موارد جواز غیبت: تفاوت میان نسخه‌ها
(ابرابزار) |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۲۸ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۱۲
در چه مواردی غیبت جایز است؟
دادخواهی
اگر انسان برای دادخواهی در نزد کسی که می‌تواند حق را بگیرد ـ از دیگری که بر او ظلم نموده ـ به گونه ای تظلّم و دادخواهی کند که مستلزم ذکر نام او باشد اشکال ندارد. قرآن می‌فرماید: «خداوند دوست نمی‌دارد سخن زشت آشکار شود مگر در مورد کسی که ظلمی دیده است». (نساء/۱۴۸).
استفتاء
سؤال از مجتهد برای به دست آوردن فتوای او، مثل این‌که کسی از مجتهدی سؤال کند، پدرم یا برادرم به من ظلم کرده است، راه خلاصی من از دست او چیست؟ ولی بهتر است در این صورت با کنایه سخن بگوید و نام شخص را ذکر نکند.
برحذر داشتن مؤمنین از خطر
هنگامی‌که انسان می‌بیند شخصی بی‌لیاقت ادعای فقاهت و عالم بودن می‌کند و متصدی امور می‌شود که اهلیت و صلاحیت آنها را ندارد، می‌تواند مردم را به نواقص او توجه بدهد.
نصیحت مشورت کننده
اگر کسی برای ازدواج با زنی با انسان مشورت کند، و انسان در آن زن یا خانواده اش عیبی سراغ دارد باید تذکر دهد، البته به گفتن همان عیب اکتفا کند و در مورد چیزهایی که ربطی به ازدواج ندارد خودداری بورزد.
جرح شاهد یا راوی
هنگامی‌که انسان ببیند شخص فاسقی در دادگاه بر امری شهادت می‌دهد یا روایتی نقل می‌کند، برای حفظ حقوق مسلمین و احکام شرع باید هرچه درباره او می‌داند بیان کند.
فسق
فاسقی که تظاهر به فسق می‌کند ذکر فسقش جایز است. مثلاً (علناً نماز نمی‌خواند، یعنی نماز نخواندنش را مخفی نمی‌کند). گفتن عیب‌های مخفی چنین شخصی نیز غیبت شمرده می‌شود.
امام صادق(ع) می‌فرماید: «اگر فاسقی فسقش را اظهار کند نه احترام دارد و نه غیبت».
اشتهار به لقب
اگر کسی به اسم یا لقبی معروف باشد که بیانگر عیب اوست و برای شناساندن او راه دیگری نباشد، گفتن آن اسم یا لقب اشکال ندارد. مثل أعرج،[۱] أعمش،[۲] أشتر.[۳] در حدیثی از حضرت صادق(ع) نقل شده که ایشان فرمودند: «زینب عطّاره حولاء[۴] نزد زنان نبی اکرم آمد.[۵] ...».