چشم زخم: تفاوت میان نسخه‌ها

{{پایان سوال}}

{{پاسخ}}

۲- علوم تجربی با وجود پیشرفت تکنولوژی به خیلی از حکمت‌ها، فلسفهٔ احکام و مسائل دینی و واقعیت‌های عالم پی نبرده است، به‌همین دلیل در برخی موارد مانند وجود فرشته‌ها، ملائکه، روح و … با تردید برخورد می‌کند.

آنچه در میان اقوام مختلف به‌عنوان «چشم زدن»، «چشم‌زخم» یا «چشم‌شور» و «دیده شور» رواج پیدا کرده، امری اجتناب‌ناپذیر است. متون مکتوب و آثار نویسندگان و شعرا دلیلی مستند بر وجود این مسئلهٔ است،<ref>ر. ک. لغت نامه دهخدا، واژه "چشم زخم" و "چشم زدن".</ref> تا جایی که طبق باورهای بومی، برای دفع آن از مهره سیاه و سنگ‌های خاص و … استفاده می‌کردند.<ref>حسن عمید، فرهنگ عمید، انتشارات جاویدان، چاپ دوازدهم، ۱۳۵۴، ص۴۷۹.</ref> طبق آنچه در تفسیر نمونه بیان شده دلیل این کار مردم با اعتقاداتشان مرتبط بود. بر اساس باور بسیاری از اقوام، بعضی از چشم‌ها از قدرت خاص برخوردارند، به‌طوری‌که وقتی از روی تعجب و بهت به چیزی یا کسی بنگرند، ممکن است به شکستن یا ازبین رفتن آن یا به جنون، بیماری یا مرگ آن فرد منجر شود.<ref>تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۴۲۶.</ref>

این مسئله از نظر عقلی امر غیرممکنی عنوان نشده، چراکه طبق نظر بسیاری از دانشمندان عصر حاضر، در برخی از چشم‌ها نیروی مغناطیسی خاصی نهفته که کارکردهای عجیبی دارد و با تمرین می‌توان این استعداد درونی را پرورش داده و آن را آشکار کرد، از جملهٔ این موارد می‌توان به خواب مغناطیسی<ref>ر. ک. تفسیر نمونه، ج۱، ص۳۸۲.</ref> اشاره کرد.

موارد مرتبط با علوم مغناطیسی را می‌توان این چنین خلاصه کرد:<ref>شیم، مانید، قوای نامرئی در بیان علوم مغناطیسی، ترجمهٔ حسین الماسیان، تهران، گوتنبرگ، چاپ اول، ۱۳۶۸، خلاصه تمام کتاب.</ref>

ب. تلقین و القاء - پیامی است که از طرف ما در دیگران و بر عکس، اثر می‌کند.

ر. اسپری تیسم: احضار ارواح<ref>همان، ص۱۰۷.</ref>

آموزه‌های مرتبط با چشم‌زخم در قرآن را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد:

در این آیه نیز مطابق باور مردم، اشاره‌ای ضمنی بر تأیید چشم زخم دارد.<ref>زمخشری، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۰۷ ه ۱۹۷۸ م، ج۴، ص۵۹۷.</ref>

از نظر برخی مفسرین این آیه شامل چشم زخم هم می‌شود، چون چشم‌زخم نوعی حسادت نفسانی است و هرگاه چیزی را بیش از پندارش مشاهده کرده و از آن تعجب کند و در نتیجه‌ی چنین تعجبی چشم‌زخم حاصل می‌شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ج۲۰، ص۵۵۰.</ref>

نظر روایات در ارتباط با چشم‌زخم را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد:

ب. روایاتی که ضمن تأیید وجود چشم زخم، چگونگی دفع آن را بیان می‌کنند:

ج. دسته سوم روایاتی است که صحت تهیه‌ی رَقیه توسط شخص پیامبر برا نوه‌هایش، امام حسن و امام حسین، را تأیید می‌کند:

د. روایاتی که اثر مخرب چشم‌زخم را بر فردی تأیید می‌کند:

{{مطالعه بیشتر}}

۱- آیت الله مکارم شیرازی و همکاران، تفسیر نمونه، دار الکتاب الاسلامیه، چاپ هشتم، ۱۳۷۰ش، ج۲۴، ص۴۲۴ تا ۴۲۹.