trustworthy
۶۳۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
پذیرش دین حق با معیار عقل قابل تحقق است. انتخاب دین با معیار های سلیقه، زبان و منطقه امر غیر معقول است. به همین دلیل تغییر دین نیز با این معیارها امر معقول و عقلائی نیست؛ زیرا انسان به خاطر اینکه دارای [[عقل]] هدایتگر است، از حکم عقل متابعت میکند و برخلاف آن قدم برنمیدارد. یک مسلمان زمانی میتواند از [[دین اسلام]] دست بردارد که بطلان آن از نظر عقل ثابت شود و زمانی میتواند [[آیین زرتشت]] را انتخاب کند که حقانیت آن از دیدگاه عقل ثابت شود. در حالی که آموزههای دین زرتشت هم در حوزه عقاید و هم در حوزه احکام عملی اشکالات متعددی دارد که با معیار عقل قابل پذیرش نیست. | پذیرش دین حق با معیار عقل قابل تحقق است. انتخاب دین با معیار های سلیقه، زبان و منطقه امر غیر معقول است. به همین دلیل تغییر دین نیز با این معیارها امر معقول و عقلائی نیست؛ زیرا انسان به خاطر اینکه دارای [[عقل]] هدایتگر است، از حکم عقل متابعت میکند و برخلاف آن قدم برنمیدارد. یک مسلمان زمانی میتواند از [[دین اسلام]] دست بردارد که بطلان آن از نظر عقل ثابت شود و زمانی میتواند [[آیین زرتشت]] را انتخاب کند که حقانیت آن از دیدگاه عقل ثابت شود. در حالی که آموزههای دین زرتشت هم در حوزه عقاید و هم در حوزه احکام عملی اشکالات متعددی دارد که با معیار عقل قابل پذیرش نیست. | ||
== عقل انسان معیار اصلی انتخاب دین == | == عقل انسان معیار اصلی انتخاب دین == | ||
خط ۲۹: | خط ۲۶: | ||
=== ثنویت یا دو خدایی === | === ثنویت یا دو خدایی === | ||
یکی از عقاید آیین زردشت [[ثنویت]] و دو خدایی است. در سراسر [[گاتها]] [[اهورامزدا]] یگانه آفریدگار [[جهان مینوی]] و مادی است و سرچشمه همه نیکیها و خوبیها است در مقابل آن آفریدگار یا فاعل شری وجود دارد به نام [[انگره مینو]] یا خرد خبیث که بعدها بهمرور ایام اهریمن گردید و زشتیهای جهانی از سوی اوست.<ref>پور داود، ابراهیم، اوستا، | یکی از عقاید آیین زردشت [[ثنویت]] و دو خدایی است. در سراسر [[گاتها]] [[اهورامزدا]] یگانه آفریدگار [[جهان مینوی]] و مادی است و سرچشمه همه نیکیها و خوبیها است در مقابل آن آفریدگار یا فاعل شری وجود دارد به نام [[انگره مینو]] یا خرد خبیث که بعدها بهمرور ایام اهریمن گردید و زشتیهای جهانی از سوی اوست.<ref>پور داود، ابراهیم، اوستا، تهران، دنیای کتاب، چ1، 1382ش، ص17.</ref> درنتیجه دو عنصر اهورامزدا و اهریمن، در این آیین نمایان شد که هرکدام بهنوعی دعوای خالقیت داشتند. | ||
=== تقدیس آتش === | === تقدیس آتش === | ||
از دیگر عقاید این آیین تقدیس آتش است. در ایران قبل از اسلام آتشکدههای فراوانی وجود داشت که آثار برخی از آنان تاکنون نیز باقیمانده است. هرچند زرتشتیان وجوهی را برای تقدیس آتش ذکر میکنند ولی دلیلی عقلی و فلسفی برای این تقدیس وجود ندارد و این افراط غیرعقلانی در تقدیس آتش باعث شده که عدهای آنان را [[آتشپرست]] بنامند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعهآثار، | از دیگر عقاید این آیین تقدیس آتش است. در ایران قبل از اسلام آتشکدههای فراوانی وجود داشت که آثار برخی از آنان تاکنون نیز باقیمانده است. هرچند زرتشتیان وجوهی را برای تقدیس آتش ذکر میکنند ولی دلیلی عقلی و فلسفی برای این تقدیس وجود ندارد و این افراط غیرعقلانی در تقدیس آتش باعث شده که عدهای آنان را [[آتشپرست]] بنامند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعهآثار، (خدمات متقابل اسلام و ایران)، انتشارات صدرا، چ3، 1419 ق، ج 14، ص 219.</ref> | ||
=== ازدواج با محارم === | === ازدواج با محارم === | ||
خط ۳۹: | خط ۳۶: | ||
در دوره [[هخامنشیان]]، کمبوجیه یکی از پادشاهان متهم به این بدعتگذاری است. در کتیبههای مربوط به دورههای اشکانی و ساسانی، برخی شاهان اشاره میکنند که ملکه آنها خواهر آنها نیز هست.<ref>کریستین سن، آرتور، ایران در زمان [[ساسانیان]]، ص234، ترجمهٔ رشید یاسمی، تهران، نشر صدای معاصر، 1378ش.</ref> | در دوره [[هخامنشیان]]، کمبوجیه یکی از پادشاهان متهم به این بدعتگذاری است. در کتیبههای مربوط به دورههای اشکانی و ساسانی، برخی شاهان اشاره میکنند که ملکه آنها خواهر آنها نیز هست.<ref>کریستین سن، آرتور، ایران در زمان [[ساسانیان]]، ص234، ترجمهٔ رشید یاسمی، تهران، نشر صدای معاصر، 1378ش.</ref> | ||
اردشیر، مؤسس سلسله ساسانی با دخترش دینَک خویدوده میکند و دخترش، همسر و شهبانوی او میشود. شاپور پسر اردشیر نیز با دختر ارشدش آذرناهید ازدواج میکند.<ref>لوکونین، ولادیمیر گریگورویچ، تمدن ایران ساسانی، | اردشیر، مؤسس سلسله ساسانی با دخترش دینَک خویدوده میکند و دخترش، همسر و شهبانوی او میشود. شاپور پسر اردشیر نیز با دختر ارشدش آذرناهید ازدواج میکند.<ref>لوکونین، ولادیمیر گریگورویچ، تمدن ایران ساسانی، ترجمه عنایت الله رضا، نشر علمیو فرهنگی، 1384ش، ص48 و 108.</ref> کردیر، روحانی بزرگ ساسانی در کتیبهای که بر کعبه زردشت دارد، در جمله ۴۵ مینویسد: «بسیار ازدواجها میان محرمان برقرار نمودم».<ref>هاشم رضی، وندیداد، تهران، بهجت، 1385ش، ص33.</ref> | ||
== احکام و اعمال خرافی دین زرتشت == | == احکام و اعمال خرافی دین زرتشت == | ||
در کتاب اوستا که کتاب دینی زرتشتیان بهشمار میآید احکامی بیانشده که نهتنها غیرعقلانی است بلکه گاهی انجام دادن آنها محال است که به آنها اشاره میشود: | در کتاب اوستا که کتاب دینی زرتشتیان بهشمار میآید احکامی بیانشده که نهتنها غیرعقلانی است بلکه گاهی انجام دادن آنها محال است که به آنها اشاره میشود: | ||
۱. درباره زنی که بچه مرده به دنیا بیاورد چنین حکم دادهشده که آن زن باید به نقطهای دوردست برده شده و دور از آبوآتش نگهداری شود و تنها بعد از خوردن چندین جام «گُمیز» (پیشاب گاو نر) آمیخته با خاکستر میتواند شیر بنوشد ولی باز حق نوشیدن آب را تا چندین روز ندارد.<ref>ر. ک. دستخواه، جلیل، اوستا، ج 2، ص 715 و 716، فرگرد پنجم ص 46 و | ۱. درباره زنی که بچه مرده به دنیا بیاورد چنین حکم دادهشده که آن زن باید به نقطهای دوردست برده شده و دور از آبوآتش نگهداری شود و تنها بعد از خوردن چندین جام «گُمیز» (پیشاب گاو نر) آمیخته با خاکستر میتواند شیر بنوشد ولی باز حق نوشیدن آب را تا چندین روز ندارد.<ref>ر. ک. دستخواه، جلیل، اوستا، ، انتشارات مروارید، چ1، 1370ش، ج 2، ص 715 و 716، فرگرد پنجم ص 46 و 57.</ref> | ||
۲. در وندیداد آمده است اگر کسی سگ آبی را بکشد باید «ده هزار تازیانه با اسپهه ـ اشترا، (تازیانه تسمهای که برای راندن اسب بهکاربرده میشود) ده هزار تازیانه با سرو شوچرن (شلاق) بدو بزنند و باید اَشَوَنانه و پرهیزگارانه ده هزار بسته هیزم سخت و خشک و پاک را چون تاوانی به روان سگ آبی به آتش اهورامزدا بیاورد…». البته حکم به اینجا ختم نمیشود بلکه باید ده هزار مار، ده هزار سنگپشت، ده هزار قورباغه، ده هزار مورچه، ده هزار کرم خاکی، ده هزار مگس و… را بکشد و خانه و زمینی را به روان سگ آبی داده هیجده اسطبل ویرانشده را بازسازی و هیجده سگ را از ناپاکیها پاککرده، هیجده مرد را طعام دهد و …<ref>اوستا، ج 2، ص | ۲. در وندیداد آمده است اگر کسی سگ آبی را بکشد باید «ده هزار تازیانه با اسپهه ـ اشترا، (تازیانه تسمهای که برای راندن اسب بهکاربرده میشود) ده هزار تازیانه با سرو شوچرن (شلاق) بدو بزنند و باید اَشَوَنانه و پرهیزگارانه ده هزار بسته هیزم سخت و خشک و پاک را چون تاوانی به روان سگ آبی به آتش اهورامزدا بیاورد…». البته حکم به اینجا ختم نمیشود بلکه باید ده هزار مار، ده هزار سنگپشت، ده هزار قورباغه، ده هزار مورچه، ده هزار کرم خاکی، ده هزار مگس و… را بکشد و خانه و زمینی را به روان سگ آبی داده هیجده اسطبل ویرانشده را بازسازی و هیجده سگ را از ناپاکیها پاککرده، هیجده مرد را طعام دهد و …<ref>اوستا، وندیداد، فرگرد چهارم، ج 2، ص 822.</ref> تا گناه او بخشیده شود. | ||
۳. یکی دیگر از احکام ظالمانه و خرافی در آیین زردشتی مربوط به زن دشتان است؛ یعنی زنی که دوران عادت ماهانه را میگذراند. در طول دوران دشتان، زن موجودی آلوده بهشمار میآمد که حتی نگاه او باعث آلودگی دیگران میشد. | ۳. یکی دیگر از احکام ظالمانه و خرافی در آیین زردشتی مربوط به زن دشتان است؛ یعنی زنی که دوران عادت ماهانه را میگذراند. در طول دوران دشتان، زن موجودی آلوده بهشمار میآمد که حتی نگاه او باعث آلودگی دیگران میشد. | ||
در وندیداد، فرگرد ۱۶، وظائف زن دشتان و جدا کردن وی در مدت قاعدگی از اعضای خانواده و شستوشوهای آیینی او با ادرار گاو توضیح دادهشده است. در ایران باستان اعتقاد بر آن بود که حمله [[اهریمن]] باعث شده است که زنان عادت ماهیانه داشته باشند و ازاینرو جدا از خانواده نگاه داشته میشدند.<ref>عفیفی، رحیم، اساتیر و فرهنگ ایرانی در نوشتههای پهلوی، | در وندیداد، فرگرد ۱۶، وظائف زن دشتان و جدا کردن وی در مدت قاعدگی از اعضای خانواده و شستوشوهای آیینی او با ادرار گاو توضیح دادهشده است. در ایران باستان اعتقاد بر آن بود که حمله [[اهریمن]] باعث شده است که زنان عادت ماهیانه داشته باشند و ازاینرو جدا از خانواده نگاه داشته میشدند.<ref>عفیفی، رحیم، اساتیر و فرهنگ ایرانی در نوشتههای پهلوی، توس، 1383 ش، ص512.</ref> | ||
۴. | ۴. از آنجاکه در آیین زردشت زن جزو اموال مرد محسوب میشد، گاهی مرد میتوانست زن خود را به مردی دیگر عاریه دهد.<ref>بارتلمه، کریستیان، زن در حقوق ساسانی، ترجمهٔ ناصر صاحب الزمانی، تهران، نشر بنگاه مطبوعاتی عطائی، 1337ش، ص 56-57.</ref> | ||
۵. در آیین زردشت، مجازات کسانی که بیزن و فرزند و خانه و خواسته هستند این است که بدنشان با کاردهای آهنین بریده شود. (فرگرد۴، بند۵۰.) در تفسیر این فراز گفتهاند منظور آن است که بندبند اعضای بدن چنین افرادی را از مفاصل، بهتدریج بریده و قطع میکردند و این قساوت در حالی انجام میشد که فرد محکوم زنده بود و خود شاهد و ناظر بود که چگونه اعضایش را بندبند از استخوان جدا میکنند.<ref>هاشم، رضی، وندیداد، ج1، ص304.</ref> | ۵. در آیین زردشت، مجازات کسانی که بیزن و فرزند و خانه و خواسته هستند این است که بدنشان با کاردهای آهنین بریده شود. (فرگرد۴، بند۵۰.) در تفسیر این فراز گفتهاند منظور آن است که بندبند اعضای بدن چنین افرادی را از مفاصل، بهتدریج بریده و قطع میکردند و این قساوت در حالی انجام میشد که فرد محکوم زنده بود و خود شاهد و ناظر بود که چگونه اعضایش را بندبند از استخوان جدا میکنند.<ref>هاشم، رضی، وندیداد، ج1، ص304.</ref> | ||
خط ۶۰: | خط ۵۷: | ||
۷. از دیگر احکام عجیب [[وندیداد]] یکی این است که کسی که به علتی مانند انداختن جسد در آب، محکوم به مرگ (مرگ ارزانی) میشد، پوستش را زندهزنده میکندند یا اعضای بدنش را تکهتکه میبریدند یا استخوانهایش را خرد میکردند.<ref>رضی، وندیداد، جلد 1، ص376.</ref> | ۷. از دیگر احکام عجیب [[وندیداد]] یکی این است که کسی که به علتی مانند انداختن جسد در آب، محکوم به مرگ (مرگ ارزانی) میشد، پوستش را زندهزنده میکندند یا اعضای بدنش را تکهتکه میبریدند یا استخوانهایش را خرد میکردند.<ref>رضی، وندیداد، جلد 1، ص376.</ref> | ||
۸. در ایران باستان همانند مسیحیت قرونوسطی، افراد ثروتمند میتوانستند جرائم خود را بخرند و شلاق را به جریمهٔ نقدی تبدیل نمایند. [[موبدان]] با تبدیل حدود شرعی و ضربات شلاق به پول نقد، سودهای کلانی برای خود و آتشکدهها فراهم آورده بودند. بسیاری از محققین دلیل وجود ثروت فراوان در آتشکدهها را که هرچند وقت بهیکباره توسط فاتحان به غارت میرفت، همین نوع از انباشت ثروت میدانند.<ref>رضی، وندیداد، ج1، ص373.</ref> در هیچ منبعی ذکر نشده که جامعه موبدان از این ثروتها جهت استفاده در امور عامالمنفعه استفاده کرده باشند. پس این ثروتها را فقط درراه بسط و گسترش حیطهٔ اجرای شرایع و تقویت مقام و منزلت دینی خویش مورداستفاده قرار میدادند.<ref>کرساسب چوکسی، جمشید، ستیز و سازش، | ۸. در ایران باستان همانند مسیحیت قرونوسطی، افراد ثروتمند میتوانستند جرائم خود را بخرند و شلاق را به جریمهٔ نقدی تبدیل نمایند. [[موبدان]] با تبدیل حدود شرعی و ضربات شلاق به پول نقد، سودهای کلانی برای خود و آتشکدهها فراهم آورده بودند. بسیاری از محققین دلیل وجود ثروت فراوان در آتشکدهها را که هرچند وقت بهیکباره توسط فاتحان به غارت میرفت، همین نوع از انباشت ثروت میدانند.<ref>رضی، وندیداد، ج1، ص373.</ref> در هیچ منبعی ذکر نشده که جامعه موبدان از این ثروتها جهت استفاده در امور عامالمنفعه استفاده کرده باشند. پس این ثروتها را فقط درراه بسط و گسترش حیطهٔ اجرای شرایع و تقویت مقام و منزلت دینی خویش مورداستفاده قرار میدادند.<ref>کرساسب چوکسی، جمشید، ستیز و سازش، میرسعیدی، نادر، ققنوس، چ3، 1386ش، ص31.</ref> | ||
۹. از دیگر احکام عجیب وندیداد، احترام افراطی به عناصر اربعه است. بهطوریکه برخی مورخان، مانند مسعودی اشاره میکنند که مجوسان گرمابه ندارند؛ زیرا آب را محترم میشمارند، با گومیز (ادرار گاو)، یا آب آمیخته به ادرار گاو و آب گیاهان، یا شراب رقیق و نوعی روغن خود را میشویند یا ازاله نجاست میکنند.<ref>رضی، وندیداد، ج1، ص 378.</ref> | ۹. از دیگر احکام عجیب وندیداد، احترام افراطی به عناصر اربعه است. بهطوریکه برخی مورخان، مانند مسعودی اشاره میکنند که مجوسان گرمابه ندارند؛ زیرا آب را محترم میشمارند، با گومیز (ادرار گاو)، یا آب آمیخته به ادرار گاو و آب گیاهان، یا شراب رقیق و نوعی روغن خود را میشویند یا ازاله نجاست میکنند.<ref>رضی، وندیداد، ج1، ص 378.</ref> | ||
بویس گزارش میکند موبدان زردشتی یکی از شاهان ساسانی را به آن سبب از سلطنت خلع کردند که وی به ساختن گرمابه اقدام کرده بود؛ زیرا «آنان [موبدان زردشتی] به پاک نگاهداشتن آب بیشتر دلبستگی داشتند تا شستن اندام خویش».<ref>بویس، مری، چکیده تاریخ کیش زرتشت، | بویس گزارش میکند موبدان زردشتی یکی از شاهان ساسانی را به آن سبب از سلطنت خلع کردند که وی به ساختن گرمابه اقدام کرده بود؛ زیرا «آنان [موبدان زردشتی] به پاک نگاهداشتن آب بیشتر دلبستگی داشتند تا شستن اندام خویش».<ref>بویس، مری، چکیده تاریخ کیش زرتشت، صنعتی زاده، همایون، صفیعلیشاه، 1377ش، ج1، ص406.</ref> | ||
۱۰. گومیز یا ادرار گاو در مراسم تطهیر و شستوشو و غسل [[مزدا]] پرستان دارای اهمیت ویژهای است و این نه به جهت مسائل میکروبزدایی و مانند آن است؛ بلکه به جهت خاصیت ضد دیو این ماده است. این ماده در مراسم برشنوم یا انواع غسلها و تطهیر افراد کاربرد دارد.<ref>رضی، وندیداد، ج1، ص355.</ref> | ۱۰. گومیز یا ادرار گاو در مراسم تطهیر و شستوشو و غسل [[مزدا]] پرستان دارای اهمیت ویژهای است و این نه به جهت مسائل میکروبزدایی و مانند آن است؛ بلکه به جهت خاصیت ضد دیو این ماده است. این ماده در مراسم برشنوم یا انواع غسلها و تطهیر افراد کاربرد دارد.<ref>رضی، وندیداد، ج1، ص355.</ref> | ||
خط ۷۰: | خط ۶۷: | ||
۱۱. ازنظر وندیداد، سگ و پرندگان و خارپشت از جانوران مزدا آفریده و نیک هستند، اما بسیاری از جانوران، مانند شیر، پلنگ، مور دانهکش و همه حشرات و خزندگان موذی آفریده اهریمن بوده و باید در تعداد هزار هزار کشته شوند. هر موبدی با خود ابزاری داشته که پیوسته جانوران موذی را با شدت و وسواس زیادی میکشت.<ref>رضی، وندیداد، ج1، ص 122.</ref> | ۱۱. ازنظر وندیداد، سگ و پرندگان و خارپشت از جانوران مزدا آفریده و نیک هستند، اما بسیاری از جانوران، مانند شیر، پلنگ، مور دانهکش و همه حشرات و خزندگان موذی آفریده اهریمن بوده و باید در تعداد هزار هزار کشته شوند. هر موبدی با خود ابزاری داشته که پیوسته جانوران موذی را با شدت و وسواس زیادی میکشت.<ref>رضی، وندیداد، ج1، ص 122.</ref> | ||
۱۲. یکی از وظایف عمده موبدان و پیشوایان دینی در کیش زردشت، کشتن خرفستران یعنی جانوران اهریمن آفریده، مانند مورچه، وزغ، مار و زنبور بوده است. | ۱۲. یکی از وظایف عمده موبدان و پیشوایان دینی در کیش زردشت، کشتن خرفستران یعنی جانوران اهریمن آفریده، مانند مورچه، وزغ، مار و زنبور بوده است.<ref>رضی، وندیداد، ج۱، ص ۴۱۲.</ref> در کتاب شایست ناشایست، مطالبی درباره احکام کشتن خرفستران نقلشده و برای آن ثوابی عظیم قائل شدهاند: «[خرفستران] خاصه این پنج چیز است: یکی وزغ که در آب باشد، دوم مار و کژدم، سوم مگس که میپرد، چهارم مورچه. پنجم موش».<ref>شایست نا شایست، بخش 8، بند9، به نقل از رضی، وندیداد، ج1، ص 414.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == |