منبع روایت «الناس عبید الدنیا»: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷ |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷ |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
'''روایت «الناس عبید الدنیا»''' (به معنای مردم بنده دنيا هستند) از [[امام حسین(ع)]] در [[کتاب تحف العقول]] نوشته [[ابن‌شعبه حرانی]] عالم شیعی قرن چهارم نقل شده است.<ref>ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول صلى الله عليهم، تحقیق علی‌اکبر الغفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۰۴ق، ص۲۴۵.</ref> ابن‌شعبه این عبارت را در ضمن خطبه امام حسین(ع) پس از مواجهه با سپاه [[حر بن یزید|حر بن یزید ریاحی]] آورده است. این عبارت در منابع تاریخی، مانند تاریخ طبری، که این خطبه را نقل کرده‌اند نیامده است.{{عربی بزرگ|إنَّ النّاسَ عَبيدُ الدُّنيا وَ الدّينُ لَعقٌ عَلى ألسِنَتِهِم، يَحوطونَهُ ما دَرَّت مَعائِشُهُم، فَإِذا مُحِّصوا بِالبَلاءِ قَلَّ الدَّيّانونَ | '''روایت «الناس عبید الدنیا»''' (به معنای مردم بنده دنيا هستند) از [[امام حسین(ع)]] در [[کتاب تحف العقول]] نوشته [[ابن‌شعبه حرانی]] عالم شیعی قرن چهارم نقل شده است.<ref>ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول صلى الله عليهم، تحقیق علی‌اکبر الغفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۰۴ق، ص۲۴۵.</ref> ابن‌شعبه این عبارت را در ضمن خطبه امام حسین(ع) پس از مواجهه با سپاه [[حر بن یزید|حر بن یزید ریاحی]] آورده است. این عبارت در منابع تاریخی، مانند تاریخ طبری، که این خطبه را نقل کرده‌اند نیامده است.{{عربی بزرگ|إنَّ النّاسَ عَبيدُ الدُّنيا وَ الدّينُ لَعقٌ عَلى ألسِنَتِهِم، يَحوطونَهُ ما دَرَّت مَعائِشُهُم، فَإِذا مُحِّصوا بِالبَلاءِ قَلَّ الدَّيّانونَ | ||
| ترجمه = مردم بنده دنيا هستند و دين لقلقه زبان آنان است. از دین هوادارى مى‌كنند تا لوازم زندگى‌شان فراوان گردد، و چون در آزمونِ بلا قرار گيرند دينداران اندک‌شمار مى‌شوند.<ref>ابن‌شعبه حرانی، تحف العقول، ص۲۴۵.</ref> | | ترجمه = مردم بنده دنيا هستند و دين لقلقه زبان آنان است. از دین هوادارى مى‌كنند تا لوازم زندگى‌شان فراوان گردد، و چون در آزمونِ بلا قرار گيرند دينداران اندک‌شمار مى‌شوند.<ref>ابن‌شعبه حرانی، تحف العقول، ص۲۴۵.</ref> | ||
}}قدیمی‌ترین منبع روایی که روایت «الناس عبید الدنیا» در آن آمده کتاب تحف العقول، نوشته ابن شعبه حرانی (درگذشته ۳۸۱ق) است.<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ص۲۴۵.</ref> این روایت در منابع تاریخی هم نقل شده است؛ از جمله در مقتل الحسین نوشته خوارزمی (درگذشته ۵۶۸ق).<ref>خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه السلام، قم، انوار الهدی، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۳۳۶.</ref> این عبارت را ابن‌شعبه در ضمن خطبه امام حسین(ع) در منزل ذو حسم از منزلگاه‌های میان [[مکه]] و [[کوفه]] آورده است. امام(ع) این خطبه را پس از مواجهه با سپاه حر بن یزید ریاحی القا کرده است.<ref>شریفی، محمود و دیگران، فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع)، ترجمه علی مؤیدی، قم، نشر معروف، ۱۳۸۵ش، ص۳۹۶–۴۰۰.</ref> این خطبه در منابع تاریخی، مانند تاریخ طبری<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری (تاریخ الرسل و الملوک)، لیدن، مطبعة بریل، ۱۸۷۹م، ج۴، ص۳۰۵.</ref> و تاریخ دمشق | }}قدیمی‌ترین منبع روایی که روایت «الناس عبید الدنیا» در آن آمده کتاب تحف العقول، نوشته ابن شعبه حرانی (درگذشته ۳۸۱ق) است.<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ص۲۴۵.</ref> این روایت در منابع تاریخی هم نقل شده است؛ از جمله در مقتل الحسین نوشته خوارزمی (درگذشته ۵۶۸ق).<ref>خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه السلام، قم، انوار الهدی، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۳۳۶.</ref> این عبارت را ابن‌شعبه در ضمن خطبه امام حسین(ع) در منزل ذو حسم از منزلگاه‌های میان [[مکه]] و [[کوفه]] آورده است. امام(ع) این خطبه را پس از مواجهه با سپاه حر بن یزید ریاحی القا کرده است.<ref>شریفی، محمود و دیگران، فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع)، ترجمه علی مؤیدی، قم، نشر معروف، ۱۳۸۵ش، ص۳۹۶–۴۰۰.</ref> این خطبه در منابع تاریخی، مانند تاریخ طبری<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری (تاریخ الرسل و الملوک)، لیدن، مطبعة بریل، ۱۸۷۹م، ج۴، ص۳۰۵.</ref> و تاریخ دمشق ابن‌عساکر<ref>ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، تحقیق عمرو بن غرامة العمروی، بیروت، دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۲۱۷.</ref> آمده است، ولی این عبارت در آن موجود نیست.<ref>شریفی و دیگران، فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع)، ص۴۰۰.</ref> | ||
در ادبیات فارسی نیز بنده دنیا بودن مورد نکوهش قرار گرفته است: | در ادبیات فارسی نیز بنده دنیا بودن مورد نکوهش قرار گرفته است: | ||
{{شعر|از بنده دنیا نپذیرند عبادت|بردار دل از عالم | {{شعر|از بنده دنیا نپذیرند عبادت|بردار دل از عالم غَدّار و دگر هیچ<ref>صائب تبریزی، «[https://ganjoor.net/saeb/divan-saeb/ghazalkasa/sh2276 دیوان اشعار، غزلیات، غزل شمارهٔ ۲۲۷۶]»، سایت گنجور.</ref>}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۱۳ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۲۴
سؤال
منبع این سخن امام حسین(ع) که «مردم بندگان دنیایند» کجاست؟
درگاه‌ها
روایت «الناس عبید الدنیا» (به معنای مردم بنده دنيا هستند) از امام حسین(ع) در کتاب تحف العقول نوشته ابن‌شعبه حرانی عالم شیعی قرن چهارم نقل شده است.[۱] ابن‌شعبه این عبارت را در ضمن خطبه امام حسین(ع) پس از مواجهه با سپاه حر بن یزید ریاحی آورده است. این عبارت در منابع تاریخی، مانند تاریخ طبری، که این خطبه را نقل کرده‌اند نیامده است.
| « | إنَّ النّاسَ عَبيدُ الدُّنيا وَ الدّينُ لَعقٌ عَلى ألسِنَتِهِم، يَحوطونَهُ ما دَرَّت مَعائِشُهُم، فَإِذا مُحِّصوا بِالبَلاءِ قَلَّ الدَّيّانونَ
مردم بنده دنيا هستند و دين لقلقه زبان آنان است. از دین هوادارى مى‌كنند تا لوازم زندگى‌شان فراوان گردد، و چون در آزمونِ بلا قرار گيرند دينداران اندک‌شمار مى‌شوند.[۲] |
» |
قدیمی‌ترین منبع روایی که روایت «الناس عبید الدنیا» در آن آمده کتاب تحف العقول، نوشته ابن شعبه حرانی (درگذشته ۳۸۱ق) است.[۳] این روایت در منابع تاریخی هم نقل شده است؛ از جمله در مقتل الحسین نوشته خوارزمی (درگذشته ۵۶۸ق).[۴] این عبارت را ابن‌شعبه در ضمن خطبه امام حسین(ع) در منزل ذو حسم از منزلگاه‌های میان مکه و کوفه آورده است. امام(ع) این خطبه را پس از مواجهه با سپاه حر بن یزید ریاحی القا کرده است.[۵] این خطبه در منابع تاریخی، مانند تاریخ طبری[۶] و تاریخ دمشق ابن‌عساکر[۷] آمده است، ولی این عبارت در آن موجود نیست.[۸]
در ادبیات فارسی نیز بنده دنیا بودن مورد نکوهش قرار گرفته است:
| از بنده دنیا نپذیرند عبادت | بردار دل از عالم غَدّار و دگر هیچ[۹] | |
منابع
- ↑ ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول صلى الله عليهم، تحقیق علی‌اکبر الغفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۰۴ق، ص۲۴۵.
- ↑ ابن‌شعبه حرانی، تحف العقول، ص۲۴۵.
- ↑ ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ص۲۴۵.
- ↑ خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه السلام، قم، انوار الهدی، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۳۳۶.
- ↑ شریفی، محمود و دیگران، فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع)، ترجمه علی مؤیدی، قم، نشر معروف، ۱۳۸۵ش، ص۳۹۶–۴۰۰.
- ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری (تاریخ الرسل و الملوک)، لیدن، مطبعة بریل، ۱۸۷۹م، ج۴، ص۳۰۵.
- ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، تحقیق عمرو بن غرامة العمروی، بیروت، دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۲۱۷.
- ↑ شریفی و دیگران، فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع)، ص۴۰۰.
- ↑ صائب تبریزی، «دیوان اشعار، غزلیات، غزل شمارهٔ ۲۲۷۶»، سایت گنجور.