تفسیر موضوعی قرآن کریم (کتاب)
لطفاً در مورد محتواي تفسير موضوعي آيت الله جوادي آملي توضيحات جامعي ارايه دهيد و همه جلدها و موضوعات مطرح شده در آنها را معرفي کنيد؟
سبک تفسيري حضرت استاد در اين کتاب و مجلدات بعدي اين دوره تفسيري (تا به امروزه هفده جلد چاپ شده) که هر يک جلد يا هر دو جلد آن به موضوعي خاص اختصاص دارد، تفسير قرآن به قرآن است ولي در عين حال، براي تتميم و تکميل بحث، از روايات معصومين(ع) نيز استفاده شده است.
مباحث کتاب، از حيث جامعيت مطالب، ظرافت و عمق، و نيز ترتيب منطقي مباحث، در چينش مناسبي قرار دارد.
با آنکه مباحث کتاب، از ثقل ويژه اي در محتوا برخوردار است، از نظر قلم و نگارش سعي شده تا به زباني روان و رسا بيان شود تا علاوه بر فضلا و طلاب حوزه، فرهنگيان و دانشگاهيان نيز بتوانند بيشترين بهره مندي را از آن داشته باشند.
حال معرفي مجلدات و بخش هاي موجود در آنها:
جلد ۱: قرآن در قرآن
بخش ها: ۱. حقيقت قرآن ۲. اعجاز قرآن: در دو فصل: تعريف اعجار ـ ويژگي اعجاز ۳. رسالت قرآن: در دو فصل ۴. جاودانگي قرآن در دو فصل: خاتميت و کمال قرآن ـ عصمت و عدم تحريف قرآن ۵. فهم قرآن.
جلد ۲: توحيد در قرآن:
بخش ها: ۱. قرآن و راههاي شناخت خدا: در سه فصل: راه آفاقي ـ راه انفسي ـ سير در حقيقت هستي ۲. مراتب توحيد در پنج فصل: توحيد ذات ـ توحيد اسماء ـ توحيد افعالي ـ توحيد علمي ـ موحدان در قرآن ۳. نفي شرک: در پنج فصل: انواع شرک ـ گروه هاي مشرک ـ ريشه هاي شرک ـ پيامدهاي شرک ـ برائت همگاني از شرک.
جلد ۳. وحي و نبوت در قرآن
بخش ها: ۱. وحي: در چهار فصل: حقيقت وحي ـ فرق وحي و تجربه ديني ـ اثر وحي ـ منکران وحي ۲. نبوت عام: در دو فصل: اهداف و فوايد نبوت ـ مباحث عصمت پيامبران ۳. نبوت خاص: در دو فصل: دلائل نبوت پيامبر اسلام(ص) خاتميت.
جلد ۴: معاد در قرآن
بخش ها: ۱. ياد معاد ۲. دنيا و آخرت ۳. منکران معاد ۴. امکان معاد ۵. ضرورت وقوع معاد ۶. مرگ، قبر و برزخ ۷. شهيد و شهادت ۸. نشانه هاي قيامت ۹. نام ها و حوادث قيامت ۱۰. سوال در قيامت ۱۱. گواهان رستاخيز ۱۲. نامه اعمال.
جلد ۵: معاد در قرآن که ادامه جلد ۴ مي باشد.
بخش ها: ۱۳. حبط عمل ۱۴. تجسم عمل ۱۵. شفاعت ۱۶. کيفر و پاداش ۱۷. ميزان ۱۸. صراط ۱۹. اعراف و اعرافيان ۲۰. بهشت و راه رسيدن به آن ۲۱. نعمت هاي بهشتي ۲۲. دوزخ و عوامل ورود در آن ۲۳. اوصاف دوزخيان ۲۴. کيفر جاودان.
جلد ۶: سيره پيامبران در قرآن.
بخش ها: ۱. سيره مشترک پيامبران در سه فصل: سرّ تبيين سيره مشترک پيامبران در قرآن ـ ثمره شناخت پيامبران و سرگذشت امتها ـ اصول مشترک در رسالت پيامبران (بيست و چهار اصل) ۲. سيره حضرت آدم: در پنج فصل: خليفه الله و مقام خلافت ـ تعليم اسماء به انسان کامل ـ سجده فرشتگان در پيشگاه انسان کامل ـ ابا و استکبار شيطان ـ عدم اختصاص خلافت الهي به قرآن ۳. سيره حضرت ادريس ۴. سيره حضرت نوح ۵. سيره حضرت هود ۶. سيره حضرت صالح ۷. سيره حضرت ابراهيم ۸. سيره حضرت لوط ۹. سيره حضرت اسحاق ۱۰. سيره حضرت يعقوب.
جلد ۷: سيره پيامبران در قرآن که ادامه جلد ۶ مي باشد.
۱۱. سيره حضرت يوسف ۱۲. سيره حضرت ايوب ۱۳. سيره حضرت شعيب ۱۴. سيره حضرت موسي ۱۵. سيره حضرت الياس ۱۶. سيره حضرت لقمان ۱۷. سيره حضرت داوود ۱۸. سيره حضرت سليمان ۱۹. سيره حضرت يونس ۲۰. سيره حضرت زکريا ۲۱. سيره حضرت يحيي ۲۲. سيره حضرت عيسي.
جلد ۸: سيره رسول اکرم(ص) در قرآن
بخش ها: ۱. شاخصه هاي برتري رسول اکرم(ص) بر پيامبران ۲. احتجاج هاي توحيدي رسول اکرم ۳. سيره توحيد و شئون رسول اکرم ۴. سيره رسالتي رسول اکرم.
جلد ۹: سيره رسول اکرم در قرآن که ادامه جلد ۸ مي باشد.
بخش ها: ۵. عصمت، اعجاز و معراج پيامبر اکرم(ص) در سه فصل: عصمت ـ اعجاز ـ معراج پيامبر ۶. رسالت جهاني پيامبر و وظايف ديگران در قبال آن در شش فصل: مراحل تاثير رسالت پيامبر ـ پيامبر، محور اطاعت الهي ـ تفويض تدبير ـ پيامبر، محور محبت الهي ـ پيامبر، محور سياسي اجتماعي ـ تکريم پيامبر در قرآن و سنت ۷. سيره احتجاجي رسول اکرم در پنج فصل: حکمت و جدال در احتجاج ـ احتجاج با ملحدان ـ احتجاج با يهوديان ـ احتجاج با مسيحيان ـ تجلي ولايت در نبوت و امامت ۸. سيره رسول اکرم(ص) در ياد معاد در نه فصل: هماهنگي مبدأ و معاد ـ معاد، هدف معقول ـ اهتمام به معاد ـ مراتب توجه به معاد ـ پيامبر و ياد معاد ـ مشاهد قيامت ـ توافق جزا و عمل ـ ولايت، حصن الهي ـ ولايت، بهاي بهشت ۹. سيره رسول اکرم در توجه به قرآن در پنج فصل: قرآن، رابط بين مبدأ و معاد ـ آداب معنوي قرآن در قرائت و تدبر ـ سيره قرآني پيامبر ـ تکريم متقابل قرآن و پيامبر ـ عالمان به تاويل قرآن ۱۰. وصايا و مواعظ قرآني رسول اکرم در سه فصل: وصاياي پيامبر به ابوذر ـ وصاياي پيامبر به ابن مسعود ـ رهايي از آتش درون به بيرون.
جلد ۱۰. مبادي اخلاق در قرآن
بخش ها: ۱. جهان بيني و اخلاق در چهار فصل: خواستگاه احکام اخلاقي ـ تاثير متقابل جهان بيني و اخلاق ـ کمال انسان از نظر دين ـ سعادت روح و بدن ۲. انسان و اخلاق در شش فصل: اخلاق گرائي انسان ـ تغيير پذيري خلق ـ تاثير و تاثر پذيري اخلاقي ـ جاودانگي اخلاق ـ شناخت اراده، ميل و اختيارـ متعلم و معلم ۳. اهميت و آثار اخلاق در شش فصل: اهميت علم اخلاق ـ منشأ نياز اخلاق ـ اهميت تهذيب نفس ـ آلودگي و طهارت روح ـ نقش اخلاق در گرايش به لذات برترـ نقش اخلاق در کارگزاران نظام ۴. فرزانگان و اخلاق در پنج فصل: فارابي و اخلاق ـ ابن سينا و اخلاق ـ مقامات عارفان در نگاه ابن سينا ـ گزارشي از «رساله الطير» صدر المتالهين و تحول در علم اخلاق.
جلد ۱۱: مراحل اخلاق در قرآن
بخش ها: ۱. موانع نظري و عملي سير و سلوک در هفت فصل: غفلت ـ وسوسه علمي ـ پندار گرائي ـ عقل متعارف ـ هوس مداري ـ کمينگاه هاي شيطان ـ بازيگري و دنياگرائي ۲. مراحل مانع زدائي از سير و سلوک در پنج فصل: توبه ـ زهد ـ رياضت ـ مراقبت و محاسبه ـ تقوا ۳. مقامات عارفان و مراحل سير و سلوک (بيست و چهار مرحله)
جلد ۱۲: فطرت در قرآن
بخش ها: ۱. مبادي و کليات فطرت در قرآن ۲. فطري بودن بينش و گرايش به خدا و دين در قرآن در هشت فصل: آيات تذکره ـ آيات نسيان ـ آيات ميثاق ـ فطري بودن مجموعه معارف دين ـ توجه به خدا هنگام احساس خطر ـ توجه به خدا هنگام سفر دريائي ـ تبيين فطرت از راه محبت ـ چگونگي دلالت گرايش فطري بر وجود خارجي متعلق آن ۳. عوامل و موانع شکوفائي فطرت در انسان در سه فصل: عوامل شکوفائي ـ موانع شکوفائي ـ راه هاي زدودن موانع.
جلد ۱۳. معرفت شناسي در قرآن.
بخش ها: مقدمه و چهارده فصل: ارکان و مباني معرفت ـ معيار معرفت ـ معرفت شهودي و معرفت مفهومي ـ معرفت عقلي و ميزان منطقي ـ مصادره ها، اصل هاي موضوعي ـ ثبات قضاياي تعييني ـ طرح مسأله معرفت در آيات قرآن ـ طرح دعاوي منکران معرفت در قرآن ـ شرايط و موانع معرفت از نگاه قرآن ـ معرفت و ايمان ـ ابزارها و راه هاي معرفت ـ تقسيم در معرفت ـ مراحل معرفت دگرگوني و اعتلاي معرفت.
جلد ۱۴: صورت و سيرت انسان در قرآن
بخش ها: ۱. صورت آدمي در کتاب الهي در سه فصل: مبدأ فاعلي ـ مبدأ داخلي ـ مبدأ غائي ۲. سيرت الهي انسان در قرآن کريم در پنج فصل: رفتار خدا با انسان ـ انسان و علم در قرآن ـ خلافت الهي انسان ـ کرامت الهي انسان ـ دين و رهبري انسان در قرآن.
جلد ۱۵. حيات حقيقي انسان در قرآن
بخش ها: ترسيم نهائي انسان بر اساس حکمت نظري و علمي قرآن در سه فصل: حيات متألهانه انسان ـ مرزهاي حقيقت و اعتبار در حيات انسان ـ آموزه هاي اخلاقي در قرآن براي تضمين حيات حقيقي ۲. سيري کوتاه در برخي از نظريات انسان شناسي در دو فصل: مبادي لازم در نقد انسان شناسي ـ صورت پردازي انسان در انديشه برخي ارباب مکاتب.
جلد ۱۶: هدايت در قرآن
بخش ها: ۱. کلياتي درباره هدايت در نه فصل: آشنائي اجمالي با هدايت ـ راه هاي شناخت حقيقت هدايت ـ ضرورت هدايت ـ ارکان هدايت ـ گستره هدايت ـ انواع هدايت ـ برکات پيروي از هدايت ـ فرجام ره يافتگان و گم شدگان ۲. منشأ و مظاهر هدايت در دو فصل: منشأ هدايت خدا ـ مظاهر هدايت ۳. انواع رسالت ها و هدايت هاي قرآن در هفت فصل: انواع رسالت هاي قرآن ـ انواع هدايت هاي قرآن ـ ويژگي هاي هدايت قرآن ـ آثار تلاوت قرآن در هدايت انسان ـ شرايط بهره وري از هدايت قرآن ـ شيوه هاي هدايت در بيان قرآن ـ راه يافتگان به هدايت قرآن ۴. راه يابي انسان به هدايت قرآن در سه فصل: چگونگي هدايت انسان در قرآن ـ مسير هدايت انسان ـ راه کارهاي انسان ۵. مبدأ و مظاهر ضلالت و راه گريز از آن در شش فصل: ماهيت ضلالت و اضلال ـ زمينه هاي ضلالت ـ پيامدهاي ضلالت ـ چگونگي اضلال شيطان ـ شيطان و رهزني او ـ نيروهاي مزاحم و راه مبارزه با آن.
جلد ۱۷: جامعه در قرآن
بخش ها: ۱. کليات در سه فصل: تعريف و تقسيم جامعه ـ نهادهاي اجتماعي ـ عوامل تشکيل جامعه ۲. ساختار جوامع انساني در سه فصل: اقسام جامعه ـ منطق جامعه الهي و الحادي ـ قطب بندي هاي اجتماعي ۳. اسلام آيين زندگي در سه فصل: حقيقت حيات ـ حيات انسان در اسلام ـ حيات اجتماعي انسان در اسلام ۴. جامعه در قرآن در سه فصل: ابعاد اجتماعي اسلام ـ جامعه در آيينه روايات ـ نسبت اسلام با دنيا ۵. اسلام جامعه، موانع و راهکارها در سه فصل: اصالت فرد و جامعه ـ عوامل شکوفائي جامعه ـ عوامل انحطاط جامعه از نگاه قرآن ۶. اسلام درجهان معاصر در سه فصل: مباني حکومت اسلامي و نظام دموکراسي ـ زمامداري در اسلام ـ آزادي در جامعه اسلامي.