قرنطینه در روایات: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۱۳

سؤال

آیا در روایات به قرنطینه اشاره شده است؟ آیا اسلام با قرنطینه مخالف است؟

قرنطینه در روایات اسلامی مورد توجه قرار گرفته و بر لزوم آن تاکید شده است. همچنین به چگونگی و کم و کیف آن هم پرداخته شده است.

«پس از آن که عمر‌بن‌خطاب اطلاع پیدا کرد که در شام طاعون آمده و تصمیم گرفت وارد شهر نشود، ابوعبیده جراح به او اعتراض‌ کرد که آیا می‌خواهی از قضا و قدر الهی فرار کنی؟ عمر پاسخ داد: عبدالرحمن بن عوف روایت کرد که از رسول خدا(ص) شنیده است‌ که اگر در شهری طاعون پیدا شد و شما در آن شهر بودید از آن شهر خارج‌ نشوید، ولی اگر در شهری پیدا شد و شما در خارج آن شهر بودید، داخل آن‌ شهر نشوید». شهید مطهری پس از نقل این مطلب توضیح داده‌اند که در آن زمان قرنطینه وجود نداشته است، اما مردم شهر برای رعایت حال دیگران از شهر خارج نمی‌شدند.خطای یادکرد: برچسب تمام‌کنندهٔ </ref> برای برچسب <ref> پیدا نشد.

در این روایت مسجد نماد محله است و مقصود آن است که اگر به اهل محله سرایت کرده باشد، نباید از محله خارج شوید و بیماری را منتشر کنید.

علامه مجلسی پس از ذکر این روایت می‌فرماید: این نهی به جهت تعارض با روایات دیگر حمل بر کراهت می‌شود، حال آن‌که روایات قبلی فرار را در مواردی روا دانسته‌اند که همه‌گیر نشده است یا به کل محله، سرایت نکرده است.

روایت دیگری مؤید این معنا است:

«علی‌بن‌جعفر از برادرش امام کاظم سؤال می‌کند که در زمان شیوع وبا در یک منطقه آیا صحیح است فرد از آن بگریزد؟ امام پاسخ می‌دهند: بگریزد مادامی که به مسجدی که در آن نماز می‌گزارد سرایت نکرده باشد، پس اگر در میان اهل مسجد شایع شد، صحیح نیست که فرار کند»^[۱].^[۲].

در این روایت نیز امام شرط فرار از بیماری را سرایت نیافتن آن به محله و اهلش بیان می‌فرماید و پس از سرایت مانند روایات دیگر از اهل محل می‌خواهد که از آن منطقه خارج نشوند تا بیماری به سایر مناطق سرایت نکند.

از رسول گرامی اسلام(ص) روایت شده است که فرمودند:

«اگر بیماری طاعون (یا هر بیماری مسری خطرناک دیگری) بیاید و انسان در شهرش بماند و به خاطر خدا صبر كند و بداند كه جز آن‌چه خداوند برایش مقدّر كرده به او نمى‌رسد، خداوند متعال به چنین فردی اجر شهید عنایت می‌فرماید»^[۳].^[۴].

در متن روایت از «یقَعُ الطّاعونُ» استفاده شده است که دلالت بر استقرار و شیوع در کل شهر دارد، لذا در این روایت پیامبر(ص) از مردم می‌خواهد که پس از شیوع بیماری در شهر، از خارج شدن خودداری کنند و برای این خودداری انتظار جزای خیر از خداوند داشته باشند.

بنابر آنچه بیان گردید مشخص می شود که اسلام تنها دینی است که علاوه بر تاکید بر لزوم قرنطینه در مواقع لزوم، در مورد کم و کیف آن نیز ابراز نظر نموده و تکلیف حکومت و مومنین را روشن نموده است.

منابع

↑ «رواه علی‌بن‌جعفر فی كتاب المسائل، عن أخیه موسى قال: سألته عن الوباء یقع فی الارض هل یصلح للرجال أن یهرب منه؟ قال: یهرب منه ما لم یقع فی مسجده الذی یصلی فیه، فإذا وقع فی أهل مسجده الذی یصلی فیه فلا یصلح الهرب منه».
↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار(ع)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق، مجلسی، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۱۲۲.
↑ «قال النبی الأكرم محمد(ص): لَیسَ مِن أحَدٍ یقَعُ الطّاعونُ فَیمكُثُ فی بَلَدِهِ صابِراً مُحتَسِباً یعلَمُ أنَّهُ لا یصیبُهُ إلاّ ما كَتَبَ أللّهُ لَهُ إلاّ كانَ لَهُ مِثلُ أجرِ شَهیدٍ».
↑ متقی هندی، علاء‌الدین علی، كنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، تحقیق بکری حیانی، بیروت: موسسه الرساله، ۱۴۰۱ق، ج۱۰، ص۷۷.

[1] «رواه علی‌بن‌جعفر فی كتاب المسائل، عن أخیه موسى قال: سألته عن الوباء یقع فی الارض هل یصلح للرجال أن یهرب منه؟ قال: یهرب منه ما لم یقع فی مسجده الذی یصلی فیه، فإذا وقع فی أهل مسجده الذی یصلی فیه فلا یصلح الهرب منه».

[2] مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار(ع)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق، مجلسی، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۱۲۲.

[3] «قال النبی الأكرم محمد(ص): لَیسَ مِن أحَدٍ یقَعُ الطّاعونُ فَیمكُثُ فی بَلَدِهِ صابِراً مُحتَسِباً یعلَمُ أنَّهُ لا یصیبُهُ إلاّ ما كَتَبَ أللّهُ لَهُ إلاّ كانَ لَهُ مِثلُ أجرِ شَهیدٍ».

[4] متقی هندی، علاء‌الدین علی، كنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، تحقیق بکری حیانی، بیروت: موسسه الرساله، ۱۴۰۱ق، ج۱۰، ص۷۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]