۴۸۶
ویرایش
Am.gashool (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Am.gashool (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
== بلوغ در روایات == | == بلوغ در روایات == | ||
روایاتی که از ائمه اطهار در این باب به دست ما رسیده است، چند | روایاتی که از ائمه اطهار در این باب به دست ما رسیده است، چند دسته است: برخی از روایات سن را تنها علامت بلوغ دانستهاست. پاره ای سن را به همراه قاعدگی در دختران و احتلام در پسران بیان داشته است. و دسته سوم تنها احتلام در پسران و قاعدگی در دختران را نشانه بلوغ ذکر کرده است و هیچ اشاره ای به سن ندارد.<ref>محمدتقی فاضل میبدی، بلوغ از دیدگاه فقهی و کارشناسی، نشریه صفیر حیات، شماره ۲۶.</ref> | ||
هر پژوهندهای که هر سه دسته از روایات را بنگرد و آیات قرآن را ملاحظه کند، نیک در مییابد که بلوغ به سن بستگی ندارد، زیاده براین یک امری شرعی و دینی نیست، بلکه پدیدهای و جسمی و جنسی است و شارع مقدس اگر در گفتار خود علائم بلوغ را لحاظ کرده، ارشاد به حکم عقل نموده و سن را به عنوان یک قانون ثابت در امر بلوغ لحاظ نداشته است. چون پدیده بلوغ درهمه افراد در یک سن خاص به ثمر نمیرسد. ممکن است در دختری نه سالگی و در دیگری پانزده سالگی باشد؛ بنابراین روایاتی که سن را بهطور مطلق شرط بلوغ دانسته، باید حمل بر روایاتی کرد که سن را مقید به رشد جنسی و عقلی دانسته است و حمل مطلق بر مقید یک قاعده عقلایی و مورد اتفاق فقهاست؛ بنابراین فتوای غالب، که نه سالگی را شرط بلوغ میداند، پایه محکم قرآنی و حدیثی ندارد. و در صورت شک و تردید اجرای اصل برائت وعدم تکلیف، مسئله را روشن میسازد.<ref>محمدتقی فاضل میبدی، بلوغ از دیدگاه فقهی و کارشناسی، نشریه صفیر حیات، شماره ۲۶.</ref> | برخی بیان داشته اند: هر پژوهندهای که هر سه دسته از روایات را بنگرد و آیات قرآن را ملاحظه کند، نیک در مییابد که بلوغ به سن بستگی ندارد، زیاده براین بلوغ یک امری شرعی و دینی نیست، بلکه پدیدهای و جسمی و جنسی است و شارع مقدس اگر در گفتار خود علائم بلوغ را لحاظ کرده، ارشاد به حکم عقل نموده و سن را به عنوان یک قانون ثابت در امر بلوغ لحاظ نداشته است. چون پدیده بلوغ درهمه افراد در یک سن خاص به ثمر نمیرسد. ممکن است در دختری نه سالگی و در دیگری پانزده سالگی باشد؛ بنابراین روایاتی که سن را بهطور مطلق شرط بلوغ دانسته، باید حمل بر روایاتی کرد که سن را مقید به رشد جنسی و عقلی دانسته است و حمل مطلق بر مقید یک قاعده عقلایی و مورد اتفاق فقهاست؛ بنابراین فتوای غالب، که نه سالگی را شرط بلوغ میداند، پایه محکم قرآنی و حدیثی ندارد. و در صورت شک و تردید اجرای اصل برائت وعدم تکلیف، مسئله را روشن میسازد.<ref>محمدتقی فاضل میبدی، بلوغ از دیدگاه فقهی و کارشناسی، نشریه صفیر حیات، شماره ۲۶.</ref> | ||
با این وجود فتوای غالب فقها این است که دختران در نه سالگی و پسران در پانزده سالگی پا به دایره تکلیف میگذارند و باید واجبات شرعی را انجام داده و خود را از محرمات پرهیز دارند، ولی این مسئله از دیر زمان مورد اختلاف علمای شیعه و سنت بوده است.<ref>محمدتقی فاضل میبدی، بلوغ از دیدگاه فقهی و کارشناسی، نشریه صفیر حیات، شماره ۲۶.</ref> | |||
== بلوغ پسران == | == بلوغ پسران == | ||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
دوم: بیرون آمدن منی خواه در بیداری باشد یا خواب، به همخوابی باشد یا محتلم شدن یا غیر این دو. | دوم: بیرون آمدن منی خواه در بیداری باشد یا خواب، به همخوابی باشد یا محتلم شدن یا غیر این دو. | ||
سوم: سن | سوم: رسیدن به سن بلوغ به معنای کامل شدن پانزده سال قمری است.<ref>امام خمینی، تحریرالوسیلة، ج۲، ص ۱۲.</ref> | ||
به این ترتیب ممکن است فردی به سن بلوغ رسیده و شرعا بالغ محسوب شود؛ ولی نشانه های دیگر را نداشته باشد. | |||
== سن بلوغ دختران == | == سن بلوغ دختران == | ||
بنابر فتوای مشهور فقهای امامی، سن بلوغ دختر پایان نه سالگی است.<ref>خوئی، سید ابوالقاسم، احکام شرعی بانوان، ص۴۴۸. و نیز: مکارم شیرازی، ناصر، احکام بانوان، ص۲۰. و نیز: منتظری، حسینعلی، رساله استفتاآت، ج۲، ص۶۶.</ref> احادیث بسیاری در این باره نقل شده است.<ref>سیدرضا هاشمی، مدخل بلوغ، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱، ص۱۷۶۱.</ref> | بنابر فتوای مشهور فقهای امامی، سن بلوغ دختر پایان نه سالگی است.<ref>خوئی، سید ابوالقاسم، احکام شرعی بانوان، ص۴۴۸. و نیز: مکارم شیرازی، ناصر، احکام بانوان، ص۲۰. و نیز: منتظری، حسینعلی، رساله استفتاآت، ج۲، ص۶۶.</ref> احادیث بسیاری در این باره نقل شده است.<ref>سیدرضا هاشمی، مدخل بلوغ، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱، ص۱۷۶۱.</ref> | ||
بلوغ دختر به یکی از امور زیر مشخص میشود: ۱. روییدن موی خشن و زبر در زیر شکم (بالای عورت). ۲. بیرون آمدن منی چه در خواب و چه در بیداری. ۳. تمام شدن ۹ سال قمری است.<ref>فاضل لنکرانی، محمد، احکام جوانان، ص۶۰.</ref> | بلوغ دختر به یکی از امور زیر مشخص میشود: ۱. روییدن موی خشن و زبر در زیر شکم (بالای عورت). ۲. بیرون آمدن منی چه در خواب و چه در بیداری. ۳. تمام شدن ۹ سال قمری است.<ref>فاضل لنکرانی، محمد، احکام جوانان، ص۶۰.</ref> | ||
بر این اساس با رسیدن به سن یاد شده دختر شرعا بالغ محسوب می شود حتی اگر نشانه های دیگر بلوغ را نداشته باشد. | |||
=== نقد سن نه سالگی بلوغ دختران === | === نقد سن نه سالگی بلوغ دختران === | ||
برخی فقها و معدودی از نویسندگان معاصر نسبت به بلوغ دختر در نه سالگی مناقشه کردهاند. | برخی فقها و معدودی از نویسندگان معاصر نسبت به بلوغ دختر در نه سالگی مناقشه کردهاند. | ||
در میان اقوال سن بلوغ دختران اختلافاتی وجود دارد که سن بلوغ دختر را منوط به نشانههایی میداند که باید در دختر ظاهر شود. از نظر برخی فقها سن بلوغ دختران با نبود دو شرط دیگر، سیزده سال تمامِ قمری است. | در میان اقوال سن بلوغ دختران اختلافاتی وجود دارد که سن بلوغ دختر را منوط به نشانههایی میداند که باید در دختر ظاهر شود. از نظر برخی فقها سن بلوغ دختران با نبود دو شرط دیگر، سیزده سال تمامِ قمری است. برای توجیه این فتوا علاوه بر وجوهی از قرآن و روایات، قاعده سهولت در دین به عنوان دلیل ارائه شده است. و نمیتوان بر خلاف این قاعده، بار سنگین تکالیف و احکام و اجرای حدود کامل را بر دوش دختران نُه ساله قرار داد؛ در حالی که ضعیف و ناتوان و فاقد رشد بدنی و قابلیت ازدواج هستند. اما اگر نشانههای دیگر بلوغ، مانند حیض، پیش از سیزده سالگی پیدا شود، دختر مکلّف شده و احکام شرعی بر او واجب میشود.<ref>آیینة نظر- آیتالله العظمی صانعی از نگاه دیگران، مؤسسه فرهنگی - هنری فقه الثقلین، فقه الثقلین.</ref> | ||
از روایات نمیشود فهمید که سن، یک اماره و نشانه تعبدی شرعی است. بلکه شارع امارات خارجی و طبیعی را نیز، میزان احکام خود قرار داده است. دلیل قاطع و روشنی نداریم که سن بلوغ دختران، نه سالگی است؛ زیرا روایات نه سالگی هم معارض دارند و هم در مورد تکالیف و احکام خاصی وارد شده است.<ref>مهدی مهریزی، بلوغ دختران، فصلنامه فقه، پیششماره. ص۹.</ref> | از روایات نمیشود فهمید که سن، یک اماره و نشانه تعبدی شرعی است. بلکه شارع امارات خارجی و طبیعی را نیز، میزان احکام خود قرار داده است. دلیل قاطع و روشنی نداریم که سن بلوغ دختران، نه سالگی است؛ زیرا روایات نه سالگی هم معارض دارند و هم در مورد تکالیف و احکام خاصی وارد شده است.<ref>مهدی مهریزی، بلوغ دختران، فصلنامه فقه، پیششماره. ص۹.</ref> |
ویرایش