عوامل فساد در جامعه و راهکارهای مبارزه با آن در قرآن: تفاوت میان نسخهها
(ایجاد عنوان جدید قرآنی است) |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۱۱
این مقاله هماکنون به دست Fabbasi در حال ویرایش است. |
عوامل فساد د ر جامعه و راهکارهای قرآنی برای مبارزه با فساد و آلودگی و انحراف چیست؟
تداوم بر گناه؛ دنياپرستی؛ پيروی از شيطان؛ محيط آلوده و ... از عوامل فساد در جامعه از نگاه قرآن است. ترسیم سرانجام کارهای خوب برای مومنان و پیامدهای مخالفت با دستورات الهی برای کافران؛ توصیههای فردی و اجتماعی بازدارنده از فساد و انحراف؛ تشویق فرد و جامعه به رفتارهای حرکت دهنده جامعه به سمت رشد و کمال؛ مسئولیت دادن به تک تک افراد جامعه برای نظارت همگانی بر رفتارهای خود و جامعه با امر به معروف و نهی از منکر از راهکارهای قرآن برای مبارزه با فساد در جامعه میباشد.
عوامل فساد در جامعه از نگاه قرآن کريم
- تداوم بر گناه
﴿ثُمَّ كانَ عاقِبَةَ الَّذينَ أَساؤُا السُّواى أَنْ كَذَّبُوا بِآياتِ اللَّهِ وَ كانُوا بِها يَسْتَهْزِؤُن؛ سپس سرانجام کساني که اعمال بد مرتکب شدند به جايي رسيد که آيات خدا را تکذيب کرده و آن را مسخره کردند.﴾(روم:۱۰)
- دنیاپرستی
﴿إِنَّ الَّذينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا وَ رَضُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا وَ اطْمَأَنُّوا بِها وَ الَّذينَ هُمْ عَنْ آياتِنا غافِلُونَ . أُولئِكَ مَأْواهُمُ النَّارُ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ؛ کساني که اميدي به لقاء ما ندارند، به زند گي دنيا دل بستهاند و به آن آرامش يافتهاند و کساني که از آيات ما بيخبرند، جايگاه شان آتش است ، به سبب آنچه که عمل ميکردهاند.﴾(یونس:۸-۷)
- پیروی از شیطان
﴿وَ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطانُ أَعْمالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبيلِ فَهُمْ لا يَهْتَدُونَ؛ و شيطان کردارشان را برای شان زينت داد پس ايشان را از راه خدا باز داشت وآنها هدايت نخواهند شد.﴾(نمل:۲۴)
- محیط آلوده
﴿يا عِبادِيَ الَّذينَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضي واسِعَةٌ فَإِيَّايَ فَاعْبُدُونِ؛ اي بندگان من که ايمان آوردهايد ! زمين من وسيع است ، پس تنها مرا بپرستيد(از محیطهای آلوده به محیط امن هجرت کنید).﴾(عنکبوت:۵۶)
راهكارهاي دين برای مبارزه با انحرافها
راهكارهاي نظري
- ترسيم ساز و كار پاداش و عقوبت
دين براي افراد مؤمن و نيكوكار كه دستورهای ديني مربوط به انديشه و عمل را به خوبي رعايت ميكنند، متناسب با ميزان پايداري آنان، پاداشهاي دنيوي و اخروي معرفی میکند مانند: نعمتهاي بهشتي؛ احساس رضايتمندي؛ سرور و افتخار؛ جلب نظر و توجه الهي؛ به دست آوردن يقين؛ اطمينان و آرامش؛ برخـورداري از كمـكهاي ويـژة الهي در دنيا و برخورداري از هدايت بيشتر الهي و… .[۱] در مقابل، عقوبتهايي را براي كفار، بدكاران ترسيم ميكند مانند: عذابهاي اخروي؛ پشيماني و سرافكندگي؛ برخوردار نبودن از نگاه توجه و رضايت الهي؛ شك و ناآرامي.[۲]
- ترسيم ساز و كار بدي و خوبي
انسان بر طبق فطرت و آموزههاي اجتماعي، چيزهايي را خوشايند و زيبا و چيزهايي را ناخوشايند و نامطلوب مييابد؛ به گونهاي كه درك اين زيبايي و زشتي در انسان نهادينه شده است. امور خوب و بد ديني نيز به همين ترتيب شكل ميگيرد. دين سعي ميکند تا زشتي و بدي، زيبايي و خوبي بعضي اعمال را همچون ناخوشايندي و زشتيها و يا خوشايندي و زيباييهاي طبيعي و اجتماعي مجسم نموده و براي ما روشن سازد. قمار، شراب، گوشت خوك، مردار و خون به رجس و پليدي تعبير ميشود؛[۳] از منافقين به سبب اعمال ناشايست شان، به عنوان افراد بيمار دل ياد ميشود؛[۴] از مال حرام، عقايد نادرست و افراد بدكار به خبيث، آلوده و ناپاك تعبير ميگردد.[۵] در مقابل افراد مومن و درستكار با صفاتي چون هدايت شده، داراي نور، زنده دل، صاحب عقل و دانش توصيف ميگردد.[۶]
راهکارهای عملی
- توصيههاي فردي: رفتاري كه هر كسي با عمل به آن ميتواند خودش را از انحراف دور نمايد. اعمال و عباداتي مانند: تلاوت مقدار ممكن قرآن كريم در هر شبانه روز، اقامه نمازهاي پنجگانه، تفكر در خلقت آسمان و زمين، حج، روزه، صله رحم و به طور كلي همة افعالي كه به عنوان عبادت و اطاعت خداوند انجام ميشود، همه از توصيههاي رفتار فردي است.
- توصيههاي اجتماعي: رفتاري كه افراد براي بازداشتن يكديگر از انحراف بايد به كار گيرند.
یک) رفتارهايي كه افراد قطع نظر از اينكه انحرافي از سوي آنان ايجاد شده باشد، بايد نسبت به يكديگر انجام دهند كه از مهمترين اين رفتارها ميتوان به «ارشاد» و «تبليغ» اشاره نمود.
دو) رفتارهايي كه افراد پس از بروز انحراف، به منظور مقابلة با آن بايد انجام دهند كه به اين نوع رفتار «امر به معروف و نهي از منكر» اطلاق ميشود.
مطالعه بیشتر
1. اخلاق در قرآن؛ ناصر مکارم شيرازي، ج۱.
2. اخلاق در قرآن؛ محمد تقي مصباح يزدي .
منابع
- ↑ رک: سوره فتح: آیه ۱۷؛ سوره بينه: آیه۸؛ سوره انشقاق: آیه۹؛ سوره آل عمران: آیه ۱۵؛ سوره انعام: آیه۸۲؛ سوره يونس: آیه۶۲؛ سوره فصلت: آیه۳۱.
- ↑ رک : سوره بقره: آیه۳۹؛ سوره عبس: آیه۴۰؛ سوره آل عمران: آیه۷۷؛ سوره توبه/۴۵.
- ↑ رک : مائده/ 90؛ انعام/ 145
- ↑ توبه/ 95
- ↑ . رک: نساء/ 2؛ آل عمران/ 179؛ نور/26؛ ابراهيم/26.
- ↑ رک : آل عمران/18 و 179؛ حج/24؛ نحل/ 114.هود/ 24؛ لقمان/ 5؛ بقره/ 5؛ انعام/122؛ زمر/ 18.