اختلاج اعضا در روایت

سؤال

اختلاجات اعضاء، که در روایت امام صادق(ع) نقل شده، به چه معنایی است؟

اختلاج اعضا در روایت امام صادق(ع) به معنای پریدن غیر ارادی ماهیچهٔ برخی اعضای بدن به‌عنوان بیماری بدنی نوعی زکات برای پاک‌شدن جسم انسان به‌شمار رفته است.

اختلاج از خلج به معنای جذب، گرفتن و رها کردن است.[۱] ماهیچه‌لرزه یا فاسیکولاسیون به پریدن ضعیف و موزون ماهیچه در حین انقباض‌های تقریباً غیرارادی یا ناشی از طرز استقرار بدن گفته می‌شود.[۲] در روایتی از امام صادق(ع) آمده: «خداوند متعال با رساندن آفت و بیماری به بدن جسم را پاک می‌کند و زکاتش را می‌گیرد و این آسیب‌ها عبارت‌اند از مجروح‌شدن جزئی بدن، مریض‌شدن، پاره‌شدن بند کفش و مانند این‌ها.» در آخر امام(ع) اضافه می کند که اختلاج العین (لرزش غیر ارادی چشم) نیز از این موارد است.[۳]

در روایت دیگری علت، این بیماری‌ها، که خداوند به جسم انسان می‌رساند، نوعی عذاب دنیوی به دلیل کوتاهی‌های انسان‌ها دانسته شده است؛ عذابی که با آن خدواند می‌خواهد که دوستان اهل‌بیت(ع) پاک شوند.[۴] در برخی منابع، بیماری و عفونت‌های داخلی عروق نیز اختلاج عروق خوانده شده که ظاهراً همان گرفتگی رگ‌ها است.[۵] همچنین، به ضعف اعضاء، به‌خصوص پاها، بر اثر کار زیاد یا سرپا ایستادن زیاد نیز اختلاج گفته شده است.[۶]


منابع

  1. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دارالصادر، ج۲، ص۲۵۶، ذیل مادهٔ خلج.
  2. «پرش عضلانی»، ویکی‌پدیا، تاریخ بازدید: ۱ اسفند ۱۴۰۱.
  3. الکلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج۲، ص۲۵۸.
  4. النوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسة آل‌البیت(ع)، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۵۵.
  5. برای نمونه ن.ک: المجلسی، محمد باقر بن محمدتقی، بحار الانوار الجامعة لدرر الاخبار الأئمة، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ق، ج۵۹، ص۲۴۶.
  6. الکلینی، الکافی، ج۸، ص۳۱۸.