پرش به محتوا

نگاه اسلام به اشتغال زنان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
{{درگاه|خانواده}}
{{درگاه|خانواده}}


برای پاسخ به پرسش‌های مطرح شده مطالبی را عرض می‌کنیم:
== دیدگاه کلّی اسلام در مورد اشتغال زنان ==
 
با نگاهی به قرآن کریم و منابع روایی و تاریخی در می‌یابیم که اشتغال زنان به معنای کار درآمدزا به خودی خود هیچ ممنوعیتی در اسلام ندارد، بلکه به عنوان یک واقعیت، مفروض گرفته شده است. زنان مسلمان در زمان پیامبر اکرم و امامان معصوم «ع» در مشاغل گوناگونی همچون تجارت، خرمافروشی، صنایع دستی، ریسندگی، بافندگی، آرایش گری، خدمات خانگی، پرستاری، حضانت، اجاره املاک، چوپانی، عطرفروشی، تولید مواد خوشبوکننده و… به عنوان کار درآمدزا به فعالیت می‌پرداخته‌اند و به استثنای مشاغل فسادانگیزی مثل روسپی گری و آوازخوانی در مجالس گناه، هیچ مخالفتی با اشتغال زنان صورت نگرفته است، هرچند توصیه یا تشویق خاصی نیز نسبت به اشتغال زنان در متون دینی مشاهده نمی‌شود. پس می‌توان حکم اولی اشتغال زن در اسلام را جواز آن دانست، گرچه با ملاحظه قیود خاصی ممکن است احکام دیگری مثل کراهت یا استحباب به عنوان ثانوی برای آن ثابت شود.<ref>علی محمدی، کاظم، آسیب‌شناسی اشتغال زنان از نگاه اسلام و روان‌شناسی، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۸۸.</ref>
دیدگاه کلّی اسلام در مورد اشتغال زنان
 
با نگاهی به قرآن کریم و منابع روایی و تاریخی در می‌یابیم که اشتغال زنان به معنای کار درآمدزا به خودی خود هیچ ممنوعیتی در اسلام ندارد، بلکه به عنوان یک واقعیت، مفروض گرفته شده است. زنان مسلمان در زمان پیامبر اکرم و امامان معصوم «ع» در مشاغل گوناگونی همچون تجارت، خرمافروشی، صنایع دستی، ریسندگی، بافندگی، آرایش گری، خدمات خانگی، پرستاری، حضانت، اجاره املاک، چوپانی، عطرفروشی، تولید مواد خوشبوکننده و… به عنوان کار درآمدزا به فعالیت می‌پرداخته‌اند و به استثنای مشاغل فسادانگیزی مثل روسپی گری و آوازخوانی در مجالس گناه، هیچ مخالفتی با اشتغال زنان صورت نگرفته است، هرچند توصیه یا تشویق خاصی نیز نسبت به اشتغال زنان در متون دینی مشاهده نمی‌شود. پس می‌توان حکم اولی اشتغال زن در اسلام را جواز آن دانست، گرچه با ملاحظه قیود خاصی ممکن است احکام دیگری مثل کراهت یا استحباب به عنوان ثانوی برای آن ثابت شود.<ref>ر. ک. علی محمدی، کاظم، آسیب‌شناسی اشتغال زنان از نگاه اسلام و روان‌شناسی، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۸۸.</ref>


در توضیح وجه کراهت اشتغال زنان می‌توان این واقعیت تاریخی را گوشزد کرد که اسلام با الگوی تقسیم کار جنسیتی که در جامعه صدر اسلام حاکم بوده، مخالفتی نکرده است، بلکه می‌توان گفت احکام الزامی یا اولویت‌های دین در تثبیت این الگو نقش مؤثری داشته‌اند. از یک سو، اسلام نفقه زن را بر شوهر واجب کرده و زنان را از مسئولیت اقتصادی در برابر خانواده معاف کرده است. از سوی دیگر، اهتمام اسلام به کاهش اختلاط جنسی در سطح جامعه و تأکید بر نقش مادری- همسری زنان، زمینه فرهنگی مناسب را برای تقسیم کار جنسیتی فراهم کرده است، به این صورت که زنان عمدتا به سوی فعالیت‌های مربوط به خانه‌داری سوق داده شده و مردان مشاغل بیرون از خانه را به عهده گرفته‌اند. توجیهی که برای این رویکرد اسلام می‌توان یادآور شد، این است اسلام اشتغال زنان را نه به خودی خود، بلکه در فرضی که به مصالح مهم‌تر به ویژه ایفای نقش مادری و همسری و حفظ پاکدامنی و سلامت اخلاقی جامعه آسیب برساند، ناپسند شمرده است.<ref>بستان (نجفی)، حسین، اسلام و و تفاوت‌های جنسیتی، ص۱۵۲، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۸.</ref>
در توضیح وجه کراهت اشتغال زنان می‌توان این واقعیت تاریخی را گوشزد کرد که اسلام با الگوی تقسیم کار جنسیتی که در جامعه صدر اسلام حاکم بوده، مخالفتی نکرده است، بلکه می‌توان گفت احکام الزامی یا اولویت‌های دین در تثبیت این الگو نقش مؤثری داشته‌اند. از یک سو، اسلام نفقه زن را بر شوهر واجب کرده و زنان را از مسئولیت اقتصادی در برابر خانواده معاف کرده است. از سوی دیگر، اهتمام اسلام به کاهش اختلاط جنسی در سطح جامعه و تأکید بر نقش مادری- همسری زنان، زمینه فرهنگی مناسب را برای تقسیم کار جنسیتی فراهم کرده است، به این صورت که زنان عمدتا به سوی فعالیت‌های مربوط به خانه‌داری سوق داده شده و مردان مشاغل بیرون از خانه را به عهده گرفته‌اند. توجیهی که برای این رویکرد اسلام می‌توان یادآور شد، این است اسلام اشتغال زنان را نه به خودی خود، بلکه در فرضی که به مصالح مهم‌تر به ویژه ایفای نقش مادری و همسری و حفظ پاکدامنی و سلامت اخلاقی جامعه آسیب برساند، ناپسند شمرده است.<ref>بستان (نجفی)، حسین، اسلام و و تفاوت‌های جنسیتی، ص۱۵۲، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۸.</ref>
خط ۱۸: خط ۱۵:
این که می‌فرمایید: «اخیراً در مجامع گوناگون مطرح می‌شود خانم‌ها نباید به سر کار بروند» شاید به خاطر آسیب‌ها و پیامدهای منفی اشتغال زنان است که در جامعه بروز و ظهور پیدا کرده است. البته این مهم را نباید از نظر دور داشت که گاهی اشتغال زنان منشأ خیرات و برکات ارزشمندی برای جامعه و خانواده می‌شود، ولی هرگاه این مهم تبعات ناخوشایندی را به دنبال داشته باشد یا با کرامت ذاتی زن و کیان خانواده، سلامت جامعه و نقش اصلی زن تعارض نماید در این فرض، ترک اشتغال برای زن ارجحیت و گاهی ضرورت دارد و آن در جایی است که اشتغال زن باعث گناه گردد.
این که می‌فرمایید: «اخیراً در مجامع گوناگون مطرح می‌شود خانم‌ها نباید به سر کار بروند» شاید به خاطر آسیب‌ها و پیامدهای منفی اشتغال زنان است که در جامعه بروز و ظهور پیدا کرده است. البته این مهم را نباید از نظر دور داشت که گاهی اشتغال زنان منشأ خیرات و برکات ارزشمندی برای جامعه و خانواده می‌شود، ولی هرگاه این مهم تبعات ناخوشایندی را به دنبال داشته باشد یا با کرامت ذاتی زن و کیان خانواده، سلامت جامعه و نقش اصلی زن تعارض نماید در این فرض، ترک اشتغال برای زن ارجحیت و گاهی ضرورت دارد و آن در جایی است که اشتغال زن باعث گناه گردد.


برخی از پیامدهای اشتغال بانوان
== برخی از پیامدهای اشتغال بانوان ==
 
۱. اِشکال در ایفای نقش‌های خود در منزل.
۱. اِشکال در ایفای نقش‌های خود در منزل.


خط ۴۵: خط ۴۱:
# احساس بیهودگی و بی‌ارزشی نیز می‌تواند از آسیب‌های مادران شاغل باشد، به خصوص اگر از سوی همسر یا فرزندان حمایت کافی و قدرشناسی لازم صورت نپذیرد.
# احساس بیهودگی و بی‌ارزشی نیز می‌تواند از آسیب‌های مادران شاغل باشد، به خصوص اگر از سوی همسر یا فرزندان حمایت کافی و قدرشناسی لازم صورت نپذیرد.
# از جمله پیامدهای آشکار روی آوردن زنان به اشتغال، بی‌کاری مردان است.
# از جمله پیامدهای آشکار روی آوردن زنان به اشتغال، بی‌کاری مردان است.
منابع جهت مطالعهٔ بیشتر:


۱. علی محمدی، کاظم، آسیب‌شناسی اشتغال زنان از نگاه اسلام و روان‌شناسی، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۸۸.
== مطالعه بیشتر ==
۲.
 
۳. ملک‌زاده، فهیمه، تأثیر جنسیت بر اشتغال زنان، تهران: جامعه شناسان، ۱۳۹۲.
* علی محمدی، کاظم، آسیب‌شناسی اشتغال زنان از نگاه اسلام و روان‌شناسی، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۸۸.
۴.
 
۵. سعیدی مبارکه، فاطمه، زوج‌های فردا و تربیت فرزندان از دیدگاه قرآن و احادیث، تهران: آیین احمد، ۱۳۹۰.
* ملک‌زاده، فهیمه، تأثیر جنسیت بر اشتغال زنان، تهران: جامعه شناسان، ۱۳۹۲.
۶.
 
* سعیدی مبارکه، فاطمه، زوج‌های فردا و تربیت فرزندان از دیدگاه قرآن و احادیث، تهران: آیین احمد، ۱۳۹۰.


== منابع ==
== منابع ==
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱

ویرایش