چشم زخم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''چَشْمْ‌زَخْم،''' گزند و زیانی که به باور عامه در اثر نگاه ستایشگر یا حسدآلود، یا زبان تمجیدآمیز دوستان و آشنایان شورچشم، یا دشمنان و بدخواهان نظر تنگِ حسود به انسان، حیوان، نبات و شیء می‌رسد و به اصطلاح چشم یا نظر می‌خورند.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، علی بلوکباشی، ج۱۲، ص۵۹</ref>

اینکه سازوکار چشم زخم چگونه است هنوز میان اهل علم روشن نیست. به‌زعم برخی مبدأ چشم‌زخم، تأثیرِ مفروضی است که قوای نفسانی می‌توانند به‌گونه‌ای فعلاً ناشناخته در انفاس یا ابدانِ دیگر داشته باشند. [[خواجه نصیرالدین طوسی]] در شرح الاشارات، می‌گوید [[ابن سینا]] جزم به چشم زخم نداشته است و آن را از امور ظنی می‌دانسته است. ملاصدرا در کتاب المبدأ و المعاد تصریح کرده است که برخی نفوس در قوه وهمیه به‌حدی می‌رسند که می‌توانند در مواد خارجی تأثیر بگذارند و چشم‌زخم نیز به همین مقوله تعلق دارد.<ref>دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱، ص۵۴۹۷</ref>