|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi }} | | {{نیازمند گسترش}} |
| | |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| خط ۵: |
خط ۶: |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
|
| |
|
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}}'''جزع''' بی‌تابی در مصیبت‌ها<ref>ابن درید، محمد، جمهره اللغه، ج۱، ص۴۶۹، ذیل واژه جزع.</ref> و ناشکیبایی در گرفتاری‌ها است<ref name=":0">رک: الازهری، محمد، تهذیب اللغه، ج۱، ص۲۲۲، ذیل واژه جزع؛ جوهری، اسماعیل، الصحاح، ج۳، ص۱۱۹۶، ذیل واژه جزع؛ ابن فارس، احمدمعجم مقاییس اللغه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۴۵۳، ذیل واژه جزع. ابن منظور، محمد، لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع، دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۴۷، ذیل واژه جزع.</ref> و ضد [[صبر]] شمرده شده است.<ref name=":0" /> در قرآن نیز، جزع به معنای صبر نکردن آمده است.<ref>ابراهیم: ۲۱؛ معارج: ۲۰.</ref> سفارش شده انسان در گرفتاری‌های بی‌تابی نکرده و صبر کند. همچنین در مصیبت‌ها از بیان حرف‌هایی که نشانگر اعتراض به [[حکمت خدا]] است نهی شده است.{{مدرک|date=سپتامبر ۲۰۲۱}} |
| | |
| جزع یعنی قطعه‌ای از زمین که به یک سمتی منحرف شده است و به بی‌تابی کردن افراد هم جزع گفته می‌شود زیرا انسان بی‌تاب از مسیر و هدف اصلی خود که بردباری است، منحرف شده است. | |
| | |
| == معنای لغوی ==
| |
| جزع در لغت یعنی قطعه‌ای از زمین؛<ref>فراهیدی، خلیل، کتاب العین، قم، نشر هجرت، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۱۷، ذیل واژه جزع.</ref> نکته‌ای از زمین که به یک سمت متمایل، منحرف، کج شده باشد؛<ref>شیبانی، محمد، کتاب الجیم، قاهره، الهیئه العامه لشئون المطابع الامیریه، چاپ اول، ۱۹۷۵م، ج، ۱، ص۱۱۶، ذیل واژه جزع.</ref> اعتراض کردن؛<ref>شیبانی، محمد، کتاب الجیم، قاهره، الهیئه العامه لشئون المطابع الامیریه، چاپ اول، ۱۹۷۵م، ج۱، ص۱۲۵.</ref> بی‌تابی از مصیبت و گرفتاری؛<ref>ابن درید، محمد، جمهره اللغه، ج۱، ص۴۶۹، ذیل واژه جزع.</ref> ناشکیبایی در گرفتاری‌ها و ضد صبر نیز جزع است؛ چون از مسیر تحمل و بردباری منحرف می‌شود.<ref>رک: الازهری، محمد، تهذیب اللغه، ج۱، ص۲۲۲، ذیل واژه جزع؛ جوهری، اسماعیل، الصحاح، ج۳، ص۱۱۹۶، ذیل واژه جزع؛ ابن فارس، احمدمعجم مقاییس اللغه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۴۵۳، ذیل واژه جزع. ابن منظور، محمد، لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع، دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۴۷، ذیل واژه جزع.</ref>
| |
| | |
| جزع در اصل به معنای انحراف، کج شدن و از مسیر اصلی خارج شدن است و از این رو به زمینی که به یک سمت متمایل شود، گفته می‌شود زمین جزع کرده است یعنی جایی که باید باشد نیست؛ به کسی که اعتراض می‌کند باز گویند جزع کرده است یعنی باید اعتراض نمی‌کرد ولی از مسیر منحرف شده و لب به اعتراض گشوده است و اگر بر افرادی بی‌صبر گفته می‌شود جزع کرده است به خاطر همین است که انسان باید درباره گرفتاری‌های بی‌تابی نکند و صبر کند و سخنان یا رفتار ناشایستی از خود نشان ندهد مثلاً در مصیبت‌ها گریه کردن ایرادی ندارد؛ اما نباید حرف‌هایی بزند که نشانگر اعتراض به حکمت الهی است یا در مرگ عزیرانش به جای گریه و احسان کردن، صورت خود را خراش کند.
| |
| | |
| بنابراین اگر گفته می‌شود جزع ضد صبر است از این نگاه است که از مسیر اصلی خود منحرف شده است.
| |
| | |
| == در قرآن == | |
| در قرآن کریم نیز جزع دو بار تکرار شده و در هر دو به معنای صبر نکردن می‌باشد:
| |
| | |
| سوره ابراهیم، آیه۲۱: «وَ بَرَزُوا لِلَّهِ جَمیعاً فَقالَ الضُّعَفاءُ لِلَّذینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا مِنْ عَذابِ اللَّهِ مِنْ شَیْءٍ قالُوا لَوْ هَدانَا اللَّهُ لَهَدَیْناکُمْ سَواءٌ عَلَیْنا أَ جَزِعْنا أَمْ صَبَرْنا ما لَنا مِنْ مَحیصٍ»؛ و (در قیامت)، همه آنها در برابر خدا ظاهر می‌شوند؛ در این هنگام، ضعفا [دنباله‌روان نادان] به مستکبران (و رهبران گمراه) می‌گویند: ما پیروان شما بودیم! آیا (اکنون که بخاطر پیروی از شما گرفتار مجازات الهی شده‌ایم) شما حاضرید سهمی از عذاب الهی را بپذیرید و از ما بردارید؟ آنها می‌گویند: اگر خدا ما را هدایت کرده بود، ما نیز شما را هدایت می‌کردیم! (ولی کار از اینها گذشته است) چه بی‌تابی کنیم و چه شکیبایی، تفاوتی برای ما ندارد؛ راه گریزی برای ما نیست».
| |
| | |
| سوره معارج، آیه۲۰: «إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً»؛ «هنگامی که بدی به او رسد، بی‌تابی می‌کند».
| |
|
| |
|
| {{پایان پاسخ}} | | {{پایان پاسخ}} |
نسخهٔ ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۰۷
جزع بی‌تابی در مصیبت‌ها[۱] و ناشکیبایی در گرفتاری‌ها است[۲] و ضد صبر شمرده شده است.[۲] در قرآن نیز، جزع به معنای صبر نکردن آمده است.[۳] سفارش شده انسان در گرفتاری‌های بی‌تابی نکرده و صبر کند. همچنین در مصیبت‌ها از بیان حرف‌هایی که نشانگر اعتراض به حکمت خدا است نهی شده است.[نیازمند منبع]
منابع
- ↑ ابن درید، محمد، جمهره اللغه، ج۱، ص۴۶۹، ذیل واژه جزع.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ رک: الازهری، محمد، تهذیب اللغه، ج۱، ص۲۲۲، ذیل واژه جزع؛ جوهری، اسماعیل، الصحاح، ج۳، ص۱۱۹۶، ذیل واژه جزع؛ ابن فارس، احمدمعجم مقاییس اللغه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۴۵۳، ذیل واژه جزع. ابن منظور، محمد، لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع، دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۴۷، ذیل واژه جزع.
- ↑ ابراهیم: ۲۱؛ معارج: ۲۰.
