حذف لقب امیرالمؤمنین در عهدنامه با معاویه

سؤال

چرا حضرت علی(ع) قبول کردند تا لقب «امیر المؤمنین»، در عهدنامه با معاویه حذف شود؟

یکی از اعتراضات خوارج، به امام علی(ع) همین موضوع بود که چرا امام حاضر شده است لقب امیر المؤمنین را از بالای عهدنامه با معاویه حذف کنند؟ مگر ایشان خود را «وصی» پیامبر نمی‌دانست، پس چرا به این کار راضی شد

عبدالله بن عباس که از طرف امام مأمور شده بود با خوارج مذاکره نماید، در پاسخ به خوارج گفت: مگر پیامبر(ص) در صلح حدیبیه رضایت نداد تا کلمه «رسول الله» از عهد نامه حذف شود؟ کاری که علی(ع) انجام داده، مانند کاری است که پیامبر انجام داده بود.

در جریان صلح حدیبیه آمده است، پیامبر اکرم(ص) در ذیقعده سال ششم هجرت به قصد حج عمره بی آنکه قصد جنگی کرده باشد عازم مکه گردید و قریش از ورود او جلوگیری به عمل آوردند. سرانجام کار به انعقاد عهدنامه صلح میان پیامبر(ص) و سهیل بن عمرو انجامید. پیامبر علی(ع) را فرا خواند و گفت: بنویس: بسم الله الرحمن الرحیم اما «سهیل بن عمرو» (نماینده قریش) گفت این را نمی‌شناسیم، بنویس: بسمک اللهم. رسول خدا گفت: بنویس: بسمک اللهم و علی(ع) آن را نوشت، آنگاه رسول خدا فرمود: بنویس: هذا من صلح «محمد» رسول الله، «سهیل بن عمرو» گفت: اگر گواهی می‌دادیم که رسول خدائی با تو جنگ نمی‌کردیم، نام خود و پدرت را بنویس.

مطالعه بیشتر

۱. تاریخ سیاسی، رسول جعفریان، ص۵۱۸.

۲. تاریخ اسلام، دکتر آیتی، ص۴۶۸.