مصداق آیه ۵۴ سوره مائده: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۵: خط ۵:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|مهدویت}}
{{درگاه|مهدویت}}


== شناخت آیه ==
== شناخت آیه ==
این آیه سخن از مرتدانى می کند كه طبق پيشبينى قرآن بعدها از اين آئين مقدس روى بر مى‏گرداندند و به عنوان يك قانون كلى به همه مسلمانان اخطار مى‏كند:" اگر كسانى از شما از دين خود بيرون روند، زيانى به خدا و آئين او و جامعه مسلمين و آهنگ سريع پيشرفت آنها نمى‏رسانند، زيرا خداوند در آينده جمعيتى را براى حمايت اين آئين برمى‏انگيزد".<ref>مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۳۷۱ش، ج‏4، ص: 415
این آیه سخن از مرتدانی می‌کند که طبق پیشبینی قرآن بعدها از این آئین مقدس روی برمی‌گرداندند و به عنوان یک قانون کلی به همه مسلمانان اخطار می‌کند: «اگر کسانی از شما از دین خود بیرون روند، زیانی به خدا و آئین او و جامعه مسلمین و آهنگ سریع پیشرفت آنها نمی‌رسانند، زیرا خداوند در آینده جمعیتی را برای حمایت این آئین برمی‌انگیزد».<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج‏4، ص: 415</ref>
 
</ref>


== متن و ترجمه آیه ==
== متن و ترجمه آیه ==
{{قرآن بزرگ|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ۚ ذَٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ
{{قرآن بزرگ|یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکَافِرِینَ یُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلَا یَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ۚ ذٰلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ
| سوره = مائده
| سوره = مائده
| آیه = ۵۴
| آیه = ۵۴
| ترجمه = اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، هر كه از شما از دينش بازگردد چه باك؛ زودا كه خدا مردمى را بياورد كه دوستشان بدارد و دوستش بدارند. در برابر مؤمنان فروتنند و در برابر كافران سركش؛ در راه خدا جهاد مى‌كنند و از ملامت هيچ ملامتگرى نمى‌هراسند. اين فضل خداست كه به هر كس كه خواهد ارزانى دارد، و خداوند بخشاينده و داناست.
| ترجمه = ای کسانی که ایمان آورده‌اید، هر که از شما از دینش بازگردد چه باک؛ زودا که خدا مردمی را بیاورد که دوستشان بدارد و دوستش بدارند. در برابر مؤمنان فروتنند و در برابر کافران سرکش؛ در راه خدا جهاد می‌کنند و از ملامت هیچ ملامتگری نمی‌هراسند. این فضل خداست که به هر کس که خواهد ارزانی دارد، و خداوند بخشاینده و داناست.
}}
}}


== قَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ ==
== قَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ ==
علّامه بحرانی در تفسیر «البرهان» می‌فرماید: کسانی که به ناحق، حق آل محمد(ص) را غصب کردند و از دین برگشتند، خداوند در آینده قومی را می‌آورد که آنها خدا را دوست دارند و خداوند آن‌ها، را. این آیه در مورد حضرت قائم(عج) و اصحاب او و کسانی که جهاد می‌کنند و از هیچ چیزی هراس ندارند نازل شده است.<ref>بحرانی، سید هاشم، تفسیر البرهان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات بعثت، ۱۴۱۵ ق، ج۲، ص۳۱۵.</ref>
علّامه بحرانی در تفسیر «البرهان» می‌فرماید: کسانی که به ناحق، حق آل محمد(ص) را غصب کردند و از دین برگشتند، خداوند در آینده قومی را می‌آورد که آنها خدا را دوست دارند و خداوند آن‌ها، را. این آیه در مورد حضرت قائم(عج) و اصحاب او و کسانی که جهاد می‌کنند و از هیچ چیزی هراس ندارند نازل شده است.<ref>بحرانی، سید هاشم، تفسیر البرهان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات بعثت، ۱۴۱۵ ق، ج۲، ص۳۱۵.</ref>


در باره اينكه آيه فوق اشاره به چه اشخاصى مى‏كند و منظور از اين ياوران اسلام كيانند كه خدا آنها را به اين صفات ستوده است؟ در روايات اسلامى و سخنان مفسران بحث بسيار ديده مى‏شود. در روايات زيادى كه از طرق شيعه و اهل تسنن وارد شده مى‏خوانيم كه اين آيه در مورد على ع در فتح خيبر، يا مبارزه با" ناكثين" و" قاسطين" و" مارقين" (آتش‏افروزان جنگ جمل، و سپاه معاويه، و خوارج) نازل شده است‏.<ref>مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۳۷۱ش،  ج‏4، ص: 417
درباره اینکه آیه فوق اشاره به چه اشخاصی می‌کند و منظور از این یاوران اسلام کیانند که خدا آنها را به این صفات ستوده است؟ در روایات اسلامی و سخنان مفسران بحث بسیار دیده می‌شود. در روایات زیادی که از طرق شیعه و اهل تسنن وارد شده می‌خوانیم که این آیه در مورد علی ع در فتح خیبر، یا مبارزه با «ناکثین» و «قاسطین» و «مارقین» (آتش‌افروزان جنگ جمل، و سپاه معاویه، و خوارج) نازل شده است‏.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج‏4، ص: 417</ref>
 
</ref>
 
در روايت ديگرى مى‏خوانيم هنگامى كه از پيامبر ص در باره اين آيه‏  سؤال كردند دست خود را بر شانه" سلمان" زد و فرمود:" اين و ياران او و هموطنان او هستند".و به اين ترتيب از اسلام آوردن ايرانيان و كوششها و تلاشهاى پرثمر آنان براى پيشرفت اسلام در زمينه‏هاى مختلف، پيشگويى كرد
و در روايات ديگرى مى‏خوانيم اين آيه در باره ياران مهدى ع نازل شده است كه با تمام قدرت در برابر آنها كه از آئين حق و عدالت مرتد شده‏اند مى‏ايستند و جهان را پر از ايمان و عدل و داد مى‏كنند. شكى نيست كه اين روايات كه در تفسير آيه وارد شده با هم تضاد ندارد، زيرا اين آيه همانطور كه سيره قرآن است يك مفهوم كلى و جامع را بيان مى‏كند كه على ع يا سلمان فارسى مصداقهاى مهم آن مى‏باشند و كسان ديگرى كه اين برنامه‏ها را تعقيب مى‏كنند نيز شامل مى‏شود، هر چند در روايات از آنها ذكرى نشده باشد.<ref>مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۳۷۱ش، ج‏4، ص: 417</ref>
 


آيه شريفه كه اين معنا را فاش ساخته، در حقيقت يك پيشگويى غيبى است كه از آن خبر مى‏دهد و مى‏گويد: خداى سبحان در مقابل تلون و دو چهرگى اين مردم سست ايمان و صدمه‏هايى كه دين از ناحيه آنان خورده و در ازاى اينكه اينان محبت غير خدا را بر محبت خدا ترجيح دادند و عزت را از ناحيه غير خدا طلب كردند و نيز در مقابل اينكه در امر جهاد در راه خدا سهل‏انگارى نموده و از ملامت‏ها ترسيدند به زودى قومى را خواهد آورد كه آنها را دوست مى‏دارد و آن قوم نيز خدا را دوست مى‏دارند، مردمى كه در برابر مؤمنين خاضع و ذليل و در مقابل كفار شديد و شكست‏ناپذيرند، مردمى كه در راه خدا جهاد مى‏كنند و از ملامت هيچ ملامت‏گرى پروا نمى‏نمايند<ref>طباطبايى، محمدحسين‏، ترجمه تفسير الميزان، ترجمه محمد باقر موسوى، قم، جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۶۲۶.</ref>
در روایت دیگری می‌خوانیم هنگامی که از پیامبر ص درباره این آیه سؤال کردند دست خود را بر شانه «سلمان» زد و فرمود: «این و یاران او و هموطنان او هستند». و به این ترتیب از اسلام آوردن ایرانیان و کوششها و تلاشهای پرثمر آنان برای پیشرفت اسلام در زمینه‌های مختلف، پیشگویی کرد
و در روایات دیگری می‌خوانیم این آیه درباره یاران مهدی ع نازل شده است که با تمام قدرت در برابر آنها که از آئین حق و عدالت مرتد شده‌اند می‌ایستند و جهان را پر از ایمان و عدل و داد می‌کنند. شکی نیست که این روایات که در تفسیر آیه وارد شده با هم تضاد ندارد، زیرا این آیه همان‌طور که سیره قرآن است یک مفهوم کلی و جامع را بیان می‌کند که علی ع یا سلمان فارسی مصداقهای مهم آن می‌باشند و کسان دیگری که این برنامه‌ها را تعقیب می‌کنند نیز شامل می‌شود، هر چند در روایات از آنها ذکری نشده باشد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج‏4، ص: 417</ref>


آیه شریفه که این معنا را فاش ساخته، در حقیقت یک پیشگویی غیبی است که از آن خبر می‌دهد و می‌گوید: خدای سبحان در مقابل تلون و دو چهرگی این مردم سست ایمان و صدمه‌هایی که دین از ناحیه آنان خورده و در ازای اینکه اینان محبت غیر خدا را بر محبت خدا ترجیح دادند و عزت را از ناحیه غیر خدا طلب کردند و نیز در مقابل اینکه در امر جهاد در راه خدا سهل‌انگاری نموده و از ملامت‌ها ترسیدند به زودی قومی را خواهد آورد که آنها را دوست می‌دارد و آن قوم نیز خدا را دوست می‌دارند، مردمی که در برابر مؤمنین خاضع و ذلیل و در مقابل کفار شدید و شکست‌ناپذیرند، مردمی که در راه خدا جهاد می‌کنند و از ملامت هیچ ملامت‌گری پروا نمی‌نمایند<ref>طباطبایی، محمدحسین‏، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه محمد باقر موسوی، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۶۲۶.</ref>


در روايت است: «چون اين آيه نازل شد، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله دست به شانه‏ى سلمان فارسى‏  زد و فرمود: هموطنان تو مصداق اين آيه‏اند». امام باقر عليه السلام درباره‏ى‏ «يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ» فرمود: «مراد علىّ عليه السلام و شيعيان اويند».<ref>قرائتى، محسن‏، تفسير نور، تهران، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن‏، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۳۱۶.</ref>
در روایت است: «چون این آیه نازل شد، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله دست به شانهٔ سلمان فارسی زد و فرمود: هموطنان تو مصداق این آیه‌اند». امام باقر علیه السلام درباره‌ی‏ «یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ» فرمود: «مراد علیّ علیه السلام و شیعیان اویند».<ref>قرائتی، محسن‏، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن‏، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۳۱۶.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =علوم و معارف قرآن
  | شاخه اصلی =علوم و معارف قرآن