این شهر دانسته شده که دارای روابط صمیمی و مستحکمی با امام هادی(ع) بوده است. در برخی منابع، روایتی نقل شده که در آن امام هادی(ع) با علی بن مهزیار اهوازی و غلام او به فارسی سخن می‌گوید.
 
==پیشینه ارتباط ائمه(ع) با شیعیان ایران تا زمان امام هادی(ع)==
==پیشینه ارتباط ائمه(ع) با شیعیان ایران تا زمان امام هادی(ع)==
به گفته محققان، بیشتر شیعیان در قرن نخست هجری قمری از عراق عرب و شهر کوفه بودند. برای این نکته فراوانی لقب کوفی برای راویان شیعی در این دوره به عنوان دلیل ارائه شده است.<ref>جعفریان، رسول، حیات فکری-سیاسی امامان شیعه، تهران، نشر علم، ۱۳۹۰ش، ص۶۵۳.</ref> پس از کوفه شهر قم، دومین مرکز شیعه در ایران به‌شمار رفته که از آن به کوفه صغیر یاد شده است.<ref>جعفریان، حیات فکری-سیاسی امامان شیعه، ص۶۵۴.</ref>  
به گفته محققان، بیشتر شیعیان در قرن نخست هجری قمری از عراق عرب و شهر کوفه بودند. برای این نکته فراوانی لقب کوفی برای راویان شیعی در این دوره به عنوان دلیل ارائه شده است.<ref>جعفریان، رسول، حیات فکری-سیاسی امامان شیعه، تهران، نشر علم، ۱۳۹۰ش، ص۶۵۳.</ref> پس از کوفه شهر قم، دومین مرکز شیعه در ایران به‌شمار رفته که از آن به کوفه صغیر یاد شده است.<ref>جعفریان، حیات فکری-سیاسی امامان شیعه، ص۶۵۴.</ref>  
خط ۱۶: خط ۲۱:


=== قم و شهرهای اطراف آن ===
=== قم و شهرهای اطراف آن ===
گفته شده که در زمان امامت امام هادی(ع) قم به مهم‌ترین مرکز تجمع شیعیان در ایران تبدیل می‌شود که رابطه محکمی میان شیعیان آن با ائمه(ع) برقرار می‌شود. در کنار قم، از برخی دیگر از شهرهای ایران یاد شده است.<ref>جعفریان، حیات فکری-سیاسی امامان شیعه، ص۶۵۴.</ref>  در برخی منابع از مکاتبه امام هادی(ع) با شیعیان قم درباره موضوع غلو یاد شده است: در جریان رخدادی که شیعیان قمی شخصی به نام، محمد بن ارومه قمی را متهم به غلو کردند، امام هادی(ع) نامه‌ای خطاب به شیعیان قم نوشت و محمد بن ارمه را از این اتهام مبرا دانست.<ref>نجاشی، علی بن عباس، رجال نجاشی، تحقیق سید موسی شبیری زنجانی، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۳۷۴ش، ص۳۲۹.</ref>
گفته شده که در زمان امامت امام هادی(ع) قم به مهم‌ترین مرکز تجمع شیعیان در ایران تبدیل می‌شود که رابطه محکمی میان شیعیان آن با ائمه(ع) برقرار می‌شود. در کنار قم، از برخی دیگر از شهرهای اطراف آن چون آوه و کاشان یاد شده است.<ref>جعفریان، حیات فکری-سیاسی امامان شیعه، ص۶۵۴.</ref>  در برخی منابع از مکاتبه امام هادی(ع) با شیعیان قم درباره موضوع غلو یاد شده است: در جریان رخدادی که شیعیان قمی شخصی به نام، محمد بن ارومه قمی را متهم به غلو کردند، امام هادی(ع) نامه‌ای خطاب به شیعیان قم نوشت و محمد بن ارمه را از این اتهام مبرا دانست.<ref>نجاشی، علی بن عباس، رجال نجاشی، تحقیق سید موسی شبیری زنجانی، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۳۷۴ش، ص۳۲۹.</ref>


در منابع، برای شیعیان قم با امام هادی(ع) همچنین رابطه مالی نقل شده است؛ آنچنان که در برخی منابع از از دو نفر قمی با نام های محمد بن داود قمی و محمد طُلَحی یاد شده که از قم و شهرهای اطراف آن اموالی، که عموماً خمس، نذورات و هدایا بودند، برای امام به عراق می‌بردند.<ref>عطاردی قوچانی، عزیزالله، مسند الامام الهادی ابی الحسن علی بن محمد عليهما السلام، مشهد، المؤتمر العالمی للامام الرضا(ع)، ۱۴۱۰ق، ص۴۵.</ref> در برخی متون، از سوی متوکل، خلیفه عباسی هم‌دوره با امامت امام هادی(ع)، فرستاده‌شدن این اموال از سوی شیعیان قم به عنوان اتهامی به امام(ع) عنوان شده است.<ref>طوسی، محمد بن حسن، أمالی الشيخ الطوسی، قم، مکتبة الداوری، بی‌تا، ج۱، ص۲۸۲-۲۸۳.</ref> دو شهر آوه و کاشان نیز از جمله شهرهای شیعی دانسته شده‌اند؛ آنچنان که در برخی متون روایی از سؤالی که یکی از این شیعیان کاشان به نام محمد بن علی کاشانی یاد شده که از امام هادی(ع) سؤالی درباره توحید می پرسد که امام(ع) با اتکا به آیه {{متن عربی|لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ|ترجمه=چيزى مانند او نيست}}<ref>سوره شوری، آیه ۱۱.</ref> به آن پاسخ می‌دهد.<ref>صدوق، محمد بن علی، التوحيد، تحقیق هاشم حسینی طهرانی، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۶ق، ص۱۰۱.</ref>
در منابع، برای شیعیان قم با امام هادی(ع) همچنین رابطه مالی نقل شده است؛ آنچنان که در برخی منابع از از دو نفر قمی با نام های محمد بن داود قمی و محمد طُلَحی یاد شده که از قم و شهرهای اطراف آن اموالی، که عموماً خمس، نذورات و هدایا بودند، برای امام به عراق می‌بردند.<ref>عطاردی قوچانی، عزیزالله، مسند الامام الهادی ابی الحسن علی بن محمد عليهما السلام، مشهد، المؤتمر العالمی للامام الرضا(ع)، ۱۴۱۰ق، ص۴۵.</ref> در برخی متون، از سوی متوکل، خلیفه عباسی هم‌دوره با امامت امام هادی(ع)، فرستاده‌شدن این اموال از سوی شیعیان قم به عنوان اتهامی به امام(ع) عنوان شده است.<ref>طوسی، محمد بن حسن، أمالی الشيخ الطوسی، قم، مکتبة الداوری، بی‌تا، ج۱، ص۲۸۲-۲۸۳.</ref> دو شهر آوه و کاشان نیز از جمله شهرهای شیعی دانسته شده‌اند؛ آنچنان که در برخی متون روایی از سؤالی که یکی از این شیعیان کاشان به نام محمد بن علی کاشانی یاد شده که از امام هادی(ع) سؤالی درباره توحید می پرسد که امام(ع) با اتکا به آیه {{متن عربی|لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ|ترجمه=چيزى مانند او نيست}}<ref>سوره شوری، آیه ۱۱.</ref> به آن پاسخ می‌دهد.<ref>صدوق، محمد بن علی، التوحيد، تحقیق هاشم حسینی طهرانی، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۶ق، ص۱۰۱.</ref>
۶٬۹۹۲

ویرایش