برهان فرجه: تفاوت میان نسخه‌ها
جایگزینی متن - ' (ع) ' به '(ع) '
(جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'ه‌ای ') |
(جایگزینی متن - ' (ع) ' به '(ع) ') |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
برهان فرجه از براهینی است که برای رد وجود شریک برای خدای متعال و دو تا بودن واجب الوجود توسط امام صادق (ع) اقامه شده است. به صورت خلاصه تقریر برهان فرجه این است که در صورتی که قائل به دو خدا شویم، یا از هر جهت، باهم اتفاق دارند یا باهم فرق دارند. اگر از هرجهت، باهم اتفاق دارند، تعدد باطل است؛ چرا که نظام واحد و تدبیر واحد، حکایت از وحدت و یگانگی خدا دارد؛ و اگر باهم فرق دارند، باید میان آنها فرجه باشد، فرجه هم یک واجب است. پس سه واجب الوجود داریم. از فرض سه واجب، لازم‌است دو فرجه دیگر هم فرض کنیم؛ بنابراین، می‌شوند پنج واجب. میان این پنج واجب، باید چهار فرجه دیگر فرض کرد؛ بنابراین، نه واجب داریم و بدین ترتیب، بی‌نهایت واجب الوجود خواهیم داشت. | برهان فرجه از براهینی است که برای رد وجود شریک برای خدای متعال و دو تا بودن واجب الوجود توسط امام صادق(ع) اقامه شده است. به صورت خلاصه تقریر برهان فرجه این است که در صورتی که قائل به دو خدا شویم، یا از هر جهت، باهم اتفاق دارند یا باهم فرق دارند. اگر از هرجهت، باهم اتفاق دارند، تعدد باطل است؛ چرا که نظام واحد و تدبیر واحد، حکایت از وحدت و یگانگی خدا دارد؛ و اگر باهم فرق دارند، باید میان آنها فرجه باشد، فرجه هم یک واجب است. پس سه واجب الوجود داریم. از فرض سه واجب، لازم‌است دو فرجه دیگر هم فرض کنیم؛ بنابراین، می‌شوند پنج واجب. میان این پنج واجب، باید چهار فرجه دیگر فرض کرد؛ بنابراین، نه واجب داریم و بدین ترتیب، بی‌نهایت واجب الوجود خواهیم داشت. | ||
== معرفی برهان فرجه == | == معرفی برهان فرجه == | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
بنابر این نتیجه می‌گیریم وجود دو خدا و واجب الوجود در عالم، مستلزم وجود بی‌نهایت واجب‌ها است؛ یعنی باعث می‌شود یک واجب از بی‌نهایت واجب‌ها ترکیب یافته باشد. در صورتی که اصولاً ترکیب با وجوب و ضرورت نمی‌سازد و این نوع ترکب که هر جزئی مستلزم جزء دیگر، علاوه بر اجزای مفروض اولیه، باشد، محال و غیرممکن است.<ref>نگاه کنید به مقاله محمد باقر سبزواری، نشریه با معارف اسلامی آشنا شویم، شماره ۴۹.</ref> | بنابر این نتیجه می‌گیریم وجود دو خدا و واجب الوجود در عالم، مستلزم وجود بی‌نهایت واجب‌ها است؛ یعنی باعث می‌شود یک واجب از بی‌نهایت واجب‌ها ترکیب یافته باشد. در صورتی که اصولاً ترکیب با وجوب و ضرورت نمی‌سازد و این نوع ترکب که هر جزئی مستلزم جزء دیگر، علاوه بر اجزای مفروض اولیه، باشد، محال و غیرممکن است.<ref>نگاه کنید به مقاله محمد باقر سبزواری، نشریه با معارف اسلامی آشنا شویم، شماره ۴۹.</ref> | ||
== نگاه فلسفی به عبارات حدیث امام صادق (ع) == | == نگاه فلسفی به عبارات حدیث امام صادق(ع) == | ||
مرحوم فیض کاشانی به تحلیل عقلانی این حدیث پرداخته و با نگاهی برون دینی به آن، کاری [[فلسفه دینی]] انجام داده است. او می‌گوید: جمله «لم لا یدفع کل منهما صاحبه»<ref>فیض کاشانی، الشافی، ص۴۱ و ۴۲.</ref> برهانی است که به سه قاعده فلسفی اشاره می‌کند: | مرحوم فیض کاشانی به تحلیل عقلانی این حدیث پرداخته و با نگاهی برون دینی به آن، کاری [[فلسفه دینی]] انجام داده است. او می‌گوید: جمله «لم لا یدفع کل منهما صاحبه»<ref>فیض کاشانی، الشافی، ص۴۱ و ۴۲.</ref> برهانی است که به سه قاعده فلسفی اشاره می‌کند: | ||