automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱
ویرایش
بیت المقدس: تفاوت میان نسخه‌ها
←تیتر
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (←تیتر) |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
در صورت امکان در مورد بیت المقدس از پیدایش تاکنون توضیح دهید؟ | در صورت امکان در مورد بیت المقدس از پیدایش تاکنون توضیح دهید؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}}بیت | {{پاسخ}}'''بیت المقدس'''، نام شهری باستانی در [[فلسطین]] است. اورشلیم و قدس نامهای دیگر این شهر است. بیت المقدس از شهرهای مهم و مقدس میان ادیان در طول تاریخ شناخته می‌شود. این شهر در طول تاریخ میان مسلمانان و مسیحیان دست به دست می‌شد. فتح شام در اواخر ایام خلافت ابوبكر (۱۳ق /۶۳۴م) آغاز شد و حدود ۳ سال بعد مسلمانان به دروازه‌های بیت‌المقدس رسیدند. در [[جنگ‌های صلیبی]]، مسیحیان این شهر را تصرف کردند و تا سال ۵۸۳ق به دست آنان بود. در این سال [[صلاح‌الدین ایوبی]] شهر را بی‌آنكه كشتاری به راه اندازد، باز پس گرفت. به دنبال قدرت یافتن تركان عثمانی در سدۀ ۱۰ق /۱۶م، تحول بزرگی در خاورمیانه و به‌ویژه در بیت‌المقدس پدیدار شد كه تا حدود ۴ سده ادامه یافت. | ||
در سدۀ ۱۳ ق / ۱۹ م و تا آغاز جنگ جهانی اول، سرزمین فلسطین به نحو سازمان یافته‌ای شاهد مهاجرت یهودیان به آنجا بود. اقدامات یهودیان از زمان تشكیل «نخستین كنگرۀ صهیونیستها» در ۱۸۹۷م در شهر بازل سویس، و طرح ادعای «موطن» نسبت به فلسطین، تا تشكیل «صندوق ملی یهود» در ۱۹۰۱ م، با | در سدۀ ۱۳ ق / ۱۹ م و تا آغاز جنگ جهانی اول، سرزمین فلسطین به نحو سازمان یافته‌ای شاهد مهاجرت یهودیان به آنجا بود. اقدامات یهودیان از زمان تشكیل «نخستین كنگرۀ صهیونیستها» در ۱۸۹۷م در شهر بازل سویس، و طرح ادعای «موطن» نسبت به فلسطین، تا تشكیل «صندوق ملی یهود» در ۱۹۰۱ م، با همراهیهای انگلستان به‌ویژه از ۱۳۳۲ ق / ۱۹۱۴ م به بعد برای اسكان یهودیان و ایجاد موطن برای آنان، منجر به صدور [[اعلامیۀ بالفور]] شد. با تصرف بیت‌المقدس از سوی قوای انگلیسی و خارج ساختن آن از دست حكومت عثمانی، وایزمن (رئیس فدراسیون صهیونیستهای انگلستان) با هیئتی از همكیش خود، دفتری در بیت‌المقدس راه‌اندازی كرد. دولت بریتانیا در ۱۳۲۶ ش /۱۹۴۷ م اعلام داشت كه قیمومت خود را در ۱۵ آوریل ۱۹۴۸ ملغا خواهد ساخت. در همین سال، سازمان ملل این مسئله را مطرح ساخت كه بیت‌المقدس به صورت شهری بین‌المللی درآید. با رد این پیشنهاد از سوی دولتهای عربی، بر اساس قطعنامۀ سازمان ملل، بیت‌المقدس به دو نیم شرقی (شامل شهر كهن، در اختیار عربها) و غربی (در دست یهودیان) تقسیم گردید. طی جنگ ۶ روزه، در ۷ ژوئن ۱۹۶۷، اسرائیل بخش شرقی را نیز تصرف كرد و پس از گذشت حدود ۸۵۹ سال از رسیدن لشكر صلیبیون به پشت دیوارهای شهر، آن را به اشغال كامل خود درآورد. | ||
== نام == | == نام == | ||
از | از بیت المقدس در متون و دوره‌های مختلف با نامهای گوناگون، اما پیوسته به عنوان شهری قدسی و مورد احترام یاد شده است. از جملۀ این نامهاست: یبوس، یابیش، كادش، سالم، شالم، سالیم، صهیون، شهر داوود، اورسالم (اوروسالیم)، ایلیا، اورشلیم، یروشالئیم (یروشالایم)، قُدس، القُدُس، بیت‌المَقْدِس، بیت‌المُقدَّس و گاهی نیز آن را شهر عدالت، شهر امین، شهر زیبا، شهر مقدس، كوه معبد، شهر خدا و یا به تنهایی و به‌طور مطلق، معبد یا شهر خوانده‌اند. | ||
در متون مذهبی حدود ۲۰ نام مختلف برای بیت‌المقدس به‌كار رفته است. این شهر در قرآن كریم به صورتهای «القریة»، «الارض المباركة»، «الزیتون» و «الساهرة» آمده است. در تورات در كنار | در متون مذهبی حدود ۲۰ نام مختلف برای بیت‌المقدس به‌كار رفته است. این شهر در قرآن كریم به صورتهای «القریة»، «الارض المباركة»، «الزیتون» و «الساهرة» آمده است. در تورات در كنار نامهای دیگر، بیش از ۶۵۰ بار نام اورشلیم آمده است. پیش از آنكه داوود نبی (ع) به این مكان وارد شود، نه تنها نزد یبوسیان، ساكنان نخستین آن، بلكه نزد ابراهیم نبی (ع) مكانی مقدس به‌شمار می‌رفت و آن را محلی دانسته‌اند كه ابراهیم خلیل(ع) فرزند خود را در آنجا به قربانگاه برد؛ نیز آنجا را محل نزول وحی بر یعقوب نبی (ع) آورده‌اند. صورت یونانی نام این شهر، هیروسولوما نیز از مقدس بودن آن خبر می‌دهد. از این‌رو، این شهر به عنوان «جایگاه انبیا و مهبط وحی»، پیوسته نزد ادیان و مذاهب مختلف، به‌ویژه مسلمانان، مسیحیان و یهودیان، شهری مقدس بوده است. اورشلیم از نامهای مشهور این شهر است. این شهر در دورۀ اسلامی به‌طور اخص قدس و گاهی قدس شریف خوانده می‌شد. این شهر را عربها قدس (القدس)، و توسط ایرانیان بیشتر بیت‌المقدس می‌خوانند. <ref>جمعی از نویسندگان، «بیت المقدس»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۳، ذیل مدخل.</ref> | ||
[[پرونده:بیت المقدس.jpg|بندانگشتی| تصویری از بیت المقدس در زمان حکومت عثمانی]] | [[پرونده:بیت المقدس.jpg|بندانگشتی| تصویری از بیت المقدس در زمان حکومت عثمانی]] | ||
== | == بناهای تاریخی == | ||
از میان بناهای جالب توجه در درون دیوارهای شهر كهن، دو دسته به نحو شاخصی بر جای مانده‌اند: نخست، مجموعۀ حرم شریف شامل دو مكان از معتبرترین مكانها نزد مسلمانان، یعنی [[مسجد الاقصى]] و [[قبةالصخره]] (مسجد عمر) كه بنایی زیبا و باشكوه است؛ حرم شریف از مهم‌ترین مكانهای بیت‌المقدس است كه پیروان ادیان گوناگون در آن به عبادت می‌پردازند و با ردیف مدارس مذهبی و مقابر خود كه در داخل حصار و دروازه‌ها قرار دارد، از جلوه و ارزش ویژه‌ای برخوردار است. قبةالصخره با گنبد طلایی و كاشیهای آبی، سبز و فیروزه‌ای، در ۵۰۰ متری جنوبی مسجدالاقصى قرار دارد. بنای آن را خلیفۀ اموی، عبدالملك شروع و پسرش، ولید به اتمام رسانده كه حاوی آثار بسیاری از دورۀ اسلامی است. عبدالملك و پسرش ولید در بیت‌المقدس مساجد، بناها و قصرهای بسیاری برپا كردند و بدین ترتیب، این شهر به عنوان یكی از مراكز بزرگ امویان به‌شمار می‌آمد. دومین مجموعه بنای مهم بیت‌المقدس، [[مجموعۀ كلیسای قیامت]] است كه بخشهایی از آن مربوط به سرآغاز سدۀ ۵ق است و از یك كلیسای مدور، همراه با دیرها و كلیساهای كوچك كه آن را احاطه كرده‌اند، تشكیل شده است.<ref>جمعی از نویسندگان، «بیت المقدس»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۳، ذیل مدخل.</ref> | |||
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||