۱۱٬۹۱۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷ |
||
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
خط ۵: | خط ۴: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
'''سیره معصومان در ماه رمضان''' شامل اعمالی در راستای اصلاح، بهسازی و عمقبخشی به رابطهٔ خود و خدا و خود و مردم بوده است. در | '''سیره معصومان در ماه رمضان''' شامل اعمالی در راستای اصلاح، بهسازی و عمقبخشی به رابطهٔ خود و خدا و از جهتی رابطه خود و مردم بوده است. در بُعد فردی سیره [[معصومان(ع)]] بر یافتن حالت عرفانی در مواجه با ماه رمضان، اقامهٔ نمازهای مستحبی، تلاوت قرآن، نیایشهای مختلف در موقعیتهای زمانی متفاوت، احیای شبهای قدر، توجه به آداب الهی هنگام افطار، غسل، [[اعتکاف]]، توجه به آداب الهی در شب عید فطر و پرداختن به آداب و اعمال روز عید فطر برقرار بوده است. | ||
در | در بُعد اجتماعی و رابطه شخص با مردم، سیره معصومان(ع) بر ایجاد آمادگی روحی در مردم برای ورود به [[ماه رمضان]]، سفارش به تلاوت قرآن، کمک به مستمندان، افطاری دادن، توجه بیشتر به زیردستان، گذشتن از خطای آنان و آزادکردن اسیران بوده است. | ||
== رابطهٔ خود و خدا (بعد فردی) == | == رابطهٔ خود و خدا (بعد فردی) == | ||
قسمتی از سیرهٔ معصومان(ع) در مواجه با ماه رمضان در بعد فردی و در رابطهٔ آنان با خدا رقم میخورده | قسمتی از سیرهٔ معصومان(ع) در مواجه با ماه رمضان در بعد فردی و در رابطهٔ آنان با خدا رقم میخورده است: | ||
=== دگرگونی حال === | === دگرگونی حال === | ||
[[سید ابن طاووس]] (درگذشتهٔ ۶۶۴ق) نقل میکند که وقتی ماه مبارک رمضان فرا میرسید رنگ چهرهٔ [[پیامبر اکرم(ص)]] عوض میشد و زیاد به نماز و دعا میپرداخت<ref>سید بن طاووس، علی بن موسی، إقبال الأعمال ( ط- القديمة)، تهران، دار الكتب الإسلاميه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۰.</ref>. تغییر حالت رسول الله(ص) در دههٔ آخر ماه رمضان شدت بیشتری میگرفت، بهگونهای که تمام شبها را به شب زندهداری و عبادت سپری میکرد.<ref>الصدوق، محمد بن علی، من لا يحضره الفقيه، تحقیق علیاکبر الغفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۶.</ref> دربارهٔ امام سجاد(ع) هم نقل شده که در ماه رمضان کاملاً غرق در دعا، تسبیح، استغفار و ذکر تکبیر میشد.<ref>الکلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علیاکبر الغفارى و محمد الآخوندى، تهران، دار الكتب الإسلامية، الطبعة، ۱۴۰۷ق. ج۴، ص۸۸-۸۹؛ نیز: الحر العاملی، محمد بن حسن، وسائل الشيعه، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۳۰۹.</ref> | [[سید ابن طاووس]] (درگذشتهٔ ۶۶۴ق) نقل میکند که وقتی ماه مبارک رمضان فرا میرسید رنگ چهرهٔ [[پیامبر اکرم(ص)]] عوض میشد و زیاد به نماز و دعا میپرداخت<ref>سید بن طاووس، علی بن موسی، إقبال الأعمال ( ط- القديمة)، تهران، دار الكتب الإسلاميه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۰.</ref>. تغییر حالت رسول الله(ص) در دههٔ آخر ماه رمضان شدت بیشتری میگرفت، بهگونهای که تمام شبها را به شب زندهداری و عبادت سپری میکرد.<ref>الصدوق، محمد بن علی، من لا يحضره الفقيه، تحقیق علیاکبر الغفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵۶.</ref> دربارهٔ امام سجاد(ع) هم نقل شده که در ماه رمضان کاملاً غرق در دعا، تسبیح، استغفار و ذکر تکبیر میشد.<ref>الکلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علیاکبر الغفارى و محمد الآخوندى، تهران، دار الكتب الإسلامية، الطبعة، ۱۴۰۷ق. ج۴، ص۸۸-۸۹؛ نیز: الحر العاملی، محمد بن حسن، وسائل الشيعه، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۳۰۹.</ref> | ||
=== نمازهای مستحبی === | === نمازهای مستحبی و تلاوت قرآن === | ||
بهجا آوردن نمازهای مستحبی یکی از مسائل عادی و روزمره معصومان(ع) بود. با این حال در ماه رمضان حالت مضاعف به خود میگرفت تا آنجا که نمازهای مخصوصی توسط آنان در ماه مبارک رمضان و شبهای قدر خوانده میشد.<ref>سید بن طاووس، إقبال الأعمال ( ط- القديمة)، ج۱، ص۲۰؛ نیز: سید بن طاووس، إقبال الأعمال ( ط- القديمة)، ج۱، ص۱۰-۱۱.</ref> | |||
ماه رمضان بهار قرآن خوانده شده است. تلاوت قرآن در این ماه جزو برنامههای اصلی پیامبر اکرم(ص) و [[اهلبیت(ع)]] بوده است. آنان عنایت خاصی نسبت به تلاوت قرآن در ماه مبارک رمضان داشتهاند و توجه اصحاب خود را نسبت به این عمل جلب میکردند. در مورد امام سجاد(ع) نقل شده که چهل بار قرآن را در ماه رمضان ختم میکرد.<ref>المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۵.</ref> | ماه رمضان بهار قرآن خوانده شده است. تلاوت قرآن در این ماه جزو برنامههای اصلی پیامبر اکرم(ص) و [[اهلبیت(ع)]] بوده است. آنان عنایت خاصی نسبت به تلاوت قرآن در ماه مبارک رمضان داشتهاند و توجه اصحاب خود را نسبت به این عمل جلب میکردند. در مورد امام سجاد(ع) نقل شده که چهل بار قرآن را در ماه رمضان ختم میکرد.<ref>المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۵.</ref> | ||
=== نیایش === | === نیایش === | ||
در ماه مبارک رمضان دعاهای مخصوصی از آن معصومان(ع) رسیده | در ماه مبارک رمضان دعاهای مخصوصی از آن معصومان(ع) رسیده که در موقعیتهای مختلف این ماه قرائت میکردهاند: | ||
{{ستون|۲}} | |||
* دعا در وقت دیدن هلال ماه | * دعا در وقت دیدن هلال ماه رمضان. | ||
* دعای پیامبر اکرم(ص) در وقت واردشدن به ماه | * دعای پیامبر اکرم(ص) در وقت واردشدن به ماه رمضان. | ||
* دعای | * دعای پیامبر(ص) در شب اول ماه رمضان. | ||
* [[دعای ابو حمزه ثمالی|دعای ابوحمزه ثمالی]] در هر شب ماه | * [[دعای ابو حمزه ثمالی|دعای ابوحمزه ثمالی]] در هر شب ماه رمضان. | ||
* دعای | * دعای سحر | ||
* دعای اول صحیفهٔ | * دعای اول صحیفهٔ سجادیه | ||
* دعای وقت | * دعای وقت افطار | ||
* دعای امام سجاد(ع) در شبهای نوزدهم و بیست و یکم ماه رمضان؛ | * دعای امام سجاد(ع) در شبهای نوزدهم و بیست و یکم ماه رمضان؛ | ||
* دعاهای پیامبر | * دعاهای پیامبر(ص) و ائمه(ع) در ماه مبارک رمضان؛ | ||
* دعاهای پیامبر | * دعاهای پیامبر(ص) و امام سجاد(ص) در شب بیست و هفتم ماه رمضان؛ | ||
* دعای پیامبر اکرم(ص) در شب آخر ماه رمضان؛ | * دعای پیامبر اکرم(ص) در شب آخر ماه رمضان؛ | ||
* دعا به هنگام وداع با ماه رمضان.<ref>الریشهری، محمد، مراقبات شهر رمضان، بمساعدة رسول الافقی، قم، دارالحدیث للطباعة و النشر، ۱۴۳۱ق، ص۱۰۱-۲۹۵.</ref> | * دعا به هنگام وداع با ماه رمضان.<ref>الریشهری، محمد، مراقبات شهر رمضان، بمساعدة رسول الافقی، قم، دارالحدیث للطباعة و النشر، ۱۴۳۱ق، ص۱۰۱-۲۹۵.</ref> | ||
{{پایان}} | |||
=== احیای شب قدر === | === احیای شب قدر === | ||
معصومان(ع) در شبهای قدر شب زندهدار بودند. آنان نه تنها خود به احیاء آن شب میپرداختند، بلکه خانواده و فرزندان خود را به انجام آن وامیداشتند. روایت شده که رسول خدا(ص) در شب بیست و سوم ماه رمضان خفتگان از خانواده خود را از خواب بیدار میکرد و آب بهصورت آنان میپاشید.<ref>المجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، ص۱۶۰.</ref> [[حضرت فاطمه(س)]] نیز نمیگذاشت کسی از فرزندانش در آن شب به خواب رود و آنان را با کمی غذا و ایجاد آمادگی از روز، آماده میساخت. آن حضرت(س) میفرمود محروم کسی است که از خیر این شب محروم بماند.<ref>قاضی النعمان، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، ج۱، ص۲۸۲.</ref> | معصومان(ع) در شبهای قدر شب زندهدار بودند. آنان نه تنها خود به احیاء آن شب میپرداختند، بلکه خانواده و فرزندان خود را به انجام آن وامیداشتند. روایت شده که رسول خدا(ص) در شب بیست و سوم ماه رمضان خفتگان از خانواده خود را از خواب بیدار میکرد و آب بهصورت آنان میپاشید.<ref>المجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، ص۱۶۰.</ref> [[حضرت فاطمه(س)]] نیز نمیگذاشت کسی از فرزندانش در آن شب به خواب رود و آنان را با کمی غذا و ایجاد آمادگی از روز، آماده میساخت. آن حضرت(س) میفرمود محروم کسی است که از خیر این شب محروم بماند.<ref>قاضی النعمان، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، قم، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، ج۱، ص۲۸۲.</ref> [[امام صادق(ع)]] به بیماری سختی گرفتار شده بود، آن حضرت دستور داد که در شب بیست و سوم ایشان را بردارند و به مسجد پیامبر(ص) ببرند تا از برکات احیای شب قدر محروم نشوند.<ref>المجلسی، بحار الانوار، ج۹۸، ص۱۶۹.</ref> | ||
=== آداب افطار === | === آداب افطار === | ||
چگونه افطار کردن و با چه افطار کردن از جمله موضوعات مورد توجه در سیرهٔ معصومان بوده است. | چگونه افطار کردن و با چه افطار کردن از جمله موضوعات مورد توجه در سیرهٔ معصومان بوده است. [[امام صادق(ع)]] از پیامبر اکرم(ص) نقل کرده که در وقت افطار این دعا را میخواند: {{عربی|اللّهُمّ لكَ صُمنا و على رِزقِكَ أفطَرْنا، فَتَقَبَّلْهُ مِنّا، ذَهَبَ الظَّماءُ، و ابتَلَّتِ العُروقُ، و بَقِيَ الأجرُ|ترجمه=بار خدايا! براى تو روزه گرفتيم و با روزىِ تو افطار مىكنيم ؛ پس آن را از ما بپذير؛ تشنگى رفت و رگها [دوباره] شاداب شد و پاداش بر جاى ماند}}.<ref>الکلینی، الکافی، ج۴، ص۹۵.</ref> امام علی(ع) در وقت افطار میخواند: {{متن عربی|بِسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَّ لَکَ صُمْنَا وَ عَلَی رِزْقِکَ أَفْطَرْنَا فَتَقَبَّلْ [فَتَقَبَّلْهُ] مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیم|ترجمه=به نام خدا، خدایا، برای تو روزه گرفتیم و بر روزی تو افطار کردیم، خدایا از ما بپذیر که تو شنوا و دانایی}}.<ref>المجلسی، بحارالانوار، ج۴۰، ص۳۳۹.</ref> | ||
اینکه معصومان(ع) با چه چیزی افطار میکردند در روایات به مواردی اشاره شده است: | اینکه معصومان(ع) با چه چیزی افطار میکردند در روایات به مواردی اشاره شده است: | ||
خط ۵۰: | خط ۴۹: | ||
* از امام باقر(ع) نقل شده که [[حضرت علی(ع)]] دوست داشت که با شیر افطار کند.<ref>المجلسی، بحار الانوار، ج۹۸، ص۱۲.</ref> | * از امام باقر(ع) نقل شده که [[حضرت علی(ع)]] دوست داشت که با شیر افطار کند.<ref>المجلسی، بحار الانوار، ج۹۸، ص۱۲.</ref> | ||
=== غسل === | === غسل و اعتکاف === | ||
پیامبر اکرم(ص) در دههٔ آخر ماه رمضان هر شب [[غسل]] میکرد.<ref>الحر العاملی، وسائل الشيعه، ج۳، ص۳۲۷.</ref> امام باقر(ع) شبهای نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم و بیست و پنجم را غسل میکرد<ref>المجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، ص۵۸.</ref>. امام صادق(ع) در شب بیست و سوم دو بار غسل میکرد، یک بار در اول شب و بار دیگر در آخر شب.<ref>المجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، ص۱۶۰.</ref> | پیامبر اکرم(ص) در دههٔ آخر ماه رمضان هر شب [[غسل]] میکرد.<ref>الحر العاملی، وسائل الشيعه، ج۳، ص۳۲۷.</ref> امام باقر(ع) شبهای نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم و بیست و پنجم را غسل میکرد<ref>المجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، ص۵۸.</ref>. امام صادق(ع) در شب بیست و سوم دو بار غسل میکرد، یک بار در اول شب و بار دیگر در آخر شب.<ref>المجلسی، بحارالانوار، ج۹۸، ص۱۶۰.</ref> | ||
یکی از مستحبات ماه رمضان اعتکاف است؛ امام صادق(ع) دربارهٔ اعتکاف رسول خدا(ص) چنین نقل کرده که یکبار رسول خدا(ص) در دههٔ اول ماه رمضان به اعتکاف نشست و در رمضان دیگر در دههٔ دوم و در رمضان پس از آن در دههٔ سوم اعتکاف کرد. بعد از آن، همیشه در دههٔ آخر رمضان به اعتکاف مینشست.<ref>الکلینی، الکافی، ج۴، ص۱۷۵.</ref> | یکی از مستحبات ماه رمضان اعتکاف است؛ امام صادق(ع) دربارهٔ اعتکاف رسول خدا(ص) چنین نقل کرده که یکبار رسول خدا(ص) در دههٔ اول ماه رمضان به اعتکاف نشست و در رمضان دیگر در دههٔ دوم و در رمضان پس از آن در دههٔ سوم اعتکاف کرد. بعد از آن، همیشه در دههٔ آخر رمضان به اعتکاف مینشست.<ref>الکلینی، الکافی، ج۴، ص۱۷۵.</ref> | ||
=== وداع با ماه رمضان === | === وداع با ماه رمضان === | ||
[[جابر بن عبدالله انصاری]] نقل میکند که در جمعهٔ ماه رمضان بر رسول خدا(ص) وارد شدم. هنگامی که چشم او بر من افتاد گفت: ای جابر، این جمعهٔ آخر ماه رمضان است، پس با او وداع کن و بگو: {{عربی|اللهمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهدِ مِنْ صیَامِنَا إیَّاهُ فَاِنْ جَعَلْتَهُ فَاجْعَلْنِی مَرحُوماً وَ لَا تَجْعَلْنِی مَحْرُوماً|ترجمه=بار خدایا، این را آخرین دوران روزهداری ما قرار مده و اگر قرار دهی، پس مرا بخشیده شده بگردان و محرومم قرار مده}}. هر کس این را بگوید به یکی از دو امر نیکو (احدی الحسنیین) نائل میشود یا آنکه عمر پیدا میکند و ماه رمضان بعدی را درک مینماید یا آنکه مورد بخشش و رحمت خدا قرار میگیرد.<ref>الحر العاملی، وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۶۵.</ref> | |||
=== شب عید فطر === | === شب و روز عید فطر === | ||
از مجموعه روایات استنباط میشود که شب عید فطر از جایگاه قابل توجهی از نظر دینی برخوردار است و معصومان(ع) آن را به احیاء و [[شبزندهداری]] میگذراندند. امام سجاد(ع) شب عید فطر را در مسجد به نماز میگذارد تا آنگاه که صبح شود.<ref>برای تفصیل بیشتر ن.ک: الریشهری، مراقبات شهر رمضان، ص۲۷۱-۲۷۸.</ref> | |||
رسول خدا(ص) روز عید بعد از طلوع آفتاب از خانه خارج میشد. هنگام خروج به اطراف آسمان مینگریست و میگفت که در این روز بر سجاده و حصیر نماز نخوانید، یعنی روی خاک بنشینید و بر آن نماز بخوانید. فقها بنابر روایات مستحباتی برای این روز ذکر کردهاند که از جملهٔ آنها خواندن نماز عید در صحرا، خارجشدن [[امام جماعت]] با پای برهنه و پیاده و توأم با وقار و ذکر خدا و سجده بر زمین. [[عید فطر]] روز دریافت اجر و گرفتن نتیجهٔ امتحان است.<ref>برای تفصیل بیشتر ن.ک: الریشهری، مراقبات شهر رمضان، ص۲۷۹-۲۹۵.</ref> | |||
رسول خدا(ص) روز عید بعد از طلوع آفتاب از خانه خارج میشد | |||
[[شیخ صدوق]] نقل کرده که [[امام حسن(ع)]] گروهی از مردم را در روز عید فطر دید که به بازی و خنده مشغول بودند. حضرت رو به یاران خود کرد و گفت: | [[شیخ صدوق]] نقل کرده که [[امام حسن(ع)]] گروهی از مردم را در روز عید فطر دید که به بازی و خنده مشغول بودند. حضرت رو به یاران خود کرد و گفت: «خداوند ماه رمضان را محل مسابقه بندگان خود قرار داده است که بهواسطهٔ اطاعت خویش بهسوی رضوان الهی پیشی میگیرند. پس گروهی سبقت گرفتند و پیروز و رستگار گشتند و گروهی عقب ماندند و محروم شدند. پس عجب دارم از کسی که خندان است و به لهو و بازی مشغول است در روزی که نیکوکاران به اجر و ثواب رسیده و کوتاهی از آن بیفیض و محرومند».<ref>الصدوق، من لا يحضره الفقيه، ج۲، ص۱۷۴.</ref> | ||
== رابطهٔ خود و مردم (بعد اجتماعی) == | == رابطهٔ خود و مردم (بعد اجتماعی) == | ||
قسمتی از سیرهٔ معصومان(ع) در مواجه با ماه رمضان در بعد اجتماعی و در رابطهٔ آنان با مردم رقم میخورده | قسمتی از سیرهٔ معصومان(ع) در مواجه با ماه رمضان در بعد اجتماعی و در رابطهٔ آنان با مردم رقم میخورده است: | ||
=== ایجاد آمادگی در مردم برای ماه رمضان === | === ایجاد آمادگی در مردم برای ماه رمضان === | ||
{{جعبه نقل قول|سفارش امام صادق(ع) به فرزندانش برای ماه رمضان: | |||
نهایت کوشش خودتان را کنید که در این ماه روزیها تقسیم میشوند و سرآمدن عمرها و اجلها نوشته میشود و در آن شبی است که عمل در آن از عمل هزار ماه برتر است».}} | |||
در آستانه ماه رمضان، معصومان(ع) اهمیت و عظمت ماه رمضان را به مردم گوشزد میکردند و آنان را به استفادهٔ معنوی بیشتر از این ضیافت الهی فرا میخواندند. اباصلت میگوید که بر [[امام رضا(ع)]] در جمعهٔ آخر شعبان وارد شدم. حضرت به من گفت: «ای اباصلت، بیشتر روزهای ماه شعبان گذشت و این جمعهٔ آخر ماه است؛ پس در این باقیماندهٔ آن کوتاهی سابق خود را جبران کن... و بیشتر به دعا و استفغار و تلاوت قرآن بپرداز و از گناهانت توبه کن تا با خلوص در ماه خدا وارد گردی».<ref>الحر العاملی، وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۰۵.</ref> | |||
=== سفارش به تلاوت قرآن === | === سفارش به تلاوت قرآن === | ||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
=== افطاریدادن === | === افطاریدادن === | ||
از امام صادق(ع) روایت شده که هنگامی که حضرت امام سجاد(ع) روزه میگرفت دستور میداد گوسفندی را سر میبریدند و آن را تکهتکه میکردند و در دیگ میریختند. آن حضرت(ع) وقت غروب به دیگها سر میزد و در حالی که روزه داشت بوی آبگوشت را استشمام میکرد. سپس کاسهها را پر میکردند و برای مردم میفرستادند. آنگاه امام(ع) خود با نان و خرما افطار میکرد.<ref>ابن طاووس، اقبال الاعمال، ص۶۴.</ref> | |||
=== توجه بیشتر به زیردستان و گذشتن از خطای آنان === | |||
از امام سجاد(ع) نقل شده که در ماه رمضان توجه خاصی به زیردستان و خدمتکاران خود داشت. در این ماه، هرگاه یکی از آنها مرتکب خطایی میشد، او را مورد عقوبت قرار نمیداد و تنها [[گناه]] او را یادداشت مینمود تا آنکه شب آخر ماه رمضان فرا میرسید. در آن شب، همهٔ آنان را گرد خود جمع میکرد و کاغذ خطایای آنان را بیرون میآورد و بر تکتک آنان میخواند و آنان به گناه خود اعتراف میکردند. پس از آن، در میان ایشان برمیخاست و میفرمود: «با صدای بلند بگویید: ای علی بن حسین، همان خدایت نیز خطاهایت را شمارش کرده، همانگونه که تو گناهان ما را شمردی و در کتاب تمام اعمال کوچک و بزرگ ثبت است. همهٔ اعمال نزد او حاضر است، همانگونه که اعمال ما نزد تو حاضر بود و تو بر آن ناظر بودی. پس از ما درگذر همانگونه که تو امید عفو و گذشت داری. از ما درگذر تا که خدایت را بخشنده و رحیم یابی.<ref>الحر العاملی، وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۱۴۰.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
خط ۱۰۹: | خط ۱۰۷: | ||
| تغییر مسیر =شد | | تغییر مسیر =شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی =شد | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت =ج | | اولویت =ج | ||
| کیفیت = | | کیفیت =ب | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} |