|
|
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۴: |
خط ۴: |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| خداوند در قرآن، به دوست داشتن افرادی مانند نیکوکاران و پرهیزکاران که دارای صفات پسندیده هستند، اذعان کرده است. خداوند پنج بار در قرآن آورده که محسنین (نیکوکاران) را دوست دارد. متقین (پرهیزکاران) دیگر گروهی هستند که خداوند از محبت خود درباره این گروه صحبت میکند. صابران، پاکان، توبهکنندگان، دادگران نیز از کسانی هستند که خداوند در قرآن فرموده، آنان را دوست دارد. | | [[خداوند]] در [[قرآن]]، به دوست داشتن افرادی تصریح کرده است. خداوند پنج بار در قرآن آورده که احسانکنندگان را دوست دارد. متقین (پرهیزکاران) دیگر گروهی هستند که خداوند از محبت خود درباره این گروه صحبت میکند. صابران، پاکان، توبهکنندگان، دادگران نیز از کسانی هستند که خداوند در قرآن فرموده، آنان را دوست دارد. |
|
| |
|
| == محسنین (نیکوکاران) == | | == احسانکنندگان (نیکوکاران) == |
| خداوند در قرآن به | | {{اصلی|محسنین در قرآن}} |
| | براساس قرآن، خداوند نیکوکاران را دوست دارد: {{قرآن|وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ|ترجمه=و نیکی کنید که خدا نیکوکاران را دوست میدارد.|سوره=بقره|آیه=۱۹۵}} |
|
| |
|
| پراساس قرآن، خداوند نیکوکاران را دوست دارد: {{قرآن|وَأَحْسِنُوا ۛ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ|ترجمه=و نيكى كنيد كه خدا نيكوكاران را دوست مىدارد.|سوره=بقره|آیه=۱۹۵}}
| | دوست داشتن این گروه در پنج آیه تکرار شده است: |
| | | {{ستون|۳}} |
| دوست داشتن این گروه در پنج آیه تکرار شده است: | | * آیه ۱۹۵ سوره بقره |
| {{ستون۳}} | | * آیات ۱۳۴ و ۱۴۸ سوره آل عمران |
| * آیه ۱۹۵ سوره بقره | |
| * آیات ۱۳۴ و ۱۴۸ سوره آل عمران، | |
| * آیات ۱۳ و ۹۳ سوره مائده | | * آیات ۱۳ و ۹۳ سوره مائده |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
| [[علامه طباطبایی]] احسان را انجام دادن هر عملى به بهترین نحو و بدون عیب، دانسته که تنها برای خداوند بوده باشد.<ref>ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۴، ص۲۹</ref> انفاقکنندگان، زکاتدهندگان، اهل گذشت، صابران، پرهیزکاران، مجاهدان در راه خدا، برپاکنندگان نماز، کسانی که خشم خود را فرو میبرند، و همه کسانی که خیر و خوبیشان به دیگران میرسد، از مصادیق محسنین هستند.<ref>اوصاف و ویژگیهای نیکان، برگرفته از کتاب سیمای نیکان نوشته استاد حسین انصاریان، https://www.erfan.ir/farsi/89226.html</ref>
| |
|
| |
|
| آثارى كه در قرآن براى محبت خداوند به محسنين ذكر شده، در دو بخش آثار دنيوى و آثار اخروى قرار مى گيرند. از نظر قرآن، برخى از آثار دنيوى محبت خداوند به نيكوكاران عبارتند از: هدايت، دريافت پاداش زودهنگام در دنيا، يارى خداوند، بهرهمندى از رحمت الهى، برخوردارى از جايگاه والا، شايستگى دريافت تحيّت الهى، پذيرفته شدن عمل، و مصونيت از سرزنش و عقاب. از جمله آثار اخروى محبت خداوند به محسنين نيز مىتوان به «نعمت هاى بهشتى» و «پاداش افزونتر» اشاره كرد.<ref>آثار محبت خداوند به محسنين در قرآن، ابوذر تشكّرى صالح، نشریه معرفت، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، شماره ۱۸۰.</ref>
| | [[علامه طباطبایی]] احسان را انجام دادن هر عملی به بهترین نحو و بدون عیب دانسته است که فقط برای خدا باشد.<ref>طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۲۸.</ref> |
| | |
| | برای محبت خداوند به محسنین، آثاری در دو بخش دنیایی و اخروی ذکر کردهاند؛ هدایت، دریافت پاداش زودهنگام در دنیا، یاری خداوند، بهرهمندی از رحمت الهی، برخورداری از جایگاه والا، از آثار دنیایی احسان است. از جمله آثار اخروی نیز به نعمتهای بهشتی و پاداش بیشتر، پذیرفته شدن عمل و مصونیت از عقاب اشاره شده است.<ref>ابوذر تشکّری صالح، آثار محبت خداوند به محسنین در قرآن، نشریه معرفت، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، شماره ۱۸۰.</ref> |
|
| |
|
| == توبهکنندگان و پاکان == | | == توبهکنندگان و پاکان == |
| در آیه ۲۲۲ [[سوره بقره]] آمده است خداوند توبهکنندگان و پاکان را دوست دارد. [[توبه]] به معناى برگشتن به سوى خداى سبحان است و تطهر به معناى پذیرفتن و شروع به طهارت است.<ref>ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۲، ص۳۱۷</ref>
| | براساس آیه ۲۲۲ [[سوره بقره]]، خداوند توبهکنندگان و پاکان را دوست دارد. [[توبه]] به معنای برگشتن به سوی خداوند است.<ref>طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۳۱۷.</ref> کلمه (توابین) به معنای کسی است که بسیار توبه میکند.<ref>طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، بیتا، ج۶، ۴۶۸.</ref> خداوند هر نوع توبهای را دوست میدارد (توبه با استغفار، توبه با عمل، توبه با اعتقاد راستین و …).<ref>طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۳۱۸.</ref> |
| [[پرونده:إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ.jpg|بندانگشتی|إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ|400x400px]]
| |
| کلمه (توابین) صیغه مبالغه و به معنای کسی است که بسیار توبه میکند، (کثرت هم از جهت نوع توبه و هم از جهت عدد) پس خداوند هر نوع توبهای را دوست میدارد، چه این که با استغفار باشد و چه این که با امتثال همه اوامر و نواهی او باشد.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، ترجمه المیزان، ج۲، ص۳۱۸.</ref> | |
|
| |
|
| در آیه دیگری هم آمده است که خداوند مطهرین را دوست دارد:{{قرآن|ترجمه=زيرا خدا پاكيزگان را دوست دارد.|سوره=توبه|آیه=۱۰۸}}
| | [[پرونده:إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ.jpg|بندانگشتی|إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ|400x400px]] |
|
| |
|
| پاکیزگی و طهارت معنی وسیعی دارد که هر گونه پاکسازی روحانی از آثار شرک و گناه، و پاکسازی جسمانی از آثار آلودگی به کثافات را شامل میشود. | | در آیه دیگری آمده که خداوند مطهرین (پاکیزگان) را دوست دارد:{{قرآن|ترجمه=زیرا خدا پاکیزگان را دوست دارد.|سوره=توبه|آیه=۱۰۸}} پاکیزگی و طهارت، معنای گستردهای دارد که هر گونه پاکسازی روحانی از آثار شرک و گناه، و پاکسازی جسمانی را شامل میشود.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۱۴۰.</ref> |
|
| |
|
| == متقین == | | == اهل تقوا و جهاد == |
| خداوند [[متقین]](پرهیزکاران) را دوست دارد. این موضوع در آیات ۴ و ۷ [[سوره توبه]] و آیه ۷۶ [[سوره آلعمران]] آمده است. تقوا و متقین در اصطلاح قرآن به معناى پرهیز از مطلق کارهاى حرام است.<ref>ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۹، ص۲۰۲</ref> در تقسيمبندی قرآنی از مردم، متقين در مقابل دو گروه اصلی کافران و منافقان قرار دارند. همچنين گروههايی چون تبهکاران، گمراهان، سرکشان، ستمکاران، مجرمين، مقابل متقين قرار میگيرند.<ref>دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۶، ص۶۰۳۴</ref> در سوره بقره (آیات ۲ تا ۴) پنج ویژگی برای متقین برشمرده شده است: [[ایمان به غیب]]، برپا داشتن [[نماز]]، انفاق از آنچه به ایشان روزی شده، ایمان به آنچه بر پیامبر اسلام و پیامبران پیش از آن حضرت نازل شده است، و یقین به آخرت. در [[سوره آل عمران]] (آیات ۱۳۳ تا ۱۳۵) نیز وصف احوال متقین آمده است.در آیه ۱۳ [[سوره حجرات]] آمده که گرامیترین شما نزد پروردگار، باتقواترین شماست. <ref>دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱، ص۳۷۵۶</ref>
| | {{همچنین ببینید|اوصاف اهل تقوا در قرآن}} |
| | دوست داشتن [[تقوا|متقین]] (پرهیزکاران) توسط خداوند، در آیات ۴ و ۷ [[سوره توبه]] و آیه ۷۶ [[سوره آلعمران]] آمده است. تقوا در اصطلاح قرآن به معنای پرهیز از کارهای حرام است.<ref>طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۹، ص۲۰۲</ref> گروههایی چون تبهکاران، گمراهان، سرکشان، ستمکاران، مجرمان، مقابل متقین قرار میگیرند.<ref>عباسی، بابک، «تقوا»، دانشنامه بزرگ اسلامی، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل مدخل.</ref> در سوره بقره پنج ویژگی برای متقین برشمرده شده است: |
| | {{ستون|۲}} |
| | * [[ایمان به غیب]] |
| | * برپاداشتن [[نماز]] |
| | * انفاق از آنچه به ایشان روزی شده |
| | * ایمان به آنچه بر پیامبر اسلام و پیامبران پیشین نازل شده |
| | * یقین به آخرت.<ref>سوره بقره، آیات ۲ تا ۴.</ref> |
| | {{پایان}} |
| | خداوند در سوره صف<ref>سوره صف، آیه ۴.</ref> و سوره مائده<ref>سوره مائده، آیه ۵۴.</ref> تصریح به دوست داشتن کسانی که در راه خدا [[جهاد]] میکنند، کرده است:{{قرآن|إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ|ترجمه=خدا دوست دارد کسانی را که در راه او جهاد میکنند.|سوره=صف|آیه=۴}} |
|
| |
|
| در آیه ۳۱ سوره آل عمران آمده است که به پیامبر(ص) میگوید به آنان که خدا را دوست دارند بگو از من پیروی کنید تا خدا شما را دوست داشته باشد.
| | == توکلکنندگان == |
| | {{اصلی|توکل}} |
| | براساس آیات قرآن، خداوند توکلکنندگان را دوست دارد: {{قرآن| إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلینَ |سوره= آل عمران| آیه= ۱۵۹}} [[توکل]] به معنای اعتماد و تکیه کردن بر خداوند است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۵۴۱.</ref> توکل از درهای ایمان است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، اخلاق در قرآن، قم، مدرسه علی بن ابی طالب، چاپ اول، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۲۶۶.</ref> توکل کننده، فردی است که میداند خدا رزق و امر او را برعهده میگیرد و از این رو فقط به او متکی است و امید به غیر او ندارد.<ref>حسینی، مالک، و دیگران، «توکل»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۸، ذیل مدخل.</ref> خداوند کسانی که به او اعتماد دارند و از دیگران انتظاری ندارند، دوست دارد.<ref>طبرسی، فضل، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ترجمه: گروهی از مترجمان، تهران، فراهانی، چاپ اول، بیتا، ج۴، ص ۳۱۵.</ref> |
|
| |
|
| '''جهاد کنندگان در راه خدا'''
| | مفسران حقیقت توکل را رضا و تسلیم به [[قضا و قدر]] میدانند.<ref>میبدی، تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار، به نقل از دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱، ص۴۰۶۲.</ref> [[غزالی]] از بزرگترین عالمان اسلام میگوید: «توکل از مقامات مقربان است و اعتماد دل است بر خدای.»<ref>غزالی، کیمای سعادت، به نقل از شهیدی، سید جعفر، شرح مثنوی، ج۶، ص۳۵۳.</ref> |
|
| |
|
| خداوند در دو آیه فرموده است کسانی که در راه خدا جهاد می کنند را دوست دارد:{{قرآن|إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ|ترجمه=خدا دوست دارد كسانى را كه در راه او جهاد مىكنند.|سوره=صف|آیه=۴}} و نیز آیه ۵۴ سوره مائده. | | [[آیت الله جعفر سبحانی]] معتقد است مقصود از توکل، واگذاری کارها به خداوند است البته نه به این معنا که جهان اسباب و مسببات را نادیده بگیریم و پیوسته در انتظار این باشیم که دستی از غیب بیرون آید و کاری را صورت دهد.<ref>سبحانی، جعفر، منشور جاوید، ج۳، ص۴۱۹.</ref> |
|
| |
|
| == توکلکنندگان و صابران == | | == صابران == |
| خداوند توکلکنندگان را دوست دارد.<ref>سوره آل عمران آیه ۱۵۹</ref> [[توكل]] از ماده «وكالت» در منطق قرآن، به معنى اعتماد و تكيه كردن بر خدا است.<ref>تفسير نمونه، مكارم شيرازى، ناصر، ج۱۵، ص۵۷۳</ref> توكل از درهاى ايمان است.<ref>المحجّة البيضاء، به نقل از اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، ج۲، ص۲۶۶</ref> متوکل کسی است که میداند خدا رزق و امر او را کفالت میکند و از این رو فقط به او متکی است و امید به غیر او ندارد.<ref>دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱، ص۴۰۶۲</ref> خداوند كسانى كه به او اعتماد دارند و از ديگرى دل بر میدارند و امر و کار خود را به لطف و تدبير او میسپرند دوست دارد.<ref>ترجمه تفسير مجمع البيان، طبرسی، ج۴، ص: ۳۱۵ | | خداوند کسانی را که صبور هستند، در مقابل مصیبتها و کافران، ایمان و تلاش خود را از دست نمیدهند، دوست دارد: {{قرآن| وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرینَ |سوره =آل عمران| آیه= ۱۴۶}} در روایت آمده است که پیامبر(ص) از خداوند یقینی میخواهد که بدان مصیبتهای دنیا بر او آسان شود.<ref>محمد صادق عارف، راه روشن (ترجمه المحجة البیضاء)، الفیض الکاشانی، ج۷، ص۱۶۰.</ref> |
|
| |
|
| </ref>
| | == دادگران (مقسطین) == |
| | | قرآن سه بار جمله {{قرآن|إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ|ترجمه=خدا دادگران را دوست میدارد.}} را آورده است.<ref>سوره مائده، آیه ۴۲. سوره حجرات، آیه ۹. سوره ممتحنه، آیه ۸.</ref> |
| نسبت میان توکل و ایمان را میتوان مهمترین مضمونی دانست که در قرآن درباره توکل آمده است. و توکل لازمه ایمان دانسته شده است. مفسران حقیقت توکل را رضا و تسلیم به قضا و قدر میدانند.<ref>تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار میبدی به نقل از دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱، ص۴۰۶۲</ref> [[غزالی]] از بزرگترین عالمان اسلام میگوید: «توكل از مقامات مقربان است و اعتماد دل است بر خدای.»<ref>کیمای سعادت، به نقل از شرح مثنوى، شهيدى، سید جعفر، ج۶، ص۳۵۳</ref>
| |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| {{جعبه نقلقول|خداوند دوست میدارد توكلكنندگان را؛ پس يارى ايشان میكند و هدايت ايشان مینمايد به صلاح و ببايد دانست كه حقيقت توكل آنست كه از غير حق نترسد و جز بدو اميدوار نباشد. (منهج الصادقین، تفسیر فارسی قرن دهم)<ref>منهج الصادقين فى إلزام المخالفين، ملا فتح الله کاشانی، ج۲، ص: ۳۶۶ | |
| </ref>}} | |
|
| |
|
| معنای [[توکل]] این نیست که انسان به بهانه اعتماد به خدای تعالی اسباب ظاهری را هیچکاره و لغو بشمارد، بلکه معنایش این است که اعتماد قطعی به اسباب نداشته باشد، و بداند آنچه از اسباب ظاهری، بهعنوان علت برای انسان آشکار میگردد، نمونهای بیش نیست و چه بسا اسباب دیگری وجود دارد که انسان از آن آگاهی ندارد، بلکه علت اصلی خداست و به اراده خداوند، مجموعه این سببها فراهم شده است.<ref>ترجمه المیزان، ج۹، ص۱۵۵.</ref> [[آیت الله جعفر سبحانی]] میگوید: «مقصود از توكل، واگذارى كارها به خدا است البته نه به اين معنا كه جهان اسباب و مسببات را ناديده بگيريم و پيوسته در انتظار اين باشيم كه دستى از غيب بيرون آيد، و كارى را صورت دهد»<ref>منشور جاويد، سبحانى، شیخ جعفر، ج۳، ص۴۱۹</ref>
| | عدل در برابر ظلم و جور و از مسائل مهمی است که قرآن بر آن، بسیار تکیه کرده است.<ref>سبحانی، شیخ جعفر، منشور جاوید، ج۱۳، ص۱۶۸</ref> در قرآن آمده است که خداوند انبیا را فرستاده تا مردم به عدالت رفتار کنند.<ref>سوره حدید، آیه ۲۵.</ref> |
| | |
| '''صابران'''
| |
| | |
| خداوند کسانی را که صابر هستند و در مقابل مصایب و کفار، ایمان و تلاش خود را از دست نمیدهند دوست دارد.<ref>سوره آل عمران آیه ۱۴۶</ref> ابن عبّاس گفته است: صبر در قرآن بر سه گونه است: صبر بر اداى واجبات و آن را سيصد درجه است، و صبر بر محرّمات و آن را ششصد درجه است و ديگر صبر در مصيبت به هنگام نخستين صدمه و آن را نهصد درجه است. در روایت آمده است که پیامبر(ص) از خداوند یقینی میخواهد كه بدان مصيبتهاى دنيا بر او آسان شود.<ref>راه روشن (ترجمه المحجة البيضاء)، الفيض الكاشانی، ج۷، ۱۶۰</ref>
| |
| | |
| == دادگران (مقسطین) ==
| |
| در قرآن سه بار جمله {{قرآن|إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ|ترجمه=خدا دادگران را دوست مىدارد.}}آمده است.<ref>سوره مائده آیه ۴۲، سوره حجرات آیه ۹، سوره ممتحنه آیه ۸.</ref>
| |
|
| |
|
| عدل و قسط كه در برابر ظلم و جور به كار مىروند، از مسائل مهم و حياتى است كه قرآن روى آنها زياد تكيه كرده است.<ref>منشور جاويد، سبحانى، شیخ جعفر، ج۱۳، ص۱۶۸</ref> در قرآن آمده است که خداوند انبیا را فرستاده است تا مردم به عدالت رفتار کنند.<ref>سوره حدید آیه ۲۵</ref>
| |
| == منابع == | | == منابع == |
| {{پانویس|۲}} | | {{پانویس|۲}} |
خط ۷۸: |
خط ۷۱: |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه =شد | | | نمایه =شد |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر = شد |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی نویسنده = | | | ارزیابی کمی = |
| | بازبینی = | | | ارزیابی کیفی = |
| | تکمیل = | | | تکمیل = |
| | اولویت = ج | | | اولویت = ج |
| | کیفیت = ج | | | کیفیت = ب |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |