نمایش مبدأ برای آداب سخن‌گفتن در قرآن

{{شروع متن}}
{{سوال}}روش سخن گفتن در قرآن چگونه تبیین شده است؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}قرآن تأکید زیادی بر نیکو سخن‌گفتن و نرم و ملایم صحبت‌کردن و بلند حرف نزدن دارد. سخن نرم، معنای خویشتن‌داری و پرهیز از خشونت در کلام و عصبانیت را می‌دهد. صداقت در گفتار و دوری از کذب، [[غیبت]]، تمسخر، عیب‌جویی و القاب زشت در گفتار، از دیگر تأکیدات قرآن در سخن گفتن است.

== نیکو سخن گفتن با مردم ==
در آیه ۸۳ [[سوره بقره]] آمده است: {{قرآن|قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنا|ترجمه=با مردم نیک سخن کنید.|آیه=۸۳}}در روایات در تفسیر این آیه آمده است: به مردم بهترین سخنی که دوست می‌دارید به شما بگویند، بگویید.<ref>اصول کافی، ج۲، ص ۱۶۵، ح ۱۰</ref>

== به نرمی سخن گفتن ==
سخن گفتن باید با نرمی باشد. خداوند به[[حضرت موسی(ع)]] و [[هارون]] درباره سخن گفتن با فرعون می‌فرماید: {{قرآن|فَقُولا لَهُ قَوْلًا لَیِّناً لَعَلَّهُ یَتَذَکَّرُ أَوْ یَخْشی‏|ترجمه=و با او سخنی نرم گویید، شاید که پند پذیرد یا بترسد.|سوره=طه|آیه=۴۴}} [[علامه طباطبایی]] این نرمی را به عدم خشونت و تندی تفسیر می‌کند و می‌گوید: مراد این است که در گفتگوی با فرعون از تندی و خشونت خودداری کنند، که همین خویشتن‌داری از تندی، واجب‌ترین آداب دعوت است.

== اعتدال در سخن ==
در قرآن، [[لقمان]] حکیم به فرزند خود پند می‌دهد که از صدایت بکاه و ملایم صحبت کن:{{قرآن|وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِکَ إِنَّ أَنْکَرَ الْأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَمِیر…|ترجمه=از صدای خود بکاه (و هرگز فریاد مزن) که زشت‌ترین صداها صدای درازگوشان است.|سوره=لقمان|آیه=۱۹}}

سخن گفتن نباید با داد و فریاد همراه باشد؛ مگر در مقابل حاکم ظالم. خداوند متعال می‌فرماید: {{قرآن|لا یُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَنْ ظُلِم|ترجمه=خداوند، بانگ برداشتن به بدزبانی را دوست ندارد، مگر [از] کسی که بر او ستم رفته باشد.|سوره=نساء|آیه=۱۴۸}}

سخن گفتن باید به ضرورت باشد و شخص نباید پرگو باشد. تا سخن گفتن ضرورتی نداشته باشد سکوت از آن بهتر است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، جلد ۱۷، صفحه ۵۹</ref>

== قول شایسته و معروف ==
در [[سوره نساء]] آیه ۸ آمده است: {{قرآن|قُولُوا لَهُمْ قَوْلاً مَعْرُوفا|ترجمه=با آنها سخنی شایسته گویید}} به این دسته از محرومان، با زبان خوب و طرز شایسته صحبت کنید.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، جلد ۱۷، صفحه ۵۹</ref> و در ادامه می‌فرماید سخن صحیح و درست بگویند: {{قرآن|وَ لْیَقُولُوا قَوْلاً سَدیدا|ترجمه=و سخنی درست گویند.|سوره=نساء|آیه=۹}}

در سخن گفتن باید سعی شود که محتوای سخن از امراض و بیماری‌های اخلاقی که غالباً زبان انسان به آن‌ها آلوده می‌شود، مبرّا و پاک باشد. برخی بیماری‌های زبان عبارتند از: کذب<ref>حج/۳۰.</ref> و غیبت<ref>حجرات/ ۱۲.</ref> و تمسخر دیگران و آن‌ها را با القاب زشت صداکردن.<ref>حجرات/ ۱۱.</ref> خداوند می‌فرماید: {{قرآن|ْ وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقاب‏|ترجمه=و با القاب زشت و ناپسند یکدیگر را یاد نکنید.|سوره=حجرات|آیه=۱۱}}

== صداقت در گفتار ==
انسان باید سخنانش مزین به صفات پسندیده و خوب باشد. از جمله: صادقانه باشد: {{قرآن|... ِ وَ الصَّادِقِینَ وَ الصَّادِقاتِ … لَهُمْ مَغْفِرَه وَ أَجْراً عَظِیماً|ترجمه=مردان راستگو و زنان راستگو و … خداوند برای همه آن‌ها مغفرت و پاداش عظیمی فراهم ساخته است.|سوره=احزاب|آیه=۳۵}}{{مطالعه بیشتر}}

== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
 | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
| شاخه فرعی۱ = اخلاق در قرآن
| شاخه فرعی۲ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
 | شناسه =شد
 | تیترها =شد
 | ویرایش =شد
 | لینک‌دهی =شد
 | ناوبری =
 | نمایه =شد
 | تغییر مسیر =
 | ارجاعات =
 | بازبینی نویسنده =
 | بازبینی =
 | تکمیل =
 | اولویت =ج
 | کیفیت =ج
}}
{{پایان متن}}

[[رده:اخلاق]]